کارنامه پنج‌ساله گردش «یورو»

دنیای اقتصاد- پنج سال پیش در چنین روزهایی پول واحد اروپایی با نام یورو در ۱۲ کشور اروپایی به جریان افتاد و اکنون زمان خوبی است تا تحلیلگران به بررسی پول واحد بپردازند.

استقبال از یورو در برخی کشورها به حدی بود که هانس آیشل، وزیر دارایی آن زمان آلمان در کابینه گرهارد شرودر، یورو را بزرگ‌ترین پروژه اتحادیه اروپا در قرن بیست و یکم نامید.

برای به جریان انداختن یورو در ابتدای کار ۱۴میلیارد قطعه اسکناس یورو به ارزش ۶۲۵میلیارد یورو چاپ و به کشورهای مورد نظر فرستاده شد. علاوه بر این تعداد ۵۰میلیارد سکه هم ضرب شد.

اگرچه یورو در آستانه پنجمین سال گردش خود در شریان‌های اقتصادی جهان روزهای خوبی را سپری می‌کند اما نگرانی در مورد پذیرش آن هنوز در داخل اتحادیه اروپا وجود دارد.اما در عین حال، موج تبدیل ذخایر ارزی جهان از دلار به یورو که اکنون شروع شده نیز بدون شک بر قدرت‌گیری یورو خواهد افزود. یورو، پنج سال پس از آغاز

گروه بین‌الملل- پنج سال پیش در چنین روزهایی پول واحد اروپایی با نام یورو در ۱۲ کشور اروپایی به جریان افتاد و اکنون زمان خوبی است تا تحلیلگران به بررسی پول واحد بپردازند.

در ژانویه سال ۱۹۹۹ میلادی بانک مرکزی اروپا نرخ برابری یورو را با پول رایج یازده کشور دارای ثبات اقتصادی عضو اتحادیه اروپا مشخص کرد. پس از آن تلاش برای جریان انداختن پول واحد اروپایی رسمی آغاز شد، تلاشی که نزدیک به دو سال به طول انجامید. ژان کلودتریشه رییس بانک مرکزی اروپا در مورد تلاش‌هایی که برای به جریان انداختن یورو انجام شده، گفت: حرکت یورو در شریان‌های مالی اتحادیه اروپا تنها به تلاش‌های اقتصادی نیازنداشت بلکه نیازمند تلاش‌های فرهنگی نیز بود. پیش‌بینی می‌شد مردم در برابر این پدیده جدید مقاومت کنند و باید راهی برای آن پیدا می‌شد. در آن زمان مخالفان یورو این ذهنیت را به وجود آورده بودند که مردم برخی کشورهای عضو پول واحد اروپا پس از به جریان افتادن یورو فقیرتر خواهند شد. آنها برای خود دلایلی داشتند و البته مهم این بود که مردم زیادی این دلایل را باور کرده بودند!

مراسم سال نو در سال ۲۰۰۲ با مراسم آغاز به گردش یورو جشن گرفته شد. استقبال از یورو در برخی کشورها به حدی بود که هانس آیشل، وزیر دارایی آن زمان آلمان در کابینه گرهارد شرودر، یورو را بزرگ‌ترین پروژه اتحادیه اروپا در قرن بیست و یکم نامید. بانک‌های مرکزی دوازده کشور اروپایی از ماه‌ها قبل برای چنین شرایطی آماده شده بودند. برای به جریان انداختن یورو در ابتدای کار ۱۴میلیارد قطعه اسکناس یورو به ارزش ۶۲۵میلیارد یورو چاپ و به کشورهای مورد نظر فرستاده شد. علاوه بر این تعداد ۵۰میلیارد سکه هم ضرب شد. تا چند ماه پس از به جریان افتادن یورو هنوز پول‌های قبلی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

اصلی‌ترین نگرانی دولتمردان اروپایی در آن زمان این بود که شاید یورو نتواند به پول قدرتمندی تبدیل شود. به فاصله اندکی این نگرانی برطرف شده و یورو به دومین ارز قدرتمند جهان تبدیل شد. یکی از عوامل پذیرش یورو، اعتمادی بود که بازارهای بین‌المللی به پول واحد اروپا پیدا کردند. نگرانی دیگری که در آن زمان وجود داشت تورمی شدن فضای اقتصادی کشورها تحت تاثیر ناهمگونی اقتصادی کشورهای عضو حوزه یورو بود. به همین دلیل بانک مرکزی اروپا شرایط دشواری را برای کشورها به منظور ایجاد ثبات اقتصادی مشخص کرد. اکنون این نگرانی برطرف شده است و گذشت این پنج سال نشان داده که تورم منطقه یورو چیزی بین ۱/۱ تا ۲درصد است که رقمی قابل‌قبول است.

