گروه بین‌الملل- دو رهبر کودتای نظامی سال ۱۹۸۰ ترکیه به اتهام ساقط کردن دولت، دیروز، چهارشنبه، در دادگاهی در آنکارا، محاکمه شدند.

به گزارش بی.‌بی.‌سی، ژنرال کنعان اورن ۹۴ ساله که از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۹ رییس‌جمهوری ترکیه بود و ژنرال تحسین شاهین کایا ۸۶ ساله، اولین نظامیان ترکیه هستند که به دلیل کودتا و ساقط کردن دولت تحت محاکمه قرار می‌گیرند. بندی در قانون اساسی ترکیه که به آنها مصونیت از پیگرد قضایی می‌داد در همه پرسی سال ۲۰۱۰ حذف شد. ماده موقت ۱۵ قانون اساسی که در همه پرسی قانون اساسی حذف شد، سران کودتا را از هرگونه پیگرد قانونی مصون می‌کرد. در ترکیه، برخلاف کشورهایی که شاهد حکومت نظامیان بوده‌اند، رهبران کودتا تاکنون دادگاهی و محاکمه نشده‌اند. ارتش ترکیه همواره در صحنه سیاسی این کشور، نقش پررنگی ایفا کرده اما دولت رجب طیب اردوغان توانسته نفوذ ارتش را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و هم اکنون بسیاری از نظامیان به اتهام‌های گوناگون به دادگاه فراخوانده شده‌اند.

حبس ابد

این در شرایطی است که دادستانان دادگاه، خواهان حبس ابد برای هر دو ژنرال بازنشسته ارتش ترکیه هستند. ناظران سیاسی اما می‌گویند بعید به نظر می‌رسد این دو فرد در دادگاه حاضر شوند و به دلیل سن و سال خود و وضعیت جسمانی به زندان نخواهند رفت.

دفتر دادستانی ترکیه گفته‌است دادگاه، اظهارات و شهادت‌های این افراد را از طریق ویدئو کنفرانس خواهد شنید. پس از کودتای سال ۱۹۸۰ نزدیک به ۶۰۰ هزار نفر بازداشت، بسیاری از آنها شکنجه و ۵۰ نفر نیز اعدام شدند. به بسیاری از بازداشت‌شدگان گفته شده‌بود که با مجازات مرگ رو‌به‌رو هستند. انتظار می رود بسیاری از افرادی که در جریان این کودتا متحمل رنج شدند، در دادگاه حضور یابند. محاکمه ژنرال اورن، از نظر نمادین حائز اهمیت است.

تحلیلگران سیاسی بر این باورند که این محاکمه نشان می‌دهد که توازن قدرت در این کشور دیگر به نفع ارتش ترکیه نیست. ژنرال کنعان اورن در سال ۲۰۱۰ گفت ترجیح می‌دهد خودکشی کند تا در دادگاه محاکمه شود.

او گفت اقدامات ارتش ترکیه، این کشور را از خشونت‌های فزاینده خیابانی گروه‌های راست‌گرا و چپ‌گرا نجات داده‌است. کودتای نظامی ۱۹۸۰ ترکیه، آخرین و خونین‌ترین کودتا از زمان تشکیل جمهوری ترکیه به شمار می‌رود. دو کودتای دیگر در سال‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۱ روی داد. اگرچه در سال ۱۹۹۷، ارتش، دولت ائتلافی وقت را مجبور به کناره‌گیری کرد که در ترکیه از آن به عنوان کودتای پست مدرن یاد می‌شود.