توافق ترکیه و آمریکا بر سر شمال سوریه
گروه جهان:از منطقه حائل و منطقه پرواز ممنوع به منطقه آزاد رسیده‌اند. ترکیه و آمریکا تلویحی بر سر شمال سوریه به یک توافق تقریبا جامع رسیده‌اند. روزنامه حریت‌دیلی می‌نویسد: ترکیه و آمریکا بر سر یک برنامه نظامی مشترک به توافق رسیده‌اند. این برنامه نظامی مشترک مختص به مرزهای سوریه است و در پی آن قرار است این دو کشور مناطقی را که از دست داعش در مرز ترکیه خارج می‌کنند، منطقه آزاد معرفی کنند. این اقدام در واقع بخش مهم از طرح ترکیه و آمریکا در راستای تئوری «تغییر بازی» است که آنکارا با آن موافقت کرده است.


در این طرح قرار است ترکیه علیه مواضع داعش وارد عمل شود و آمریکا نیز از پایگاه اینجرلیک در آدانا به‌طور رسمی و از پایگاه هوایی ترکیه در دیاربکر، در صورت نیاز فوری استفاده کند. منطقه آزاد در شمال سوریه به طول 98 و به عرض 40 کیلومتر خواهد بود. این منطقه آزاد از خط مرزی «مارع- چرابلوس» شکل خواهد گرفت. این منطقه در حال حاضر در تسلط نیروهای داعش قرار دارد و ترکیه نیز به آمریکا قول داده است تا در راستای مبارزه با گروه داعش، آنها را از این منطقه بیرون کند. منابع‌آگاه تاکید می‌‌کنند که به جای استفاده از منطقه حائل یا منطقه پرواز ممنوع از منطقه آزاد استفاده کنند.


زیرا دو اصطلاح قبلی مورد اعتراض واشنگتن قرار گرفته بود و آمریکا در مذاکرات خود با ترکیه با شرایط منطقه حائل و پرواز ممنوع موافقت نکرده بود. ترکیه و عربستان سعودی از ابتدای نا‌آرامی‌های سوریه، به‌دنبال ایجاد منطقه پرواز ممنوع بوده‌اند که از همان ابتدا مورد مخالفت واشنگتن قرار گرفته بود. از این رو واشنگتن با این دو اصطلاح به شدت مخالف است و گفته به جای این دو، باید از اصطلاح منطقه آزاد استفاده شود، تا سیگنال اشتباه به دولت سوریه، ایران و روسیه فرستاده نشود. آمریکا در واقع قصد دارد مانع هرگونه سوء تفاهمی بین طرف‌های درگیر در سوریه شود. این اصطلاح در واقع نشانگر این است که ترکیه و آمریکا تنها به قصد نابودی داعش دست به دست هم داده‌اند و هدف آنها ساقط کردن دولت اسد نیست. منابع خبری حریت که از آنها نامی برده نشده است می‌گویند: قرار است آمریکا هر چه سریع‌تر تجهیزات نظامی و جنگنده‌های خود را به این پایگاه منتقل کند و ترکیه نیز در صورت نیاز وارد این ائتلاف شود. ترکیه پس از پیشروی داعش در شمال سوریه، بارها از آمریکا خواسته بود تا واشنگتن از ارتش آزاد سوریه حمایت کند؛ اما حمایت ارتش آمریکا تنها در حد آموزش ۵۰۰ تن از نیروهای ارتش آزاد سوریه در اردن بوده است. مایکل ویز، در دیلی‌بیست نوشته است: بخشی از دولت آمریکا ارتش آزاد سوریه را هم یک گروه تروریستی می‌داند. زیرا براساس منابع خبری واشنگتن، برخی از افراد این گروه با داعش ارتباطات مخفیانه برقرار کرده‌اند.


