یونان در اتحادیه ماند

حسین موسوی: گزارش اصلاحاتی که یونان به اتحادیه اروپا تحویل داده از سوی برخی اعضای این اتحادیه «امیدوارکننده» لقب گرفته است. اصلاحاتی که قرار است یونان در قبال دریافت کمک‌های مالی اتحادیه اروپا، بانک مرکزی این اتحادیه و صندوق بین‌المللی پول انجام دهد. باوجود اینکه شعارهای آلکسیس سیپراس، نخست‌وزیر چپ‌گرای یونان دوری از هرگونه اصلاحات مدنظر اتحادیه اروپا بود، او یک ماه پس از پیروزی حزبش موسوم به سیریتزا، تن به خواسته‌های برادر بزرگ‌تر یعنی «اتحادیه اروپا» داده و متعهد شده است که اصلاحات لازم را در سیستم مالی خود به‌وجود آورد. خبرگزاری آلمان در این‌باره گزارش داد که دولت یونان فهرستی را که اتحادیه اروپا برای ایجاد اصلاحات در یونان تقاضا کرده بود، به موقع تحویل کمیسیون اتحادیه اروپا داد. کارشناسان معتقدند این نخستین گام برای جلوگیری از خروج یونان از حوزه پولی یورو محسوب می‌شود. در این ارتباط کمیسیون اتحادیه اروپا اعلام کرد که دولت یونان فهرست اصلاحات مالی و اقتصادی خود را به این اتحادیه تحویل داده است. خبرگزاری رویترز نیز درباره ارائه این گزارش نوشت که فهرست مذکور شامل مبارزه با فساد و مبارزه با «فرار مالیاتی» و همچنین مدرن کردن دستگاه اداری کشور است. دولت یونان علاوه بر این تضمین کرده است که در فعالیت بخش خصوصی دخالت نخواهد کرد. موضوعی که در ابتدا به‌نظرمی‌رسد برای حزب چپ‌گرای سیریتزا قابل قبول نبوده اما در گزارش اصلاحاتی متعهد شده است که در امور بخش خصوصی دخالت نخواهد کرد. باوجود اینکه این گزارش به اتحادیه اروپا صادر شده است اما هنوز درخصوص این گزارش، اختلافاتی دیده می‌شود. «فرانس تیمرمان»، معاون رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، گفته است که این فهرست بازنگری خواهد شد، اما «یرون دیسلبلوم»، وزیر دارایی هلند و رئیس «گروه اروپا» که شامل ۱۹ کشور حوزه پولی یورو است، تاکید کرد که این فهرست نهایی بوده و در آن تغییراتی صورت نخواهد گرفت.

آخرین فرصت، نخستین گام

آخرین فرصت آتن برای اقدام در این زمینه روز دوشنبه همین هفته بود. این کشور در آخرین ساعات مهلت ۴۸ ساعته فهرست اصلاحات خود را تحویل مقامات اتحادیه اروپا داد تا درخصوص آن تصمیم‌گیری لازم انجام شود. وزیران دارایی کشورهای حوزه پولی یورو روز جمعه گذشته در بروکسل تصمیم گرفتند، کمک‌های خود به آتن را به مدت ۴ ماه تمدید کنند، به شرطی که دولت این کشور در بخش اقتصادی و ساختار اداری خود اصلاحاتی ایجاد کند. یونان از اتحادیه اروپا تقاضای مهلتی ۶ ماهه کرده بود. تقاضای ۶ ماهه اما با مخالفت کشور آلمان مواجه شده بود. کشوری که بیشترین فشار را برای ایجاد اصلاحات در امور مالی به آتن وارد کرده است.

اکنون طلب‌کاران یونان، یعنی کمیسیون اتحادیه اروپا، بانک مرکزی اروپا و صندوق بین‌المللی پول، موسوم به تروئیکا، باید تصمیم بگیرند که آیا اصلاحات پیشنهادی آتن برای تضمین بازپرداخت بدهی‌ها کافی است یا نه. در صورت توافق تروئیکا، کشورهای حوزه پولی یورو کمک‌های خود به یونان را به مدت

۴ ماه ادامه می‌دهند. این کشور تاکنون برای جلوگیری از ورشکستگی اقتصادی خود ۲۴۰ میلیارد یورو از اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول وام گرفته است. حزب چپ‌گرای سیریتزای یونان پس از پیروزی در انتخابات و در اختیار گرفتن دولت، از شیوه برخورد اتحادیه اروپا با بدهی‌های این کشور انتقاد کرده و خواستار بازنگری در شرایط بازپرداخت بدهی‌ها شده بود. آلکسیس سیپراس رهبر حزب سیریتزا و نخست‌وزیر فعلی یونان، در ایام انتخابات بارها از سیاست ریاضت اقتصادی اتحادیه اروپا انتقاد و شکایت کرده و گفته بود حاضر نیست پیرو این سیاست‌ها باشد. وی اعتقاد داشت که دریافت کمک‌های مالی از اتحادیه اروپا باعث می‌شود به نظمی که مورد نظر اتحادیه اروپاست تن دهد و همین موضوع باعث رکود اقتصاد یونان می‌شود. در هفته‌های اخیر اما این نگرانی وجود داشت که دولت یونان به خواست طلب‌کاران توجه نکند و این کشور را به تدریج از حوزه پولی یورو خارج کند.

