گام‌های نهایی در تصویب برنامه نجات مالی آمریکا

گروه بین‌الملل - رهبران کنگره و دولت بوش روز یکشنبه به توافقی آزمایشی در مورد برنامه نجات بازارهای مالی گرفتار دست یافتند. فروپاشی بازارهای مالی می‌توانست به فرو بردن آمریکا در دام رکود اقتصادی منجر شود. رییس مجلس نمایندگان، نانسی پلوسی درست پس از نیمه شب شنبه اعلام کرد این توافق اولیه در مورد طرح ۷۰۰میلیارد دلاری حاصل شده است، اما هنوز این توافق روی کاغذ به امضا نرسیده است. هنری پاولسون، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت: «ما هنوز برای نهایی کردن این توافق باید کار بیشتری انجام دهیم، اما فکر می‌کنم در این مسیر قرار گرفته‌ایم.»

سناتور جودگرگ، سناتور ارشد جمهوری‌خواه حاضر در این مذاکرات، در این رابطه گفت: «ما همه مسائل را حل کردیم.»

رهبران کنگره امیدوارند رای مثبت کاخ سفید را روز دوشنبه برای این برنامه به‌دست آورند. رای سنا نیز بعد از آن ارائه خواهد شد این برنامه از وزارت خزانه‌داری خواهد خواست اوراق بهادار مربوط به وام مسکن و سایر بدهی‌های معوقه بانک‌ها و سایر سرمایه‌گذاران را خریداری کند. انتظار می‌رود این پول به موسسات وام‌دهنده گرفتار در مشکلات کمک کند که وام‌های جدید ارائه دهند و خط اعتبارات خود را باز نگه دارند. پس از آن دولت سعی خواهد کرد بسته‌های وامی را با بهترین قیمت ممکن به فروش رساند. به همت جمهوری‌خواهان کاخ سفید، بخشی از ۷۰۰میلیارد دلار این برنامه به برنامه‌ای اختصاص خواهد یافت که براساس آن صاحبان اوراق بهادار مربوط به وام مسکن، اوراق خود را نگه دارند و آنها را بیمه دولتی کنند تا مشکلات را تحت پوشش آن قرار دهند. یک مقام ارشد دولت که نخواست نامش فاش شود گفت که این قانون حدی «منطقی» برای مزایای مدیران شرکت‌هایی که از این طرح نجات منتفع می‌شوند، تعیین خواهد کرد. این قانون شامل مدیران اخراجی شرکت‌های مالی و مدیران شرکت‌هایی که اعلام ورشکستگی کرده‌اند نیز می‌شود. این مقام اعلام کرد که بخشی از قوانین مربوط به این برنامه عطف به ماسبق خواهد شد و برخی مربوط به آینده است. به‌علاوه، این قانون از بخش مالی خواهد خواست که در صورت عدم اجرای برنامه سرمایه‌گذاری دولت ظرف ۵سال به ارائه مابه‌التفاوت آن کمک کند. اما جزییات این موضوع هنوز مشخص نیست. دولت همچنین در ازای نجات مالی، جواز سهام دریافت می‌کند و این موضوع به مالیات‌دهندگان این شانس را می‌دهد که در سودهای آینده شرکت‌های مالی سهیم شوند.

برای کمک به مالکان مسکن که در بحران بازپرداخت وام خود گرفتار شده‌اند، این برنامه از دولت خواهد خواست درباره وام‌های معوقه مذاکرات مجدد با هدف کاهش پرداخت‌های ماهانه وام گیرندگان برگزار کنند. تا بدین ترتیب مالکان مسکن بتوانند مالکیت خانه‌هایشان را از دست ندهند. شاخصه‌های اصلی این راهکار یک هفته پیش توسط دولت بوش و به سرکردگی پاولسون ارائه شده بود. پاولسون تلاش کرد تا تایید این برنامه را از کنگره‌ای که اکثریت آن را دموکرات‌ها تشکیل می‌دادند، اخذ کند. دموکرات‌ها بر نظارت بیشتر کنگره، حمایت بیشتر از مالیات دهندگان، کمک به مالکان مسکن برای حفظ مالکیتشان و محدودیت بر دستمزدهای مدیران اصرار داشتند. می‌توان گفت تا حدودی همه این موارد به برنامه اضافه شد. به اصرار جمهوری خواهان کاخ سفید، که در اواسط هفته تهدید کرده بودند مذاکرات را ترک می‌کنند، شرط بیمه نیز به عنوان مکملی در کنار مجبور ساختن دولت به خرید اوراق بهادار مشکل‌دار، افزوده شد. جمهوری خواهان کاخ سفید می‌گویند این شرط باعث خواهد شد که مالیات‌دهندگان هزینه کمتری برای این برنامه نجات مالی بکنند.

اما در عین حال وزارت خزانه‌داری اعلام کرده است که شرط بیمه آن قدر پول کافی به بخش مالی تزریق نمی‌کند که اعتبارات کافی در دسترس باشد. سناتور کنت کنراد می‌گوید: این وزارت باید تصمیم بگیرد که ساختار بیمه چگونه پایه‌ریزی شود و این یکی از موضوعات مطرح کنونی در مذاکرات است.

وی در مورد نحوه تخصیص ۷۰۰میلیارد دلار گفت: «ابتدا ۳۵۰میلیارد دلار به محض درخواست رییس‌جمهوری در اختیار قرار می‌گیرد. اگر کنگره تصور می‌کند که این برنامه کار ساز نیست، باقیمانده مبلغ را بلوکه می‌کند. البته رییس‌جمهوری می‌تواند چنین حرکتی را وتو کند و درخواست مبالغ بیشتر کند.»

کاخ سفید در مورد توافق کنگره و کاخ سفید اعلام کرد که از این پیشرفت بزرگ بسیار خوشنود است.