شادی آذری

دیروز دفتر گمرکات چین در وب‌سایت خود اعلام کرد که این بزرگ‌ترین اقتصاد آسیایی در سه ماهه نخست سال جاری میلادی ۰۲/۱ میلیارد دلار کسری تجاری داشته است. این در شرایطی است که در سال گذشته میلادی مازاد تجاری ۹/۱۳ میلیارد دلاری را به ثبت رسانده است. به گزارش بلومبرگ، واردات چین در این مدت ۶/۳۲ درصد جهش یافته و با شکستن رکورد فصلی به ۷/۴۰۰ میلیارد دلار بالغ شده است. دفتر گمرکات چین دلیل این افزایش را شدت‌گرفتن تقاضای داخلی و افزایش قیمت‌های جهانی کالا ذکر کرده است.

این نخستین بار طی هفت سال گذشته است که بر اساس آمار فصلی، چین کسری تجاری داشته است. این خبر می‌تواند از فشارهای وارده بر این بزرگ‌ترین صادرکننده جهان برای تسریع در افزایش ارزش یوآن بکاهد.

شرکای تجاری چین از جمله ایالات متحده بر این باورند که لازم است ارزش یوآن افزایش یابد تا با فقدان تراز تجاری که موجب بحران مالی جهان شد، مبارزه شود. ون جیابائو، نخست‌وزیر چین در ماه گذشته گفته بود که اصلاحات در نرخ ارز باید تدریجی باشد تا ثبات اجتماعی حفظ شود. وی افزوده بود رونق تقاضای داخلی بهترین راهی است که مردم می‌توانند بوسیله آن برای رسیدن به این هدف مشارکت کنند.

شن جیانگوآنگ، اقتصاددان مرکز میزوهو سکیوریتیز آسیا می‌گوید: «این نشانه‌ای است دال بر اینکه تلاش‌های چین برای ایجاد تراز تجاری بسیار سریع‌تر از آنچه که بسیاری تصورش را می‌کردند رو به پیشرفت است.»

او پیش‌بینی کرده است که مازاد تجاری چین در سال جاری به کمتر از ۱۵۰ میلیارد دلار برسد. مازاد تجاری این دومین اقتصاد بزرگ جهان در سال گذشته بالغ بر ۱۸۳ میلیارد دلار بوده است. آمار دفتر گمرکات چین همچنین حکایت از آن دارد که مازاد تجاری این اقتصاد در سال ۲۰۰۹ به ۱۹۶ میلیارد دلار رسیده بود که نسبت به رکورد ۲۹۵ میلیارد دلاری در سال ۲۰۰۸ کاهش زیادی را نشان داده بود. شن افزود: با توجه به اینکه صادرکنندگان بخاطر افزایش هزینه‌های نیروی کار و قیمت‌های مواد خام تحت فشار قرار گرفته‌اند و تقاضای داخلی قوی واردات را تقویت می‌کند، این فاصله تجاری در سال میلادی جاری کاهش خواهد یافت.

افزایش واردات

افزایش قیمت کالاها که یکی از دلایل کسری تجاری چین در فصل نخست بود، بر فشارهای تورمی می‌افزاید. این موضوع دولت را برآن خواهد داشت که افزایش ارزش یوآن را سرعت بخشد. بر اساس گزارش دیروز دفتر گمرکات چین، حجم نفت خریداری شده توسط چین در فصل نخست سال جاری ۱۲ درصد و ارزش آن ۷/۴۳ درصد افزایش یافت. هزینه واردات سنگ آهن نیز با ۵/۸۲ درصد افزایش به ۷/۲۷ میلیارد دلار رسید و حجم فلزات وارداتی چین ۴/۱۴ درصد افزایش یافت.

لیولی‌گانگ، اقتصاددان گروه بانکداری استرالیا و نیوزیلند واقع در هنگ‌کنگ که پیش از این در بانک جهانی کار می‌کرد، می‌گوید: «چین هنوز بخاطر تورم در وارداتش تحت فشار است. اگرچه مقامات چین می‌توانند یارانه‌های نقدی برای مقابله با این مشکل در نظر بگیرند، اما ابزار نرخ ارز هنوز موثرترین راه برای مقابله با تورم کالاهای وارداتی است.» بنا به پیش‌بینی وی ارزش یوآن در سال جاری در برابر دلار افزایشی ۶ درصدی را نشان خواهد داد.

در سال گذشته چین نرخ یوآن در برابر دلار را ۴ درصد افزایش داد اما وزیر خزانه‌داری آمریکا، تیموتی گیتنر همچنان نرخ یوآن را «پایین نگه‌داشته شده» توصیف می‌کند. در روز ۸ آوریل بالاترین رکورد ۱۷ ساله نرخ یوآن در برابر دلار شکسته شد و به ۵۳۵۰/۶ یوآن در برابر هر دلار رسید.