باوجود حرف و حدیث‌های موجود، با ارائه گزارش اصلاحاتی آتن نخستین گام برای آشتی مجدد یونان و اتحادیه اروپا برداشته شده است. اکنون کارشناسان اقتصادی معتقدند آتن با تهیه فهرست اصلاحات نخستین گام را برای جلوگیری از ورشکستگی اقتصادی و خروج از اتحادیه اروپا برداشته است. کمیسیون اتحادیه اروپا تاکید کرده است اصلاحات مورد نظر دولت یونان، به ویژه در زمینه مبارزه با فرار مالیاتی و جلوگیری از فساد، «امیدوارکننده» است. «زیگمار گابریل»، وزیر اقتصاد آلمان نیز در رابطه با ادامه کمک‌های اقتصادی به یونان خوشبین است. به اعتقاد او، دولت یونان و اتحادیه اروپا برای حل مشکلات سخت و پیچیده اقتصادی این کشور «گام به گام» به پیش می‌روند. در صورتی که وزیران دارایی کشورهای حوزه پولی یورو برای ادامه کمک‌های مالی به یونان چراغ سبز نشان دهند، برخی دولت‌های اروپایی، از جمله آلمان، باید برای پرداخت کمک‌ها به آتن موافقت پارلمان‌های خود را کسب کنند. «ولفگانگ شویبله»، وزیر دارایی آلمان، پارلمان کشورش را برای تصمیم‌گیری در این زمینه آماده کرده است. در این‌باره روزنامه آلمانی‌ زبان «هندلز بلات» نوشت که شوبیله به‌طور رسمی از مجلس فدرال تقاضا کرده است، با ادامه کمک‌ها به یونان به مدت ۴ ماه موافقت کند. احتمال می‌رود فردا پارلمان فدرال آلمان در این زمینه تصمیم بگیرد.

برلین با یونان یا علیه آن؟

آلمان از ابتدای بروز بحران اقتصادی در یونان، سخت‌ترین مواضع را علیه آتن داشته است. برلین اعتقاد دارد این کشور به دلیل عدم انجام اصلاحات اقتصادی در ساختار پولی‌اش بیش از دیگر کشورها درگیر رکود حوزه یورو شده است. از این رو این کشور سعی دارد در برابر خواسته‌های آتن تساهل کمتری به خرج دهد. باوجود ادعاهای موجود که برلین و آتن را دو دشمن سرسخت می‌دانند، «لئونید برشیدسکی»، کارشناس مسائل اقتصادی در شبکه خبری بلومبرگ اعتقاد دارد آلمان در پذیرش این دوره ۴ ماهه نقش قابل توجهی ایفا کرد و به شایعات موجود در این زمینه پایان داد. او اعتقاد دارد آلمان یک‌بار دیگر به سیپراس و حزب ضد یورویی‌اش فرصت داده است تا در کنار سایر کشورهای اروپایی قرار گیرد و با سایر نوازندگان نوای ریاضتی، همنوایی کند. برشیدسکی می‌گوید که آلمان تنها یک خواسته از آتن دارد و اینکه یونان پیش از هر اقدام اقتصادی با وام دهندگان مالی به این کشور مشورت کند. با عقب‌نشینی تلویحی یونان در برابر اتحادیه اروپا، حالا حزب حاکم یونان باید پاسخگوی رای‌دهندگان باشد که به امید پایان دادن به سیاست‌های ضدریاضتی آرای خود را به سبد حزب سیریتزا ریخته‌‌اند. روزنامه وال استریت ژورنال در این‌باره نوشت: آیا پا گرفتن حزب ضد ریاضتی تنها به یونان محدود می‌شود و یا اینکه این داستانی ادامه‌دار خواهد بود. در این گزارش آمده است که خطر یونان فعلا دفع شده است اما باید توجه داشت که اسپانیا نیز کشوری است که می‌تواند میزبان سیاستمدارانی باشد که مخالف برنامه‌های ریاضتی هستند. در این‌باره باید گفت اقتصاد اسپانیا نیز به همان علائم دچار شده است که یونان پیش از این مبتلا شده بود. افت خرید و فروش در بازار سهام، افت سود اوراق قرضه ۱۰ ساله نسبت به سایر کشورها، به‌ویژه ایتالیا که شبیه‌ترین کشور به اسپانیا است، همگی حکایت از اوضاع نابسامان اقتصادی این کشور دارد. برخی اعتقاد دارند سرسختی آلمان نسبت به اجرای اصلاحات در این کشور به همین موضوع باز‌می‌گردد. برلین سعی دارد سایر کشورهایی که با بحران اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند، دست به اصلاحات مدنظر تروئیکای موجود بزنند.

آشنایی با دنیای سیاست

شویبله، وزیر دارایی آلمان پس از اینکه آتن موافقت کرد گزارش اصلاحات را به اتحادیه اروپا ارائه دهد با کنایه به سیپراس گفته بود که دنیای سیاست، دنیای واقعیت‌ها است و رابطه زیادی با ایده‌آل‌ها ندارد. او پس از این کنایه، پیش‌بینی کرده است که سیپراس پس از توافق با اتحادیه اروپا حالا باید به رای‌دهندگان خود پاسخگو باشد. رای‌دهندگانی که خواستار برچیده شدن الزامات ریاضت اقتصادی هستند اما با راهی که آتن در پیش گرفته است اینک ناچار به اجرای اصلاحات مدنظر اتحادیه اروپاست. سیپراس بارها گفته بود که هرگز در برابر خواسته‌های اتحادیه اروپا کوتاه نخواهد آمد. او به مردم این کشور قول داده است که کارمندانی که از کار بیکار شده‌اند به سرکار بازگرداند، پرداخت مستمری بازنشستگان را از سر بگیرد و نرخ مالیات را کاهش دهد. این در حالی است که سیاست ریاضتی اتحادیه اروپا با افزایش هزینه‌ها مخالف است و حالا سیپراس باید یکی از دو راه را انتخاب کند. هر‌چند گام نخست، تقریبا جهت وی را مشخص کرده است.