برلوسکنی در پایان راه؟
نخست‌وزیر ایتالیا به دنبال رای ضعیف به طرح بودجه پیشنهادی‌اش، در پارلمان اعلام کرد که از سمت خود استعفا می‌کند
نخست وزیر ایتالیا درکنار متحد اصلی خود در پارلمان - عکس:AFP
نخست‌وزیر ایتالیا به دنبال رای ضعیف به طرح بودجه پیشنهادی‌اش، در پارلمان اعلام کرد که از سمت خود استعفا می‌کند پایان برلوسکنی
نخست‌وزیر ایتالیا به دنبال رای ضعیف به طرح بودجه پیشنهادی‌اش، در پارلمان اعلام کرد که از سمت خود استعفا می‌کند
احسان ابطحی
به نظر می‌رسد بحران بدهی‌های اروپا بزرگ‌ترین قربانی خود را به چنگ آورده‌است. سیلویو برلوسکنی، نخست‌وزیر ایتالیا، روز سه‌شنبه از سوی بازار‌های جهانی، منزوی شد و همزمان با حمایت ضعیف پارلمان ناچار شد تا وعده دهد از سمت خود استعفا می‌کند. به این ترتیب برلوسکنی وعده داد تا پس از تصویب طرح ریاضت اقتصادی که از سوی اتحادیه اروپا درخواست شدهاست، از سمت خود استعفا کند.
نه رسوایی جنسی، نه فساد قضایی و نه حتی کاهش شدید محبوبیت، هیچ‌کدام نتوانست، به سلطه ۱۷ ساله برلوسکنی بر صحنه سیاسی ایتالیا پایان دهد. در عوض این فشار بازار‌های جهانی - که هزینه استقراض ایتالیا را به رکوردی جدید رسانده بود که باعث کناره‌گیری برلوسکنی شد، اتحادیه‌ای که نمی‌تواند ریسک کم ارزش شدن یورو و به تبع آن بحران جدید در اقتصاد جهانی را بپذیرد.
این در حالی است که دیروز، چهارشنبه، سود اوراق قرضه ۱۰ ساله دولت ایتالیا هزینه‌ای که توسط سرمایه‌گذاران برای استقراض از پول ایتالیا درخواست می‌شود، حدود ۷ درصد افزایش یافت، که بیشترین میزان از زمان تغییر واحد پول ایتالیا به یورو است. این شاخص دیروز به سطح کشورهای دیگر اتحادیه اروپایی افزایش یافت که به دنبال بسته‌های نجات مالی هستند.
پس از آنکه برلوسکنی متعهد به استعفا شد، شاخص‌های بازار نیویورک تقویت شد و امید‌ها برای آنکه تغییرات سیاسی بتواند مسیر حل بحران بدهی‌های اروپا را هموار کند، افزایش یافت. با این حال بازار‌های اروپا دیروز برای سومین روز پیاپی در مبادلات اولیه با افت همراه بود.
با این همه، خروج برلوسکنی از قدرت به همین زودی‌ها رخ نخواهد داد و به نظر می‌رسد هفته‌ها بحث و تبادل نظر سیاسی درباره مفاد قانون ریاضت اقتصادی در پیش باشد. تحلیلگران سیاسی بر این باورند که برلوسکنی، این بار راه فراری ندارد، نخست‌وزیری که مانند ماهی از دست رسوایی‌های اخلاقی و فساد‌های قضایی فرار می‌کرد و این به بخشی از شخصیت افسانه‌ای او تبدیل شده‌بود.
ماریو کالابرسی، سردبیر روزنامه لا استامپا، که در شهر تورین واقع در شمال غرب ایتالیا منتشر می‌شود، در همین زمینه گفت: «بازی تمام شد.» کالابرسی همچنین تاکید کرد که برلوسکنی به او گفته‌است که نه تنها از سمت خود استعفا خواهد داد بلکه دیگر هیچگاه برای در اختیار گرفتن سمت نخست‌وزیری تلاش نخواهد کرد.
در شرایطی که نگرانی‌ها از شیوع بحران بدهی‌ها از یونان به ایتالیا وجود دارد، برای هفته‌های متمادی است که فشار‌ها بر برلوسکنی برای استعفا حتی از سوی متحدانش در ائتلاف راست میانه افزایش یافته‌است تا جایی که کلیسای کاتولیک رم، که حمایتش از هر دولتی حیاتی است، انتقاد‌های خشن خود را از برلوسکنی آغاز کرده‌است.
این همه در وضعیتی رخ می‌دهد که اقتصاد ایتالیا سومین اقتصاد بزرگ ناحیه یورو بسیار عظیم‌تر از آن است که بتوان بسته نجات مالی به آن ارائه کرد.از سوی دیگر رهبران کشورهای اروپایی که برای مدت‌های طولانی است این پرسش برایشان وجود دارد که آیا برلوسکنی به تغییرات بنیادین اقتصادی پایبند است یا نه، اکنون نگران‌تر از همیشه هستند و به این باور رسیده‌اند که او کنترل کافی بر اتحاد تحت رهبری‌اش ندارد و نمی‌تواند اصلاحات حیاتی را عملی سازد و اکنون در میانه بحران بزرگ بدهی‌ها، اعتبار ایتالیا به شدت به شخص او گره خورده‌است.در نشانه‌ای دیگر که حکایت از عمق نگرانی‌ها دارد، یک هیات نمایندگی از سوی اتحادیه اروپا دیروز وارد رم، پایتخت ایتالیا شد تا برنامه‌های اصلاحات اقتصادی این کشور را مورد بررسی قرار دهد. چند روز پیش هم صندوق بین‌المللی پول اعلام کرده بود که روند اصلاحات اقتصادی ایتالیا را مورد بررسی قرار خواهد داد، اتفاقی غیر‌منتظره که برای اقتصاد‌های بزرگی مانند ایتالیا بسیار نادر است.
