پیروزی بی‌سابقه راست‌ها در سرزمین ماتادور‌ها

عکس: AP

با شکست چپ‌ها در انتخابات اسپانیا سومین دولت در جنوب اروپا به دلیل بحران مالی سقوط کرد

احسان ابطحی

اسپانیایی‌ها که با نرخ بیکاری بسیار بالا و بحران اعتبارات شدید مواجه هستند، روز یکشنبه و در پای صندوق‌های رای، مجازاتی سنگین برای حکومت هشت ساله سوسیالیست‌ها صادر کردند و به امید تسکین آلام شدید ناشی از بحران بدهی‌های اروپا، به حزب محافظه‌کار «مردمی» رای دادند. به گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز، با شمارش ۸/۹۹ درصد آرا که یکشنبه شب انجام شد، حزب راست میانه «مردمی» که توسط «ماریانو راخوی» هدایت می‌شود، موفق به کسب ۱۸۶ کرسی از مجموع ۳۵۰ کرسی مجلس سفلای اسپانیا شد. این در شرایطی است که حزب حاکم سوسیالیست تنها ۱۱۰ کرسی به دست آورد. این حزب پیش از این ۱۶۹ کرسی پارلمانی را در اختیار داشت. نتایج این انتخابات بهترین نتیجه برای حزب راست میانه «مردمی» و بدترین نتایج برای حزب سوسیالیست، از زمان بازگشت دموکراسی به اسپانیا در دهه ۱۹۷۰ میلادی به شمار می‌رود.دولت اسپانیا سومین دولت از کشورهای واقع در جنوب اروپا است که طی دو هفته اخیر به دلیل بحران اعتبارات حوزه یورو ساقط می‌شود. پیش از این، نخست‌وزیران ایتالیا و یونان به دلیل فشار‌های فزاینده مالی و اقتصادی ناچار به استعفا شدند و راه را برای تشکیل دولت‌های «وحدت ملی» به رهبری تکنوکرات‌ها باز کردند، تکنوکرات‌هایی که قرار است اقداماتی فوری اما نامحبوب در اتخاذ سیاست‌های ریاضت اقتصادی انجام دهند، بر بحران کنونی فائق آیند و پس از آن درخواست برگزاری انتخابات کنند. با این همه، نخست‌وزیران جدید با پیچیدگی‌های هراسناک ناشی از رکود اقتصادی، پر کردن کسری بودجه و بحران ناشی از بدهی‌ها مواجه هستند، مسائلی که باعث سقوط اسلافشان شد. دولت‌ها در ایتالیا، یونان و اسپانیا در شرایطی تغییر کرده‌اند که قرار است در ماه ژوئن در پرتغال و در ماه فوریه در ایرلند انتخابات برگزار شود.در هر کدام از این کشور‌ها، بازارهای مالی باعث تسریع در تغییر دولت‌ها شدند. در اسپانیا همان‌طور که پیش از آن در ایتالیا و یونان رخ داده‌بود، نرخ بهره وام بانکی طی هفته گذشته به بالاترین سطح خود از دهه ۱۹۹۰ و پیش از معرفی یورو رسید. آنچه که «پاداش ریسک‌پذیری» مورد درخواست سرمایه‌گذاران برای در اختیار گرفتن اوراق قرضه دولتی اسپانیا خوانده می‌شود، روز جمعه از پاداش‌ریسک‌پذیری کشور ایتالیا هم فراتر رفت. شاخص ریسک‌پذیری در مقایسه با آلمان سنجیده می‌شود که قدرتمند‌ترین کشور حوزه یورو است. این مسائل در مجموع بدبینی‌ها در مورد این موضوع که آیا حوزه یورو می‌تواند با وجود عضویت اعضای ضعیف‌تر بر مشکلاتش چیره شود و اتحادش را حفظ کند افزایش یافت.در نهایت، دولت سوسیالیست خوزه لوییس رودریگوئز ساپاترو، نخست‌وزیر اسپانیا به دلیل معضلات ناشی از بحران اقتصادی که جهان را تحت تاثیر قرار داد، در شرایطی که چند ماه تا اتمام دوره قانونی‌اش باقی مانده بود، به کار خود پایان داد. زمانی که دولت چپ‌گرای ساپاترو در سال ۲۰۰۴ میلادی به قدرت رسید، رشد سالانه اقتصاد اسپانیا حدود ۳ درصد بود، بودجه توازن داشت و با در نظر گرفتن معیار‌های اسپانیایی نرخ بیکاری پایین بود. اما زمانی که بحران مالی به این کشور ضربه وارد کرد، ارزش املاک و مستغلات و همچنین صنعت ساخت‌و‌ساز به شدت افت کرد، بانک‌ها نیازمند کمک و نجات شدند، رشد اقتصادی کند شد، نرخ بیکاری به شدت افزایش یافت و به بیش از ۲۱ درصد رسید و بودجه اسپانیا دچار کسری شد.راخوی ۵۶ ساله، ماه آینده در شرایطی به طور رسمی سمت نخست‌وزیری را در اختیار خواهد گرفت که چهره جدیدی در صحنه سیاسی اسپانیا نیست. او پیش از این و در دولت پیشین راستگرا‌ها که بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ در قدرت بود، سمت‌های مهمی در اختیار داشت. این دولت راستگرا به رهبری خوزه ماریا ازنار در سال ۲۰۰۴ از حزب سوسیالیست شکست خورد، شکستی که در سال ۲۰۰۸ میلادی هم تکرار شد.به جز بحران‌های مالی که در دوره ساپاترو رخ داد، افزایش حقوق زنان، تغییرات اساسی در قوانین مربوط با سقط جنین و قانونی کردن ازدواج همجنس‌گرایان از جمله مهم‌ترین اقدامات دوران ساپاترو بود، مسائلی که کشور اسپانیا را سکولارتر کرد و رابطه دولت این کشور با کلیسای کاتولیک رم را تیره ساخت.