ایدئولوگ اردوغان در «دولما باحچه‌سی»
مراد یتکین ستون‌نویس روزنامه حریت رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور جدید ترکیه آنگاه که داشت ویژگی‌های فرد جدیدی که قرار است جانشین او به عنوان رئیس حزب عدالت و توسعه و نخست وزیر جدید ترکیه شود را فهرست می‌کرد اظهارنظراتی کرد که تقریبا نشان می‌داد قرار است چه بگوید. در میان آن ویژگی‌ها و شرایط یک قاعده سه تایی حزبی هست.

این قاعده برای فهرست اعضای حزب عدالت، بیش از سه دوره متوالی نماینده مجلس بودن را ممنوع می‌سازد. در واقع، ۷۲ عضو حزب عدالت که عضو پارلمان هستند نمی‌توانند در فهرست این حزب در انتخابات سال ۲۰۱۵ قرار گیرند. بحث مهم در اینجا آن دسته‌ای هستند که باقی می‌مانند (با استثناهایی مانند داوود اغلو) یا نسل دومی که هیچ سابقه یا تجربه سیاسی در حزب عدالت یا همرا با اردوغان ندارند؛ برای آنها سیاست و «انگیزه» یعنی وفاداری به اردوغان. اما بیشتر کسانی که کنار می‌روند مدافعان قدیمی هستند که برخی از آنها تجربه سیاسی‌شان بیش از اردوغان است.

یکی از آنها «بولنت آرینچ» است که دو هفته پیش گفته بود حزب نباید به دست «تازه‌کارانی» سپرده شود که نسبت به رئیس‌جمهور قبلی عبدالله گل بی‌اعتنا هستند؛ بله، تنها اردوغان تا هفته آینده و غیر از سه موسس اصلی حزب در مرکز ثقل سیاست خواهد بود. روز جمعه ۲۲ اوت «یالچین آکدوغان»، مشاور سیاسی مهم اردوغان که قرار است منصب مهمی در کابینه داوود اغلو به دست آورد با کلمه «تازه کار» در تلویزیون مخالفت کرد. او گفت:«من بچه نیستم. من ۴۵ ساله‌ام.» البته، شاید واقع‌گرایانه نباشد که مدافعان قدیم بازنشسته شوند، بیکار شوند و کاری انجام ندهند و بار دیگر به پارلمان بازگردند. این واقعا یک نگرانی برای اردوغان است به ویژه وقتی او از داوود اغلو خواست تا به مبارزه با «ساختارهای موازی در درون دولت» ادامه دهد؛ این نامی است که اردوغان برای اشاره به هوادارانِ متحد قدیمی خود یعنی فتح الله گولن به‌کار می‌برد. اهمیت انتخاب داوود اغلو از سوی اردوغان به عنوان جانشین خود در اینجا نمود می‌یابد. داوود اغلو به عنوان یک استاد متعهدِ روابط بین‌الملل به لحاظ ایدئولوژیک نشان داد که محرک اصلی در صحنه سیاست در چند سال گذشته بود، به ویژه پس از آنکه در سال ۲۰۰۹ به عنوان وزیر امور خارجه برگزیده شد. اعضای اصلی حزب عدالت او را تحسین می‌کنند و به دلیل وجود داوود اغلو و روش او در سیاست خارجی بود که اردوغان روی او سرمایه‌گذاری کرد. این چیزی است که پیش از این در سیاست ترکیه دیده نمی‌شد: نه به دلیل دستاوردهایش در دیپلماسی ترکیه بلکه به دلیل رویکرد مطلوب و ایدئولوژیک محوری که اغلو حامل آن بود. آیا این حرکتی خطرناک از سوی اردوغان است؟ شاید باشد اما اردوغان سیاستمداری است که دوست دارد ریسک‌پذیر باشد و تا کنون هم موفق بوده است. بنابراین، بله. داوود اغلو نماینده نسل دوم حزب عدالت است. این نه فقط به دلیل وجود اردوغان بلکه به دلیل تحولات جدید در سیاست ترکیه و البته به دلیل شخص داوود اغلو هم هست.