اولین ترور موفق یک مقام دولتی پس از برکناری مرسی
ردپای داعش در خیابان‌های قاهره
منابع قضایی مصر می‌گویند «زکریا عبدالعزیز عثمان» به‌عنوان کفیل دادستانی مصر برگزیده شده است. پایگاه اینترنتی الاهرام می‌گوید زکریا که پیش از این در دادگاه تجدیدنظر مصر قاضی بود، به‌عنوان دستیار دادستان کل از ماه آوریل مشغول به خدمت بود. اهمیت ترور این مقام ارشد قضایی مصر آنجا معنی می‌یابد که دریابیم قرار بود 30 ژوئن دومین سالگرد کنار زدن مرسی از قدرت برگزار شود. این ترور به بحث‌هایی در جامعه مصر دامن زده است. برخی انگشت اتهام را به سوی گروه‌های تندرو نشانه می‌روند و برخی دیگر اخوان‌المسلمین را هدف گرفته و این ترور را نشانه انتقام این گروه می‌دانند. با این حال، اخوان‌المسلمین در اولین گام این ترور را محکوم کرده و دولت را مقصر اعلام کرد.
دیدگاه دیگر نیز تقصیر را بر گردن دولت مصر و بی‌تدبیری‌ها و بی‌کفایتی دولت السیسی می‌اندازد. در همین راستا، دیوید شنکر، محقق موسسه واشنگتن و کارشناس جهان عرب، در مقاله‌ای می‌نویسد بیشتر مشکل از «سینا» نشأت می‌گیرد و ارتش قادر نبوده داعش و گروه‌های وابسته به این گروه را متوقف و خشونت‌های آنها را پایان دهد. او می‌نویسد تا امروز حدود یک هزار پلیس در سینا کشته شده‌اند. افزون بر این، سایر مناطق مصر هم درگیری‌هایی داشته است. حدود ۲۰۰ حمله مسلحانه هم در خارج از سینا رخ داده است. شنکر می‌نویسد: «دولت السیسی اقدامات تروریستی را به اخوان نسبت می‌دهد و می‌گوید اخراج آنها از قدرت، اخوانی‌ها را به سوی انتقام‌گیری سوق داده است.» آنها نزدیک شدن به دومین سالگرد ۳۰ ژوئن را مصداقی از انتقام‌گیری این گروه می‌دانند.
برخی دیگر معتقدند جریان افراط به سرزمین فراعنه هم رسیده است. داعش با سوء استفاده از هرج و مرج پیش آمده در مصر با تشکیل زیرشاخه‌هایی درصدد به چالش کشیدن دولت مستقر در مصر است. الاهرام در گزارشی می‌نویسد گروه «انصار بیت‌المقدس» به‌عنوان یکی از زیر شاخه‌های داعش با به چالش کشیدن اقتدار دولت مصر در صحرای سینا به دنبال مانور قدرت در مصر است. این گروه همچنین درصدد است تا اسلامگرایی اخوانی در مصر را به چالش بکشد و خود را تنها نسخه اسلامگرایی در این کشور معرفی کند.
موسسه واشنگتن برای خاور نزدیک می‌نویسد: اسلامگرایی در مصر ریشه در اندیشه‌های سید قطب دارد. اسلامگرایان مصری بر جهاد ابتدایی بیش از جهاد تدافعی تاکید می‌ورزند. آنها تمرکز خود را بر غرب و متحدان مسلمانِ غرب در منطقه قرار داده‌اند. این تحلیل می‌گوید اسلامگرایی در واکنش به پیشرفت غرب و تحمیل جوامع اسلامی رخ داد. این تحقیر در قرن ۲۱ جلوه‌ای دیگر یافته است: اگر در قرون گذشته اسلامگرایان خود را در برابر غرب می‌دیدند اکنون خود را در برابر حکومت‌های به ظاهر اسلامگرا می‌بینند که جز دیکتاتوری، تحمیق و سرکوب ویژگی دیگری ندارند. موسسه واشنگتن می‌نویسد: اخوانی‌ها با توسل به اندیشه‌های سید قطب نه تنها به غرب می‌تازند بلکه به حکومت‌های خودکامه عرب هم می‌تازند و به دنبال پیاده کردن اسلام خاص خود هستند.
با این حال، ترور دادستان کل مصر این بحث را مطرح کرده که آیا بنیادگرایی پس از این حادثه وارد مرحله جدیدی خواهد شد یا خیر. برخی می‌گویند اسلامگرایی مصری دست به عصا به حرکت خود ادامه می‌دهد. به نوشته الاهرام، اگرچه تنی چند از رهبران اخوان مانند «حامد یحیی»، وزیر سرمایه‌گذاری در دولت مرسی، می‌گویند وقت رفتن السیسی فرا رسیده است اما بدنه اخوان همچنان به تعامل با حکومت پایبند است چرا که نمی‌خواهد پایگاه و موقعیت اجتماعی 8 دهه‌ای خود را بر باد دهد؛ اما برخی تحلیل‌های بدبینانه هم می‌گوید با برخوردهای صورت گرفته از سوی دولت نظامیان با رهبران اخوان، این احتمال وجود دارد که این گروه زیرزمینی شده و به فعالیت‌های مسلحانه علیه دولت بپردازد. برخی هم می‌گویند ممکن است در بدترین حالت ائتلافی میان اخوان با انصار بیت‌المقدس صورت گیرد. در هر حال، آینده اخوان در مصر به نحوه تعاملات این گروه با دولت مستقر مربوط است.
ارسال نظر