یورو امسال با ثبت نرخ برابری ۳۶/۱ در برابر دلار به بالاترین ارزش خود در تمام این پنج سال دست پیدا کرد. دیوید جونز، مدیر تحلیلگران ارز موسسه سی‌ام‌سی مارکتز در این مورد به واشنگتن تایمز گفت: این اولین حرکت یورو است و استارت کار زده شده است. قدرت‌گیری کنونی موجب ایجاد جو روانی به سود یورو می‌شود و این مساله اقبال بیشتر اقتصاد جهانی را به سوی این ارز سوق خواهد داد. چنین شرایطی موجب ادامه یافتن روند قدرت‌گیری یورو خواهد شد. جونز در ادامه با اشاره به موج‌ تبدیل ذخایر ارزی به یورو گفت: نگاه منفی اولیه به تاریخ پیوسته است و یورو به یک ارز قدرتمند جهانی تبدیل شده است.

براساس گزارش‌های صندوق بین‌المللی پول، میزان ذخایر ارزی جهان در ربع اول سال ۲۰۰۶ نزدیک به ۴تریلیون و ۳۴۰میلیارد دلار بود که ۳/۶۶درصد آن به یورو و دلار نگهداری می‌شود. بر اساس گزارش هیوستون کرونیکل روند فروش نفت خام به یورو می‌تواند یکی از عوامل موثر بر قدرت‌گیری بیشتر پول واحد اروپایی باشد. چندی است که در محافل اقتصادی کشورهای خاورمیانه‌ای صادرکننده نفت بحث جایگزینی یورو به جای دلار در دادوستدهای نفتی شنیده می‌شود. این حرکت به آمریکای لاتین نیز تسری پیدا کرده و ونزوئلا نیز برای فروش نفت به یورو اعلام آمادگی کرده‌اند، در شش ماه ابتدای پارسال سهم دلار در معاملات نفتی ۲درصد کاهش پیدا کرده است. در صورتی که این روند شتاب بیشتری بگیرد و به یک رویه پایدار در بین معامله‌گران نفتی تبدیل شود، یورو با سرعت بیشتری قدرت خواهد گرفت.

موج تبدیل ذخایر ارزی جهان از دلار به یورو که اکنون شروع شده نیز بدون شک بر قدرت‌گیری یورو خواهد افزود. چین، روسیه، سوئد، قطر و امارات‌متحده‌عربی رسما اعلام کرده‌اند که بخشی از ذخایر ارزی خود را از دلار به یورو تبدیل خواهند کرد. ذخایر ارزی امارات‌متحده‌عربی ۲۵میلیارد دلار است که ۹۸درصد آن با دلار نگهداری می‌شوند و در شش ماه آینده این سهم به ۹۰درصد کاهش پیدا خواهد کرد.

اگرچه یورو در آستانه پنجمین سال گردش خود در شریان‌های اقتصادی جهان روزهای خوبی را سپری می‌کند اما نگرانی در مورد پذیرش آن هنوز در داخل اتحادیه اروپا وجود دارد. بر اساس تحقیقی که به وسیله کمیسیون اروپا انجام شده هنوز ۴۱درصد مردم حوزه یورو عقیده دارند که خرید و فروش با ارزهای قدیمی کشورها برایشان سود بیشتری دارد. این گزارش نشان می‌دهد که هنوز پول‌های قدیمی تبدیل نشده فراوانی در دست مردم وجود دارد.

به عنوان نمونه تنها در آلمان گفته می‌شود که ۱۴میلیارد مارک تبدیل نشده وجود داشته باشد. با افزوده شدن اسلوونی اکنون حوزه یورو به ۱۳ کشور تسری پیدا کرده و پول واحد اروپایی به قدرت بیشتری در دنیای ارزها می‌اندیشد.