محافظه کاران انگلیسی از حزب حاکم سبقت گرفتند

دیوید کارون(محافظه کار)، گوردون براون(حزب حاکم کارگر) و نیک گلک(لیبرال دموکرات)- عکس:AFP اعلام نتایج انتخابات پارلمانی بریتانیا

هیچ حزبی اکثریت را به‌دست نیاورد

حزب حاکم کارگر پس از ۱۳ سال اکثریت را از دست داد

شادی آذری

دیروز حزب محافظه‌کار اپوزسیون دولت انگلستان موفق شد بیشترین کرسی را در پارلمان این کشور به خود اختصاص دهد و پایانی را برای دولت حزب کارگر که ۱۳ سال بود حکومت را در این کشور به‌دست گرفته بود، رقم زند. اما همانطور که پیش‌بینی‌ها نشان می‌داد، هیچ حزبی موفق نشد اکثریت آرا را از آن خود کند و همچنان این موضوع در هاله‌ای از ابهام باقی ماند که چه کسی سکان اداره این کشور را که با مشکلات اقتصادی بزرگ دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، به دست خواهد گرفت.

در شرایطی که سرمایه‌گذاران انگلیسی به‌خاطر افت جهانی بازار دارایی‌ها نگران بودند، عدم قطعیت در نتیجه این انتخابات و تشکیل اولین پارلمان معلق از سال ۱۹۷۴ تاکنون، بار دیگر نگرانی را به بازار بازگرداند و موجب شد قیمت دارایی‌ها در انگلیس دستخوش کاهش شود. در اصطلاح سیاسی بریتانیا، از وضعیتی که در آن هیچیک از احزاب نتواند اکثریت کرسی‌های مجلس عوام را در اختیار گیرد با عنوان «پارلمان معلق» نام برده می شود. برای مدتی طولانی از زمان آغاز دولت‌های حزبی در بریتانیا در قرن هجدهم، صحنه سیاسی در انحصار دو حزب قرار داشت و در نتیجه، همواره یکی از این دو حزب می توانست اکثریت کرسی‌های مجلس عوام را به دست آورد و کابینه را تشکیل دهد.به همین دلیل وضعیت دولت معلق در بریتانیا امری نادر است. در وضعیت دولت معلق، نخست‌وزیر و رهبر حزب حاکم، حتی اگر شمار کرسی‌های حزب او کمتر از سایر احزاب باشد، سعی می‌کند با تشکیل ائتلاف یا کسب وعده حمایت احزاب و نمایندگان دیگر از برنامه‌های خود، دولت ائتلافی یا دولت اقلیت را تشکیل دهد.اگر او در این کار موفق نشود، دولت استعفا می دهد و ملکه ماموریت تشکیل دولت را به رهبر حزبی که دارای بیشترین کرسی است، می‌سپارد تا او نیز برای تشکیل دولت اقلیت یا دولت ائتلافی تلاش کند و اگر او هم در این کار موفق نشود، تنها راه چاره، انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات جدید خواهد بود.گوردون براون، نخست‌وزیر و رهبر حزب کارگر، تاکنون از پذیرش شکست خودداری کرده و گفته است که در شرایط فعلی مهمترین مساله وجود دولتی مقتدر برای حفاظت از منافع ملی است. تحلیلگران بر این باورند که این سخنان وی به معنی تمایل او به تشکیل دولت ائتلافی است.با اعلام نتایج شمارش آرا در ۶۱۵ حوزه انتخاباتی، مشخص شد که محافظه‌کاران ۲۹۰ کرسی را بدست آورده‌اند و این در حالی است که تعداد کرسی‌های مورد نیاز برای کسب اکثریت کرسی‌های پارلمان انگلیس ۳۲۶ کرسی از کل ۶۵۰ کرسی است. بنابراین احزاب مجبور به تشکیل ائتلاف با سایر احزاب شرکت‌کننده در این انتخابات هستند تا بتوانند اکثریت پارلمان را کسب کنند. در پی اعلام این نتایج، دیوید کامرون، رهبر حزب محافظه‌کار انگلیس گفت که حزب حاکم کارگر سرانجام «اختیارات خود را برای حکومت از دست داده است.» اما براساس قانون اساسی انگلیس، نخست‌وزیر گوردون براون این حق را دارد که در ابتدا یک دولت کوتاه‌مدت تشکیل دهد تا به‌صورت بالقوه مقدمات دوره رایزنی‌های سیاسی برای دستیابی به توافق بین احزاب فراهم شود. حزب کارگر از سال ۱۹۹۷ تاکنون در قدرت است و این احتمال می‌رود تلاش این حزب برای تشکیل یک ائتلاف با لیبرال‌دموکرات‌ها با دشواری همراه شود چون پیش‌بینی می‌شود حتی در صورت تشکیل ائتلافی بین این دو حزب، مجموع کرسی‌های آنان به حدنصاب اکثریت پارلمان نخواهد رسید. از سوی دیگر ممکن است محافظه‌کاران هم به‌دنبال تشکیل ائتلافی با احزاب کوچکتر چون احزاب ایرلند شمالی، اسکاتلند یا ولز باشند تا بر میزان حمایت‌ها از حزب خود بیافزایند.تشکیل «دولت معلق» موجب تنش در بازارهای مالی شده است. به علاوه ارزش پوند دچار کاهش شده و شاخص عمده بریتانیا روند یک‌هفته گذشته خود را همچنان ادامه داد. آلن کلارک از بی‌ان‌پی پاریباس می‌گوید: «نتیجه انتخابات موجی از عدم قطعیت را به‌بار آورده است. احتمالا دولت جدید بسیار ضعیف خواهد بود.» وی افزود اکنون خطر افت رتبه اعتبارات بریتانیا را تهدید می‌کند، چون کسری بودجه این کشور به بیش از ۱۱ درصد تولید ناخالص داخلی آن رسیده است. پیش‌بینی می‌شود با اعلام نتایج شمارش آرای آخرین ستادهای انتخاباتی بریتانیا، محافظه‌کاران راست میانه حدود ۳۰۵ کرسی، حزب کارگر ۲۵۵ کرسی و لیبرال دموکرات‌ها با اختلاف زیاد، ۶۱ کرسی را به خود اختصاص دهند. براساس برآوردهای بی‌بی‌سی، محافظه‌کاران ۳۶ درصد آرا، حزب کارگر، ۲۹ درصد آرا و لیبرال‌دموکرات‌ها ۲۳ درصد آرا را به خود اختصاص داده‌اند. نکته قابل توجه اینکه حزب سبز‌ها برای اولین بار توانست یک کرسی پارلمان را از آن خود کند. اما سرنوشت دولت بریتانیا پس از رایزنی‌ها برای تشکیل ائتلاف بین احزاب مشخص خواهد شد.

نمودار نتایج انتخابات پارلمانی بریتانیا بر روی ساعت بیگ بن/ عکس:Getty Images