العبادی در منگنه
گروه جهان: در تابستان گرم عراق یک بمب‌گذار انتحاری خود را منفجر کرد که در این حادثه تراژیک بیش از 120 تن کشته و بیش از 140 تن دیگر زخمی شدند. برخی مقام‌های عراقی می‌گویند احتمال افزایش تعداد کشته‌ها هست؛ چرا که برخی در شرایط بحرانی قرار دارند و برخی اجساد هم در حال بیرون کشیده شدن از خرابه‌ها هستند.


داعش مسوولیت این حمله را بر عهده گرفت. به گزارش سی‌ان‌ان، این گروه در توییتر حمله بمب‌گذاری به شهر «خان بنی سعد» را بر عهده گرفت که «مرگبارترین حمله» این گروه نام گرفته است. خان بنی سعد در 12 مایلی بعقوبه - پایتخت استان دیاله- قرار دارد که عمدتا شیعه نشین است. این حمله در روز جمعه (عید فطر) صورت گرفت. نیروهای دولتی و شبه‌نظامیان شیعی چند ماه پیش بخش‌هایی از این استان را از داعش بازپس گرفته بودند. به گزارش نیویورک‌تایمز، این حمله، ضربه‌ای بر انسجام، وحدت و خوشبینی مقام‌های عراقی وارد آورد که تلاش داشتند تا داعش را از برخی مناطق این کشور بیرون کنند. داعش در بیانیه‌ای با بر عهده گرفتن مسوولیت این حمله اعلام کرد که هدفش «شیعیان» بود. داعش در بیانیه‌ای که در توییتر منتشر ساخت اعلام کرد که «این حمله انتقامی است از شیعیان به خاطر کشتار اهل سنت در شهر حویجه در استان کرکوک.»


نیویورک‌تایمز می‌نویسد: شاید اشاره داعش به نبردی در ماه مارس باشد که طی آن در نهایت این گروه از شهر تکریت اخراج شد. ساکنان حویجه در آن زمان اعلام کردند که ده‌ها تن از نیروهای داعش از سوی فرماندهان این گروه به دلیل ترک میدان جنگ و فرار کشته شدند. داعش در بخش دیگری از بیانیه خود با اشاره به اینکه حمله روز عید «تجمع شبه‌نظامیان شیعی را هدف گرفته بود»، می‌افزاید: در این حمله از ۳ تُن مواد منفجره برای «کشتن و زخمی کردن بیش از ۱۸۰ مرتد» استفاده شده بود. حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق، در واکنش به حمله داعش در بیانیه‌ای گفت: حمله نیروهای داعش به غیرنظامیان پاسخی است به پیشرفت نیروهای دولتی. با این حال، مقام‌های وزارت بهداشت عراق می‌گویند: شناسایی کشته‌ها کاری بس دشوار است؛چرا که اجساد به شکلی نابود شده که شناسایی آنها تقریبا غیرممکن است. «خودور العبیدی»، رئیس شورای استانی دیاله، به نیویورک‌تایمز می‌گوید: این حمله مرگبارترین حمله از زمان خروج ارتش آمریکا از عراق از سال ۲۰۰۳ به این سو بود. سی‌ان‌ان می‌نویسد: «با افزایش دما و رسیدن آن به ۳۵ درجه، صدها کامیون یخ وارد شهر شد تا به یاری نمازگزاران بشتابد. اگرچه یخ‌ها در درون کامیون‌ها کاملا قابل رویت بود؛ اما پلیس می‌گوید در زیر آن مواد انفجاری کار گذاشته شده بود.»


فتوای روحانیت شیعه؛ تنها راه نجات

پاتریک کاکبرن، تحلیلگر روزنامه ایندیپندنت، با اشاره به تحولات اخیر عراق و سفر خود به شهرهای شیعی کربلا و نجف می‌نویسد: وقتی نیروهای ارتش عراق از برابر داعش گریختند رهبر شیعیان عراق در 13 ژوئن فتوایی مبنی بر در دست گرفتن سلاح و مقابله با داعش صادر کرد. او می‌نویسد: آیت‌الله سیستانی با صدور این فتوا باعث شد نیروهای داوطلب شیعی پرشور و قدرتمند که آموزش‌های نظامی اندکی دیده بودند به تعداد 50 هزار نفر گرد هم آیند. کاکبرن می‌نویسد چند ماه آینده برای عراق بسیار حیاتی است. نیروهای حشد شعبی و واحدهایی از ارتش عراق فلوجه را محاصره کرده‌اند و در حال بمباران آن هستند. ژانویه گذشته بود که داعش این شهر را تسخیر کرد و نیروهای ارتش عراق فرار را بر قرار ترجیح دادند.


