دنیای اقتصاد- اگرچه بحران‌ها و اعتصابات اخیر در کشورهای عضو اتحادیه اروپا باعث شده است بحث احتمال فروپاشی یورو از زمزمه‌ای گذرا به هراسی بزرگ تبدیل شود، اما به نظر می‌رسد پیش‌بینی میلتون فریدمن، اقتصاددان برجسته معاصر از آینده یورو هنوز برای اروپایی‌ها به صورت جدی مطرح نیست؛ اما کابوسی است که روز به روز به واقعیت نزدیک می‌شود. این روزها صدای مالیات‌دهندگان کشورهای ثروتمند اروپایی به ویژه آلمانی‌ها با این پرسش بسیار بلندتر از پیش به گوش می‌رسد که چرا آنها باید هزینه ولخرجی دولت‌های ضعیف‌تر اتحادیه از یونان گرفته تا ایرلند، پرتغال و اسپانیا را که به صورت کسری بودجه آنها بروز کرده متحمل شوند؟ این سوالی است که پاسخ آن در واکنش دادگاه قانون اساسی آلمان بازتاب یافته و در برابر مشارکت آلمان در طرح نجات مالی اروپا علامت سوال گذاشته شده است.واکنش آلمانی‌ها که در تندترین سطح خود به صورت طرح اخراج یونان ارائه شده در برابر انتقادات سایر اعضا از آلمان که این کشور را متهم به ترجیح منافع خود بر اروپا می‌کنند، در حال تبدیل شدن به منازعه‌ای است که به نظر می‌رسد حل آن به این سادگی‌ها میسر نخواهد بود. در پی تظاهرات زنجیره‌ای در کشورهای مختلف اروپا ایجاد شد

هراس از فروپاشی یورو

دیروز نیز ده‌ها هزار تن از ایرلندی‌ها در اعتراض به برنامه‌های ریاضتی دولت به خیابان‌ها ریختند

گروه بین‌الملل- بحران بدهی‌ها در منطقه یورو ابعاد تازه‌ای به خود گرفته است. روز پنجشنبه هزاران تن از مردم پرتغال در اعتراض به تبعات سخت اقتصادی که بدهی‌های دولت آن کشور برای مردم به بار آورده است، به خیابان‌ها ریختند.