با این حال ارتش آزاد سوریه به شدت مورد حمایت ترکیه است و آنکارا از واشنگتن خواسته است کنترل مناطق آزاد به دست نیروهای ارتش آزاد سوریه بیفتد. روزنامه حریت در این‌باره می‌نویسد: ترکیه با این درخواست دو هدف عمده را دنبال می‌کند: نخست اینکه دولت اسد بیش از پیش تحت فشار قرار می‌گیرد و دوم اینکه این مناطق به دست کردهای ناسیونالیست سوریه (PYD) نخواهد افتاد. یکی از عمده‌ترین نگرانی‌های ترکیه این است که با پیشروی کردها در مرز این کشور، کردهای این منطقه همچون کردهای عراق به فکر تاسیس یک اقلیم خودمختار بیفتند. روزنامه ایندیپندنت اما از زاویه دیگری به اقدام مشترک نظامی آمریکا و ترکیه نگاه می‌کند. این روزنامه می‌نویسد از این اقدام نظامی هر دو طرف منتفع خواهند شد. آمریکا از اینکه توانسته یک متحد دیگر برای جنگ علیه داعش برای خود دست و پا کند خوشحال است و ترکیه نیز می‌تواند با ایجاد منطقه آزاد، برنامه‌های سیاست خارجی خود را پیش ببرد. این روزنامه در ادامه می‌نویسد: ترکیه در عرض 48 ساعت دچار تحول شد. زیرا پیش از این بارها از این کشور خواسته شد در جنگ علیه داعش وارد عمل شود اما آنکارا پای خود را از هر گونه میدان نبردی بیرون گذاشته بود. حتی این کشور حاضر نشد پایگاه اینجرلیک را در اختیار آمریکا و گروه ائتلاف قرار دهد تا آنها حملات خود را از این پایگاه علیه داعش پیگیری کنند.


روزنامه ایندیپندنت درخصوص این تحول ۴۸ ساعته می‌نویسد: «برای ترکیه اگر نبودن اسد یک امتیاز محسوب می‌شود، قدرت گرفتن کردها در مرز یک خطر به حساب می‌آید. از این رو واکنش احتمالی کردها به بمب‌گذاری سوروچ می‌توانست کردها را با انگیزه بیشتری به جنگ با داعش بفرستد و در نتیجه مناطق مرزی به‌طور کل به دست نیروهای کرد می‌افتاد. ترکیه با پیشدستی کردن توانسته است این خطر از خود دور کند.» برخی اما اعتقاد دارند این سیاست ممکن است در نهایت به ضرر ترکیه تمام شود. پس از اینکه ترکیه با چند جنگنده اف۱۶ خود به مواضع پ.ک.ک در شمال عراق حمله کرد، کردهای پ.ک.ک نیز در اقدامی یکجانبه اعلام کردند از نظر آنها صلح آتش‌بس با آنکارا دیگر معنایی ندارد. هر چند داووداغلو حملات ترکیه به شمال عراق را بی‌ارتباط با موضوع صلح با کردها دانسته است، اما روز گذشته در استان دیاربکر، یک خودروی بمب‌گذاری شده موجب کشته شدن دو افسر پلیس و زخمی شدن چهار غیرنظامی شد. لحظاتی پس از این حمله نیز پ.ک.ک مسوولیت این حمله را به عهده گرفت.


خطر مشابه نیز برای ترکیه از سوی داعش وجود دارد. طرفداران داعش در شبکه‌های اجتماعی به ترکیه هشدار داده‌اند مناطق توریستی این کشور را هدف قرار خواهند داد. حوادث مشابهی از این دست، پیش‌تر در تونس رخ داده بود که در پی آن یک جوان تونسی با حمله به شهر ساحلی بیش از 30 تن از توریست‌ها را کشت و در نهایت نیز خود توسط نیروهای امنیتی این کشور از پای در آمد.


داعش در کشورهای مختلف از افرادی که به آنها ابراز علاقه کرده‌اند برای حملات انتحاری استفاده می‌کند. به این افراد «گرگ‌های تنها» می‌گویند.


در یکی از توییت‌هایی که اخیرا بازنشر شده است، یکی از طرفداران داعش به اردوغان هشدار داده است که منتظر گرگ‌های تنها در ترکیه باشند.حمله به اجتماع کردها در شهر مرزی سوروچ در ترکیه نیز در این راستا ارزیابی می‌شود. عامل انتحاری یک زن بوده است که پیش از این به گروه داعش پیوسته بود. روزنامه ایندیپندنت می‌نویسد: با توجه به اینکه ترکیه تا پیش از اعلان جنگ به داعش، گذرگاه سربازان خارجی این گروه تروریستی بوده است، هم‌اینک با خطر حملات تروریستی مواجه است. این روزنامه می‌نویسد: «ترکیه باید هر چه زودتر نیروهای اطلاعاتی خود را برای محدود کردن این افراد به کار گیرد. در صورت وقوع چنین امری، جنگ با داعش راحت‌تر از پیش پیگیری خواهد شد.»