اکنون شبه‌نظامیان شیعی به فرمان روحانیت دست به کار مبارزه علیه داعش شده‌اند. تحلیلگر ایندیپندنت می‌نویسد: «خوش‌بینی زیادی در میان روحانیت و افسران نظامی در نجف و کربلا در مورد پیامدهای این نبرد وجود دارد. در گذشته نیروهای حشد شعبی و ارتش عراق به‌عنوان رقبای یکدیگر عمل می‌کردند؛ اگرچه هر دو مخالف داعش بودند.» محمد علی بحرالعلوم، یکی از روحانیون شیعی می‌نویسد: «نبرد برای آزادسازی تکریت شرم‌آور بود؛ چرا که نیروهای مخالف داعش با یکدیگر میانه‌ای نداشتند اما اکنون در فلوجه با یکدیگر متحد هستند.» کاکبرن می‌افزاید: این روحانیت شیعی است که می‌تواند جناح‌های منفعل و بعضا متضاد عراقی اعم از جریان‌ها، احزاب و ارتش را با یکدیگر متحد سازد. این امید هست که روحانیت شیعی پرچمدار میدان مبارزه با داعش در عراق شود. او می‌نویسد: اگر قرار است داعش در عراق شکست بخورد، این شکست از سوی یک نیروی کاملا شیعی خواهد بود. تحلیلگر ایندیپندنت می‌افزاید: «تنها روحانیون در نجف و کربلا هستند که از اقتدار لازم برای جلوگیری از تبدیل جنگ آتی به جنگی فرقه‌ای برخوردار هستند.»


حمله شیمیایی داعش

در حالی که نیروهای عراقی آماده نبرد با داعش در بخش‌هایی از خاک این کشور هستند اما تکفیری‌های داعش بیکار ننشسته و در سوریه مشغول انجام جنایات خود هستند. روز شنبه الشرق الاوسط گزارش داد که در ژوئن گذشته نیروهای داعش از گاز شیمیایی برای حمله به مواضع کردها در شمال سوریه استفاده کرده‌اند. دیده‌بان سوری حقوق بشر که در لندن مستقر است، استفاده داعش از سلاح‌های شیمیایی علیه نیروهای کرد و غیرنظامیان در سوریه و عراق را تایید کرده است. این گروه همچنین تایید کرده که داعش از مواد شیمیایی در حمله به مواضع پیشمرگه‌های کرد عراقی در 21 و 22 ژوئن هم استفاده کرده است. به گزارش رویترز، «رودور خلیل»، سخنگوی «واحدهای حمایت از خلق کرد» (YPG) می‌گوید: داعش در 28 ژوئن به مواضع کردها با گاز شیمیایی حمله کرد. خلیل می‌گوید: این حمله اولین حمله در نوع خود از سوی داعش علیه کردها بود. با این حال، هیچ یک از نیروهای کرد آسیب ندیدند؛ چرا که به سرعت راهی بیمارستان شدند.


دستگیری عوامل داعش در عربستان

شاید کسی فکر نمی‌کرد روزگاری برسد که داعش به سرزمین آبا و اجدادی خود- عربستان- حمله ببرد. شاهزاده‌های سعودی چنان مملکت خود را امن می‌دانستند که با اقتدار داعش را تهدید می‌کردند که اگر به «سرزمین وحی» حمله کند؛ چنین و چنان می‌شود. سرانجام، تکفیری‌های داعش چند عملیات انتحاری در این کشور انجام دادند و خرابی‌هایی به‌بار آوردند و به هدف غایی خود که تهدید و در نهایت حمله به عربستان بود، رسیدند. به گزارش الجزیره، وزارت کشور عربستان اعلام کرد که ۴۳۱ نفر از اعضای داعش که قصد حمله به مساجد، نیروهای امنیتی و مراکز دیپلماتیک را داشتند، دستگیر کرده است. طبق تحقیقات وزارت کشور عربستان، این افراد چندین حمله در هفته‌های گذشته انجام دادند که از آن جمله می‌توان به حملات بمبگذاری در ماه مه اشاره کرد که ۲۱نفر را در منطقه قطیف کشت. بیانیه وزارت کشور عربستان می‌گوید: بیشتر این افراد سعودی بوده اما از میان سایر کشورهای خاورمیانه و آفریقایی هم در میان آنها دیده می‌شود.


کارشناسان می‌گویند: حملات داعش به شیعیان در روز عید فطر در عراق و حمله به مناطق شیعی در عربستان تنها با یک هدف انجام می‌شود؛ تحریک شیعیان و وارد کردن آنها به جنگی فرقه‌ای در منطقه. لینا خطیب، رئیس بنیاد کارنگی در بیروت می‌نویسد: داعش به شکلی هدفمند به دنبال روشن کردن جرقه‌های جنگ فرقه‌ای در منطقه است. او می‌نویسد: این گروه برای منحرف کردن توجهات از مناطق درگیری در عراق و سوریه، با دامن زدن به اختلافات داخلی در عراق و عربستان می‌خواهد شیعیان را علیه اهل سنت در عراق و علیه خاندان حاکم در عربستان برانگیزد. «جمال خاشقجی»، سردبیر شبکه خبری العرب‌نیوز در مصاحبه با الجزیره می‌گوید: «این دستگیری‌ها اگرچه خبر خوبی است؛اما نشان می‌دهد داعش این توانایی را دارد که در درون عربستان دست به عضوگیری‌های گسترده بزند.» او به‌صورت تلویحی می‌افزاید: جامعه عربستان آبستن بحران است و عضوگیری داعش از این کشور یکی از آسان‌ترین عضوگیری‌ها در جهان عرب است.