دیروز نیز دهها هزار تن از معترضان ایرلندی در اعتراض به برنامه ریاضت شدید اقتصادی دولت این کشور تظاهرات کردند. چندی پیش نیز شاهد اعتصابات و تظاهرات گسترده فرانسوی‌ها در اعتراض به تغییر سن بازنشستگی بودیم که به عنوان بخشی از برنامه صرفه‌‌جویی اقتصادی دولت فرانسه در میان همه مخالفت‌ها به تصویب رسید. تظاهرات زنجیره‌ای در کشورهای مختلف اروپا اما داستان تازه‌ای نیست. بحران در این منطقه از زمانی جان گرفت که رکود اقتصاد جهانی سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸، به شکل بحران بدهی‌ها در یونان خودنمایی کرد. با درخواست کمک دولت این کشور از صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، اعطای این کمک‌ها مشروط به اجرای برنامه ریاضت اقتصادی دولت یونان شد و این برنامه که جزییات دشواری در بر داشت با خشم مردم یونان مواجه شد. از آن زمان بود که زنگ خطر در ناحیه یورو طنین‌انداز گشت. به رغم اجرای برنامه‌های دشوار ریاضت اقتصادی و برنامه‌های نجات مالی که از سوی بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول ارائه شد و به‌رغم در نظر گرفتن بودجه‌ای خاص برای مواقع بحران توسط اتحادیه اروپا، بحران بدهی‌ها چون ویروسی همه‌گیر هر روز یکی از اقتصادهای این منطقه را به کام خود فرو برد. تاکنون مقامات آلمان بارها تهدید کرده‌اند که در صورت عدم کنترل بحران توسط اقتصادهای کوچکتر منطقه، کشورشان از عضویت در ناحیه یورو انصراف خواهد داد. البته آلمان تنها کشوری نیست که چنین تهدیدی را مطرح ساخته است. اختلاف نظرها در مورد حمایت از واحد پول اروپا این روزها به بالاترین حد خود در طول عمر یورو رسیده است. در تحلیلی که نشریه اشپیگل در تازه‌ترین شماره خود منتشر ساخت، آمده است: «کشورهای عضو منطقه یورو در خصوص راهکارهای لازم برای جلوگیری از سقوط شدید ارزش یورو و حمایت از پول واحد اروپا اختلاف نظر شدیدی دارند. به نظر می‌رسد اعطای کمک‌های مالی بین‌المللی به کشورهای بحران‌زده یونان و ایرلند تنها یک راهکار کوتاه مدت و موقت خواهد بود.» تحلیلگران بر این باورند که پس از ایرلند، پرتغال و اسپانیا نیز به ترتیب در کام این بحران فرو خواهند رفت. هرمان فون رومپوی، رییس بلژیکی شورای اروپا زنگ خطر را به صدا در آورده و گفته است: «کلیه کشورهای عضو یورو باید با همکاری یکدیگر منطقه یورو را از بحران مالی نجات دهند، زیرا اگر منطقه یورو از خطر سقوط نجات پیدا نکند، دیگر اتحادیه اروپایی نیز باقی نخواهد ماند.» آلمان خواستار اخراج کشورهایی از منطقه یورو شده است که استانداردهای مالی و اقتصادی را رعایت نمی کنند .منتقدان اما گفته‌اند که مقامات آلمان تنها به فکر منافع کشور خود هستند و منافع اتحادیه اروپا را در نظر نمی‌گیرند.

بر خلاف یونان که به سرعت اعطای کمک‌های مالی خارجی را پذیرفت، ایرلند در برابر دریافت کمک‌های مالی خارجی مقاومت بیشتری کرده است. مقام‌های این کشور نگران زیر سوال رفتن استقلال و اقتدار این کشور هستند. به‌رغم یونان که بسته نجات مالی را بلافاصله پذیرفت، مقام‌های ایرلند سرانجام پس از انجام مذاکرات ماراتن گونه با مقام‌های صندوق بین‌المللی پول و اتحادیه اروپا موافقت خود را با دریافت این کمک‌ها اعلام کرده‌اند. وزیر دارایی پرتغال اما در واکنش به فشارهای اتحادیه اروپا برای دریافت کمک‌ مالی این اتحادیه تاکید کرد، اتحادیه اروپا نمی‌تواند کشوری را برای دریافت بسته نجات مالی مجبور کند. به گزارش بلومبرگ فرناندو تکسیریا دوس سانتوس گفت برخی از سران کشورهای اروپایی فکر می‌کنند بهترین راهکار برای تثبیت ارزش یورو و برقراری ثبات در سیستم مالی و پولی اروپا این است که کشورهای مختلف را برای دریافت کمک‌های مالی در قالب بسته نجات مجبور کنند و با تحمیل یک سری شرایط میلیاردها یورو کمک مالی به این کشورها سرازیر کنند.

اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول با پرداخت وامی به ارزش ۱۲۴ میلیارد دلار به جمهوری ایرلند موافقت کرده‌اند. دولت انگلیس پرداخت هفت میلیارد دلار از مجموع کمک را به عهده گرفته است. وزیر دارایی اتریش گفته‌است در صورتی که به ایرلند کمک نمی‌شد، تمام کشورهای حوزه یورو به خطر می‌افتادند، اما پرسشی که امروز مطرح است این است که آیا این کمک نیز مانند کمک‌های پیشین از کنترل بحران یورو عاجز خواهد بود و یورو در آستانه فروپاشی قرار خواهد گرفت یا نه؟

پلاکارد یکی از تظاهرات‌کنندگان ایرلندی/ عکس: GETTY IMAGES