اعلام برلوسکنی برای استعفا تنها چند روز پس از آن انجام می‌شود که جورج پاپاندرو، نخست‌وزیر یونان، که او هم مغلوب معضلات بزرگ اقتصادی شد، اعلام کرد که به نفع تشکیل یک دولت وحدت ملی از سمت خود استعفا می‌کند.
دلیل اصلی اعلام برلوسکنی برای استعفا، رایگیری پارلمان ایتالیا بود که مشخص کرد او با مخالفت چند نفر از اعضای ائتلافش، اکثریت پارلمانی را از دست داده‌است. اوبرتو بوسی، متحد کلیدی برلوسکنی و رهبر «اتحاد شمال» که از اعضای ائتلاف حاکم ایتالیا است، گفت که به نخست‌وزیر گفته‌است که برای آینده کشورش از سمت خود استعفا کند.
پس از رایگیری پارلمان، یک عکاس دوربین خود را بر روی کاغذی زوم کرد که برلوسکنی بر روی آن نوشته‌بود «۸ خائن.» او بر روی همین کاغذ نوشته‌بود: استعفا.»
چند ساعت بعد، برلوسکنی با جورجو ناپولیتانو، رییس‌جمهوری ایتالیا دیدار کرد و به او گفت که از سمت خود استعفا می‌کند.
در بیانیه‌ای که از سوی دفتر رییس‌جمهوری ایتالیا، پس از دیدار با برلوسکنی منتشر شد، آمده‌است که نخست‌وزیر «مفهوم نتایج روز رایگیری در مجلس سفلا» را پذیرفته‌است، اما همزمان «نگرانی‌های» خود را درباره ضرورت تصویب اصلاحات مورد درخواست «شرکای اروپایی» ایتالیا ابراز داشته‌است.
برلوسکنی در گفت‌وگوی تلفنی با تلویزیون دولتی «رای»، گفت: «رایگیری امروز نگرانی‌های مرا در مورد زمانی که ما در آن زندگی می‌کنیم، تقویت کرد، وضعیتی که بازار‌ها در آن باور ندارند که ما حقیقتا قصد داریم تا تمهیدات آزاد‌سازی اقتصادی را که اروپا موکدا از ما خواسته شدهاست، عملی کنیم.»
برلوسکنی با پیوند دادن آینده‌اش با بسته ریاضت اقتصادی که البته جزئیات آن هنوز نهایی نشده‌است به طرزی تاثیر‌گزار مانع از آن شد که گروه‌های اپوزوسیون و مخالفان درون حزبی‌اش در جریان رای‌اعتماد به برنامه‌های ریاضتی، او را تحقیر کنند.به این ترتیب برلوسکنی پس از دیدار غیر‌منتظره با ناپولیتانو، راه را برای خروج آبرومندانه از قدرت هموار کرد.
ماسیمو فرانکو، تحلیلگر روزنامه کوریره دلا سرا، در همین‌زمینه گفت: «این آخرین و تنها اقدام دولت بود که در آن توانست حمایت مخالفان را هم به دست آورد.» فرانکو اضافه کرد:« این سازشی است که بر اساس آن برلوسکنی اجازه می‌یابد تا پیش از خروج فوری از صحنه زمان بخرد و گروه‌های اپوزیسیون هم نمی‌توانند بگویند که برلوسکنی در حال سقوط است.»پس از اعلام برلوسکنی برای استعفا، پیرلوییجی برسانی، رهبر اپوزیسیون چپ میانه، تصمیم نخست‌وزیر را «نقطه عطفی که مورد استقبال آنها قرار خواهد گرفت» توصیف کرد.
برای برخی، برلوسکنی با چراغ‌های خاموش، از الگوی خوزه لوییس رودریگوئز ساپاترو، نخست‌وزیر اسپانیا، پیروی می‌کند. ساپاترو هم چندی پیش اعلام کرد که از سمت خود استعفا خواهد داد تا راه برای برگزاری انتخابات زودهنگام فراهم شود. کالابرسی از روزنامه لااستامپا در همین زمینه گفت:«ما همان کاری را می‌کنیم که اسپانیا چند ماه پیش انجام داد.» او اضافه کرد:« اگر این کار را پیشتر کرده‌بودیم، مشکلات کمتری پیش می‌آمد.»
سیلویو برلوسکنی نخست‌وزیر ایتالیا (چپ) در کنار اومبرتو بوسی رهبر اتحاد شمال و مهم‌ترین متحدش در پارلمان ایتالیا/ عکس: AFP
ارسال نظر