جنگ خیابانی در کوبانی

محمدحسین باقی: نیروهای داعش با پشتیبانی تانک‌ها و خودروهای زرهی اواخر روز دوشنبه در اطراف کوبانی به درگیری خیابانی سنگین با مدافعان کرد پرداختند. به گزارش گاردین، ساعاتی پس از آنکه دو پرچم داعش در حومه کوبانی برافراشته شد، آنها به سوی خط مقدم کردها پیش رفته و وارد شهر شدند. گاردین به نقل از «رامی عبدالرحمان» رئیس دیده‌بان حقوق بشر سوریه می‌نویسد: «نیروهای داعش در درون شهر کوبانی در حال جنگ هستند. صدها نفر از غیرنظامیان باز هم شهر را ترک کرده‌اند. داعشیان سه محله در شرق کوبانی را در تصرف گرفته اند. آنها فشار می‌آورند تا از جنوب غرب هم وارد کوبانی شوند.» گزارشگر گاردین که در منطقه حضور دارد می‌نویسد: «مرکز شهر هنوز در دست مدافعان کرد است. مقام‌های کرد برای اظهارنظر در دسترس نیستند. گزارش‌ها از بخش ترکی مرز در اوایل صبح دیروز (سه‌شنبه) حاکی از کاهش شدت درگیری‌ها بود.» اگرچه حملات هوایی نیروهای ائتلاف در نیمه شب سه شنبه ادامه یافت اما «مصطفا عبدی» یکی از فعالان کرد اعلام کرد که این حملات تاثیر چندانی بر داعش ندارد. او با اشاره به منطقه‌ای در جنوب شهر می‌گوید: «حملات نیروهای ائتلاف بر منطقه میستنور خسارت‌هایی وارد آورد اما نیروهای داعش آنجا نبودند. جاهای دیگری هست که نیروهای ائتلاف باید به آن حمله کنند.» در حالی دو پرچم داعش در شرق کوبانی در اهتزاز است که در مرکز این شهر هم پرچم نیروهای کرد در اهتزاز است.از زمانی که تهاجم داعش در نیمه سپتامبر آغاز شد، آنها یکی پس از دیگری وارد روستاهای کردنشین می‌شوند. هدف اصلی این گروه تسخیر شهر کوبانی (که به عین العرب هم معروف است) و سقوط آن است. درگیری‌ها در این منطقه تا کنون باعث فراری شدن بیش از ۱۶۰ هزار نفر شده و فشار بر نیروهای کرد را افزایش داده است. اگرچه حملات هوایی نیروهای ائتلاف برقرار است اما تا کنون نتوانسته تاثیری بر ممانعت از پیشروی داعش داشته باشد. تسخیر کوبانی باعث ایجاد پیوند مستقیم میان مواضع داعش در استان «حلب» و دژ آنها در «رقه» در شرق سوریه می‌شود. در صورت تسخیر کوبانی، داعش بخش زیادی از عراق و سوریه را زیر کنترل خود گرفته و با ترکیه همسایه می‌شود. به گزارش سی‌ان‌ان «سقوط کوبانی وزنی استراتژیک به داعش می‌دهد و نه تنها باعث همسایه شدن این گروه با ترکیه می‌شود بلکه بر وسعت قلمرو و مرزهای آنها هم می‌افزاید.»

داعش با تشکیل مواضعی در شرق، جنوب و غرب کوبانی، شروع به کوبیدن شهر کرد تا بتواند شکافی در خط مقدم نیروهای کرد برای ورود به شهر به وجود آورد. در سراسر مرز ترکیه، تیراندازی، حملات توپخانه ای، گلوله باران‌ها و دود ناشی از تخریب و آتش سوزی‌ها نه تنها به وضوح دیده می‌شود بلکه شاهدی است بر شدت درگیری‌ها در تمام روز دوشنبه. «عصمت شیخ حسن» فرمانده نیروهای کُرد در منطقه می‌گوید: «داعش روز به روز به تسخیر شهر نزدیک می‌شود. آنها با تانک و سلاح‌های سنگین می‌جنگند و دائم شهر را می‌کوبند. به دلیل گلوله باران و شدت حملات آنها، تلفات غیرنظامیان بسیار زیاد شده است.» گاردین به نقل از دیده‌بان حقوق بشر سوریه می‌نویسد: «حدود ۲۰ داعشی توانستند وارد بخش شرقی کوبانی شوند اما از سوی مدافعان کرد کشته شدند.»

نیروهای کرد سوریه در زمره دشمنان جدی داعش بوده و حتی در اوج نبردهای آنان با نیروهای مسلح سوریه و عراق، آنها را از ورود به مناطق کردنشین در شمال و شرق سوریه باز می‌داشتند. اما در هفته‌های اخیر کردها تلاش داشتند تا در برابر نیروهای به خوبی مسلح شده داعش - که بخشی از سلاح‌های خود را از تسخیر پایگاه‌های نظامی عراق و سوریه به دست آورده بودند- بایستند. «ادریس نسان» یکی از مقام‌های کرد کوبانی می‌گوید: «ما از این وضعیت می‌ترسیم. ما مجبور به دفاع از خانه و شهر خود هستیم. ما این جنگ را انتخاب نکردیم اما مجبور به مبارزه هستیم.» او می‌گوید: «وقتی با مردم در کوبانی صحبت می‌کنم آنها از جامعه بین‌الملل و ایالات متحده تشکر می‌کنند که داعش را هدف قرار می‌دهند اما همه به اتفاق معتقدند که این حملات کافی نیست.» مقام‌های کرد معتقدند که حمله هوایی برای نبرد با داعش کافی نیست. آنها خواستار کمک به نیروهایی هستند که در زمین علیه داعش می‌جنگند. این نبردها تا کنون ۶۲ میلیون دلار برای ارتش آمریکا هزینه داشته است.

