احیای ضعیف اقتصاد آمریکا در سال 2010

گروه بین‌الملل- اقتصاد آمریکا در سال ۲۰۱۰ بین دو نیروی مخالف از هم قرار خواهد گرفت. نیروی نخست این است که رکود عمیق اقتصادی معمولا منجر به بهبود قوی اقتصادی می‌شود. نیروی دیگر این است که بحران مالی معمولا بهبود اقتصادی را ضعیف می‌کند. تقابل این دو نیرو نموداری را به وجود می‌آورد که شبیه به V، U یا W نیست، بلکه شبیه به علامت جذر معکوس است یعنی افزایشی که به طور شگفت‌انگیزی سریع است اما سپس یک دوره طولانی رشد ضعیف را درپی دارد.

رکود‌های اقتصادی شیب طبیعی رشد را مخدوش می‌کنند. رکود اقتصادی تقاضا برای مسکن و دیگر کالاها را سرکوب می‌کند، کسب و کارها را وادار به کاهش تولید، اخراج کارکنان و سرمایه‌گذاری کمتر از سطح طبیعی می‌کند. معمولا هرچه رکود اقتصادی عمیق‌تر باشد اثر منفی این عوامل، قوی‌تر خواهد بود.

بر اساس تجربیات اقتصاد آمریکا، که در دوره رکود اقتصادی سال‌های ۲۰۰۹-۲۰۰۷ حدود ۴ درصد انقباض داشته است، باید در نخستین سال بهبود اقتصادی،اقتصاد آمریکا به اندازه ۸ درصد رشد کند. نرخ بیکاری که در اواخر سال ۲۰۰۹ در حدود ۱۰ درصد است باید به حدود ۸ درصد کاهش یابد.

این امر رخ نخواهد داد. اما رشد اقتصادی آمریکا رقم پیش‌بینی شده ۵/۲ درصد را در سال ۲۰۱۰ ثبت خواهد کرد. موجودی کسب و کارها به شدت درحال کاهش است و حتی یک حرکت کوچک برای پر کردن دوباره موجودی کسب و کارها موجب بهبود سریع تولید کارخانه‌ها خواهد شد. ساخت‌وساز مسکن نوساز کمترین سهم را در تولید ناخالص داخلی از سال ۱۹۶۰ تاکنون داشته است و موجودی مسکن نوساز فروخته نشده کمترین میزان را طی ۱۷ سال دارد. بهبود قابل توجهی به وجود آمده است. مخارج سرمایه‌ای که نسبت به تولید ناخالص داخلی در کمترین سطح طی ۴۰ سال گذشته قرار دارد، درحال افزایش است. بسته محرک مالی ۷۸۷ میلیارد دلاری دولت اوباما به دلیل تزریق کند پول به اقتصاد مورد انتقاد قرار گرفته است، اما به همین دلیل موجب رشد خوب اقتصادی در سال ۲۰۱۰ خواهد شد.

اما هیچکدام از این عوامل نمی‌توانند بدون چرخه هزینه شخصی و رشد درآمد موجب ادامه رشد قوی پس از سال ۲۰۱۰ شوند. موانع بسیاری بر سر راه گذار از رکود اقتصادی قرارگرفته است. تا اواسط سال ۲۰۰۹ خانوارها به دلیل کاهش قیمت مسکن و ارزش سهام، ۱۲ تریلیون دلار یا ۱۹ درصد از ثروت خود را از دست دادند. این امر قدرت خرید آنها را کاهش داد و آنها را وادار کرد بیشتر پس‌انداز کنند. گرچه خانوارها به تدریج پس‌انداز خود را افزایش داده‌اند، اما این امر همچنان بدین معنی است که هزینه مصرف‌کننده که حدود ۷۰ درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد، بسیار کندتر از درآمد افزایش خواهد یافت.

بیکاری بالا مانع افزایش دستمزد خواهد شد. درحال حاضر کاهش دستمزد امری عادی است. بدون در نظر گرفتن قیمت پرنوسان انرژی، تورم که هم‌اکنون در حدود ۵/۱ درصد است به صفر خواهد رسید و ممکن است در اواخر سال ۲۰۱۰ به تورم رکودی تبدیل شود.

تورم رکودی فشار واقعی بدهی را افزایش می‌دهد و موجب تضعیف بیشتر هزینه مصرف‌کننده می‌شود.

فهرست موانع بر سر راه بهبود اقتصادی ناامیدکننده است، اما اقتصاد آمریکا به رکود باز نخواهد گشت. جمعیت آمریکا همچنان درحال افزایش است. دو سال طول کشید تا آمریکا توانست مشکلات بانک‌های این کشور را حل کند. دوران رونق اقتصادی آمریکا برخواهد گشت، اما نه خیلی زود.