افزایش تنش و بحران در ترکیه

طرفداران اردوغان با کفن به استقبال او رفتند مباهله اردوغان با گولن در رسانه‌های ترکیه

حسین موسوی

جنگ بین اردوغان با فتح‌الله گولن، مرد با‌نفوذ ترکیه شکل رسانه‌ای گرفت. روز شنبه ویدیویی از شبکه ۷ ترکیه پخش شد که فتح‌الله گولن از بانیان پاکسازی پلیس انتقاد می‌کرد و درحالی‌که دست‌های خود را به شکل دعا کردن بالا آورده بود فریاد می‌زد: «خدا آتش به خانه‌هایتان بیندازد. خدا از بانیان بیکار کردن نیروی پلیس که جزو پاک‌ترین انسان‌هاست نخواهد گذشت». سخنان فتح‌الله گولن اشاره به برکنار کردن رییس پلیس استانبول بود که حزب حاکم می‌گوید او جزو افراد جنبش نور بوده است. اردوغان اما در میان طرفداران خود در واکنش به نفرین‌های این دانش‌آموخته اسلامی گفت: «مسلمان کسی را نفرین نمی‌کند بلکه عاقبت به خیری می‌خواهد. مسلمان برای دیگران هدایت و راه راست طلب می‌کند».

این در شرایطی است که ساعاتی پس از مباهله(نفرین کردن) دو طرف، رسانه‌های این کشور اعلام کردند که جسد رییس پلیس آنکارا در خودرویش پیدا شده است. گمانه‌زنی‌های نخستین حکایت از خودکشی دارد. اما برخی از کارشناسان اعتقاد دارند که این موضوع چه خودکشی باشد چه قتل، ارتباط مستقیمی با بحران اخیر ترکیه دارد.

همزمان روزنامه تودیز زمان از این کشور خبر می‌دهد که حزب حاکم در آخرین دقایق شنبه با تغییر قانون اساسی به سود خود، راه ورود و نظارت به پرونده موسوم به ضد اختلاس را باز کرده است. به نوشته این روزنامه دولت می‌تواند بر روند پرونده در دادستانی این کشور نظارت ویژه داشته باشد.

پیش از این دادستانی این کشور برخی از نیروهای پلیس را از کار برکنار کرده بود و مانع ورود وزیر دادگستری به پرونده شده بود. این در شرایطی است که تیم اردوغان در ضد حمله‌ای سیاسی نیروهای وابسته به جنبش نور، متعلق به فتح‌الله گولن را طی روزهای اخیر خانه نشین کرده است. با این وجود «گولتکین آوچی» دادستان سابق این کشور ورود دولت به این پرونده را نقض استقلال قوه‌قضاییه ترکیه می‌داند. او می‌گوید: «ورود نماینده وزیر دادگستری به این پرونده مانع اساسی برای استقلال قوه‌قضاییه از مجریه است». آوچی می‌افزاید: «از این پس هر پرونده‌ای در خصوص موضوعات ضد اختلاس پیش بیاید، رییس پلیس (منصوب اردوغان) باید آغاز کننده روند تحقیقات باشد».

روزنامه حریت نزدیک به حزب جمهوری خلق نیز همپای روزنامه تودیز‌زمان، با انتقاد از تغییر این قانون گفت که ورود نیروهای پلیسِ منصوب به دولت احتمال افشای اسرار پرونده را بیش از پیش خواهد کرد و در روند حرکت پرونده‌ها اختلال ایجاد می‌کند.

کمالیست‌ها به خیابان‌ها آمدند

حزب جمهوری خلق ترکیه که بزرگ‌ترین اپوزیسیون حزب حاکم است پس از مجادلات لفظی چند روز اخیر، در نهایت طرفداران خود را به خیابان‌ها آورد و طرفداران آنها به سوی بانک‌هایی که گفته می‌شود در پرونده ارتشا دست داشته‌اند، حمله‌ور شدند. این حرکت آنها اما با برخورد پلیس مواجه شد و پلیس برای پراکنده کردن معترضان از خودروهای آب‌پاش و گاز فلفل استفاده کرد. دبیرکل حزب جمهوری خلق در سخنرانی خود در بین طرفداران این حزب گفت که از رجب طیب اردوغان و تیم او ‌می‌خواهد هر چه سریع‌تر از سمت خود استعفا دهند. در این راستا اما «معمر گولر» وزیر کشور ترکیه می‌گوید که منتظر پذیرش استعفا از سوی اردوغان است. اردوغان به شدت با استعفای چهار وزیری که گفته می‌شود در پرونده فساد بزرگ مالی این کشور دست داشته‌اند مخالف است.

دبیر کل حزب جمهوری خلق اما با توجه به نپذیرفتن استعفای چهار وزیر کابینه گفت: «چیزی که ما تاکنون شنیده‌ایم این بوده است که ما سالمیم. فرزندانمان پاک هستند. ما درگیر تجارت‌های کثیف نبوده‌ایم و نخواهیم شد. ما به این دلیل استعفا می‌دهیم تا فشار افکار عمومی به روی نخست‌وزیر کمتر شود». او افزود: «اردوغان مدام می‌گوید که نزدیک به ۱۱ سال است که شفاف حکومت کرده است. اما می‌بینید که این وقایع اتفاق افتاده است». این در شرایطی است که نخست‌وزیر این کشور با رد استعفای چهار وزیر خود، برای قدرت‌نمایی دست به سفرهای استانی زده است و پس از حضور در سامسون، او روز یکشنبه به ترابوزان رفت و با طرفداران خود دیدار کرد. شاخه جوانان «چارشی‌باشی» برای استقبال از نخست‌وزیر ترکیه با پارچه‌نوشته‌ای به این مضمون که «تا پای جان از تو حمایت می‌کنیم» کفن پوش به استقبال اردوغان رفتند. طرفداران اردوغان همچنین شعار می‌دادند: «ما با کفن‌هایمان به‌ خاطر تو آمدیم». نخست‌وزیر ترکیه نیز در بین طرفداران ترابوزانی خود به کسانی که دولت او را متهم به فساد اقتصادی می‌کنند عنوان «جاسوس» و «خائن به مملکت» داد.

همزمان اما فیلمی از معمر گولر، وزیر کشور ترکیه از سوی طرفداران جبهه نور پخش شده است که در آن به‌طور مخفیانه از او فیلمبرداری کرده‌اند و با یک دوربین جاسازی شده در دفتر کارش با یکی از متهمان درگیر در این پرونده در حال گفت‌وگو است. با این وجود معمر گولر وزیر کشور ترکیه می‌گوید که استعفای او به‌دلیل انتشار این فیلم نیست و آن‌را ساختگی اعلام کرده است. او این فیلم را توهین و افترای آشکار به خود می‌داند و به شدت عمل پخش این فیلم را تقبیح کرد.

افزایش تنش و بحران در ترکیه