زنان در جبهه نبرد با داعش

در بیانیه صادر شده از سوی نیروهای کرد که «واحدهای دفاع از ملت» یا YPG هم نامیده می‌شوند درگیری‌های سنگینِ روز دوشنبه به دنبال یکشنبه خونینی آغاز شد که ۴۵ کشته از هر دو سو بر جا گذاشت. به گزارش گاردین، در میان کشته‌شدگان یک زن مبارز کرد وجود داشت که با منفجر کردن خود ۱۰ داعشی را کشت. نیروهای کرد نام این زن را «دیلار کانج خمیس» اعلام کردند. خمیس عضو واحد زنان YPG بود، شاخه‌ای از این گروه شبه‌نظامی در کردستان. «ناصر حاج منصور» یک مقام کرد در منطقه کردنشین سوریه می‌گوید: «این واحد بیش از ۱۰ هزار مبارز زن دارد که نقش مهمی در نبرد علیه داعش ایفا کردند.» حاج منصور می‌گوید پس از آنکه مبارزان کرد روز یکشنبه مجبور به عقب‌نشینی از یک تپه استراتژیک در جنوب کوبانی شدند، خمیس در آنجا ماند و با اسلحه و نارنجک به داعش حمله‌ور شد و در نهایت با منفجر کردن خود ۱۰ عضو داعش را کشت.

کردهای سوریه در حال رایزنی برای حمایت بیشتر از سوی جامعه بین‌المللی برای کمک به آنها در مبارزه علیه داعش هستند. در حالی که ائتلاف ضدداعش به رهبری آمریکا حملاتی هوایی علیه مواضع آنها در اطراف کوبانی انجام داده اما این حملات راه به جایی نبرده و نه تنها مانع پیشروی داعش نشده بلکه آنها را برای پیشروی، بی‌پرده‌تر و گستاخ‌تر کرده است. سخنگوی بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل در بیانیه‌ای از نگرانی شدید آقای دبیرکل از حملات داعش علیه کوبانی سخن گفت. در این بیانیه آمده: «با تشدید «حملات بربرانه» داعش، دبیر کل مصرانه خواستار این شده که هر اقدامی که ممکن است برای حفاظت از غیرنظامیان عین العرب به عمل آید.»

وزیر دفاع ترکیه: ناتو با ماست

با تشدید درگیری‌ها در مرز ترکیه، «عصمت ییلماز» وزیر دفاع این کشور اعلام کرد که ناتو استراتژی‌ را برای دفاع از ترکیه، به‌عنوان یکی از اعضای ناتو، در صورت حملات در مرز این کشور با سوریه تنظیم کرده است. او گفت که اقدام ناتو بلافاصله با درخواست ترکیه به اجرا در خواهد آمد. روز دوشنبه دست کم ۱۴ تانک ترکیه بر روی تپه‌ای در خاک ترکیه نزدیک این شهر محاصره شده - کوبانی- مواضع دفاعی گرفتند در حالی که گلوله‌باران‌ها یک خانه و یک فروشگاه مواد غذایی در داخل ترکیه را آتش زد اما هیچ‌کس مجروح تشد. کوبانی ۲ کیلومتر با ترکیه فاصله دارد. از سوی دیگر، ارتش ترکیه که در مرز با سوریه مواضعی تدافعی اتخاذ کرده مانع عبور آوارگان کرد سوری از مرزهایش شده است. به گزارش سی.ان.ان. آوارگان که در مرز ایستاده بودند و اجازه عبور به خاک ترکیه را نداشتند فریاد برآوردند: «می‌خواهیم از مرز عبور کنیم. اگر بمانیم کشته می‌شویم.»

گروگان‌گیری‌های جدید

با وجود شدت حملات در کوبانی و آغاز درگیری‌های خیابانی میان کردها و نیروهای داعش اما پنتاگون می‌گوید رسانه‌ها در مورد وضعیت کوبانی فریاد برآورده‌اند چرا که گزارشگران آنجا هستند؛ بسیاری شهرهای دیگر به دست داعش افتاده که رسانه‌ها در آنجا حضور ندارند. بر همین اساس، برخی گزارش‌ها حاکی است که با ورود خبرنگاران به کوبانی و مناطق اطراف احتمال گروگان‌گیری آنها از سوی داعش زیاد است. طی هفته‌های اخیر چندین گزارشگر غربی از سوی داعش سر بریده شده‌اند. مقام‌های ترک، دیده‌بان حقوق بشر سوریه و مقام‌های کرد همگی ضمن اینکه خواستار حضور گزارشگران برای توصیف واقعیات جنگ و مخابره آن در جهان هستند اما به اتفاق چنین احتمالی مبنی بر گروگان‌گیری گزارشگران را رد نمی‌کنند. از سوی دیگر، یک مقام ارشد آمریکایی به سی‌ان‌ان اعلام کرد که «محسن الفضلی» رهبر گروه خراسان کشته شده است اما ایالات متحده در این باره تردید دارد و نظر قاطعی ابراز نداشته است.