آغاز دوباره مذاکرات صلح خاورمیانه در واشنگتن

گروه بین‌الملل- نخستین دور گفت‌وگوهای سرپرستان هیات‌های مذاکره‌کننده فلسطینی و اسرائیلی در واشنگتن، پایتخت ایالات‌متحده برگزار شد. به گزارش بی.‌بی.‌سی، شامگاه دوشنبه، زیپی لیونی، وزیر دادگستری و سرپرست مذاکرات صلح اسرائیل، و صائب عریقات، مذاکره‌کننده صلح فلسطینیان، که در واشنگتن به سر می‌برند، نخستین دور مذاکرات خود را با حضور جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، برگزار کردند. زیپی لیونی، رهبر حزب میانه رو «جنبش» و عضو کابینه ائتلافی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی است و یکی از شرایط عضویت او در کابینه، از سرگیری مذاکرات صلح با فلسطینیان بوده است.

ملاقات دو طرف شامگاه دوشنبه در میهمانی افطار جان کری در ساختمان وزارت امور خارجه ایالات‌متحده انجام گرفت.

مذاکرات صلح فلسطینیان و اسرائیل، سه سال پیش و مدت کوتاهی پس از آغاز زمامداری بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی در راس یک کابینه راستگرا، به حالت تعلیق درآمد.

از سرگیری مذاکرات حاصل چند ماه تلاش جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده و دیدارهای مکرر او و فرستاده‌های آمریکا با مقامات تشکیلات خودگردان فلسطین و اسرائیل بوده است.

کری، که حدود شش ماه پیش سمت وزارت خارجه آمریکا را بر عهده گرفت، تایید کرده است که بین دو طرف، اختلافات عمده‌ای وجود دارد و از آنان خواسته است تا برای پیشرفت مذاکرات، از خود «مصالحه معقول» و گذشت نشان دهند.

پیش از ملاقات فرستادگان دو طرف در واشنگتن، جان کری به طور جداگانه با سرپرستان هیات‌های اعزامی آنها دیدار کرد.

در میهمانی افطار جان کری، علاوه بر زیپی و عریقات، مارتین ایندایک، سفیر سابق ایالات متحده در اسرائیل و نماینده جدید وزیر خارجه در گفت‌وگوهای صلح نیز حضور داشت.

نخستین دیدار سرپرستان مذاکرات اسرائیل و فلسطینیان در شرایطی برگزار شده است که دو طرف دیدگاه‌های متفاوتی را در مورد اولویت مذاکرات بعدی مطرح کرده‌اند.

یک مقام فلسطینی گفته است که در نخستین مراحل گفت‌وگو، موضوع مرزهای کشور مستقل فلسطینی و امنیت اسرائیل مطرح خواهد شد در شرایطی که به نقل از یک منبع اسرائیلی گزارش شده است که «همه موضوعات همزمان» مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

اختلاف دو طرف

با وجود درخواست جان کری برای «گذشت» از سوی هر دو طرف و توصیه به آنان برای خودداری از اظهار نظر‌هایی که ممکن است مانع پیشرفت این مذاکرات شود، محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین، در سخنانی در قاهره گفته است که در نهایت، حضور حتی یک نظامی یا غیرنظامی اسرائیلی را هم در خاک کشور فلسطین نمی‌پذیرد.

مقامات رژیم صهیونیستی تاکید داشته‌اند که برای جلوگیری از قاچاق اسلحه به داخل سرزمین‌های فلسطین در کرانه باختری رود اردن و به کارگیری آنها علیه اسرائیل، لازم است واحدهایی را در مرز این اراضی با اردن مستقر کنند.

مقامات فلسطینی همچنین از اسرائیل خواسته‌اند تا از ایجاد و گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین در اراضی اشغالی فلسطین خودداری کنند و شهرک‌های ایجاد شده را نیز برچینند.

آنان همچنین خواستار بازگشت اسرائیل به مرزهای قبل از جنگ شش روزه ژوئن سال ١٩٦٧ شده‌اند اما نتانیاهو این نظر را قابل قبول ندانسته است.

مقامات اسرائیلی با تاکید براینکه برای آنان، «امنیت شهروندان اسرائیلی» در اولویت قرار دارد، تاکید داشته‌اند که مرزهای کشور فلسطین باید به شکلی باشد که امنیت اسرائیل را به مخاطره نیندازد.

دو طرف همچنین بر سر موقعیت بیت‌المقدس اختلاف نظر جدی دارند.

تا جنگ سال ١٩٦٧، بخش غربی بیت‌المقدس در اختیار اسرائیل و بخش شرقی آن، شامل اکثر اماکن مقدس مسلمانان و یهودیان، تحت حاکمیت اردن بود، اما در جریان جنگ، نیروهای رژیم اشغالگر قدس، تمامی این شهر را به اشغال خود در آوردند.

فلسطینیان خواستار الحاق بخش شرقی به کشور مستقل فلسطین و ایجاد پایتخت خود در این بخش هستند در شرایطی که اسرائیل تاکید دارد که این شهر را پایتخت خود می‌داند و حاضر به واگذاری نیمی از آن به فلسطینیان نیست.

مشکل دیگری که در مذاکرات فلسطینیان و اسرائیل وجود دارد، اختلاف داخلی فلسطینیان است که باعث شده است دو «دولت» مختلف اداره امور سرزمین‌های فلسطینی را در دست داشته باشند.

از ماه ژوئن سال ٢٠٠٧، گروه اسلامگرای حماس بر اراضی فلسطین در نوار غزه مسلط شده، اما کرانه باختری رود اردن در اختیار تشکیلات خودگردان فلسطین تحت تسلط جنبش فتح، به رهبری محمود عباس است.

بر خلاف تشکیلات خودگردان فلسطین، جنبش حماس، اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد، مذاکرات صلح را قبول ندارد و حاضر نشده است مبارزه علیه رژیم صهیونیستی را نفی کند. برخی از گروه‌های مبارز فلسطینی نیز که با مذاکرات صلح مخالف هستند، با برگزاری تظاهراتی، تصمیم تشکیلات خودگردان را به از سرگیری مذاکرات محکوم کرده‌اند.