آیا اعزام نیرو به غزه میتواند مشروعیت ارتش پاکستان را به خطر اندازد؟
آزمون سخت ژنرال منیر
در این چارچوب، پاکستان بهعنوان یکی از کشورهایی که آمریکا بهشدت خواهان مشارکت آن است، در کانون توجه قرار گرفته است. ارتش پاکستان، بهعنوان تنها ارتش هستهای در جهان اسلام و نیرویی با تجربه جنگهای کلاسیک و عملیاتهای ضدشورش، از نگاه واشنگتن ظرفیت ایفای نقش محوری در این ماموریت را دارد. همین مساله، ژنرال عاصم منیر، فرمانده ارتش پاکستان، را با یکی از حساسترین تصمیمهای دوران فرماندهیاش مواجه کرده است.
به گزارش رویترز، منیر که در ماههای اخیر بهطور بیسابقهای قدرت را در ساختار سیاسی و نظامی پاکستان متمرکز کرده، قرار است برای سومینبار در مدت ۶ماه با دونالد ترامپ دیدار کند. این دیدارها نماد نزدیکی دوباره اسلامآباد و واشنگتن پس از سالها بیاعتمادی متقابل ارزیابی میشود. تحلیلگران غربی تاکید دارند که رد درخواست آمریکا برای مشارکت در نیروی غزه میتواند نارضایتی ترامپ را بهدنبال داشته باشد؛ مسالهای که ممکن است بر کمکهای امنیتی و اقتصادی آمریکا به پاکستان تاثیر بگذارد.
اما در مقابل، مشارکت در چنین طرحی برای پاکستان هزینههای داخلی و منطقهای سنگینی دارد. افکار عمومی پاکستان بهشدت نسبت به جنایات رژیم صهیونیستی در غزه حساس است و هرگونه حضور نظامی این کشور در چارچوب طرحی که با حمایت مستقیم آمریکا و هماهنگی امنیتی با اسرائیل انجام شود، میتواند بهعنوان همراهی با اشغالگری تلقی شود. احزاب و جریانهای اسلامگرا، با وجود فشارهای امنیتی اخیر، همچنان از توان بسیج خیابانی بالایی برخوردارند و مخالفت آنها میتواند به ناآرامیهای گسترده منجر شود.
وبسایت مدرن دیپلماسی هم در اینباره مینویسد، عامل مهم دیگر، وضعیت سیاسی داخلی پاکستان و نقش هواداران عمرانخان، نخستوزیر پیشین و زندانی این کشور است. پایگاه اجتماعی قدرتمند این جریان که در انتخابات ۲۰۲۴ بیشترین کرسیها را بهدست آورد، نسبت به عاصم منیر موضعی خصمانه دارد و میتواند هرگونه تصمیم درباره غزه را به ابزاری برای حمله سیاسی به ارتش تبدیل کند. در چنین فضایی، اعزام نیرو به غزه بهسادگی میتواند به بحران مشروعیت داخلی برای فرمانده ارتش منجر شود.
در سطح منطقهای نیز تردیدهای جدی وجود دارد. طبق گزارش منتشرشده در رسانههای خاورمیانه، ایتالیا و اندونزی تنها بهصورت مشروط با مشارکت در نیروی تثبیت موافقت کردهاند و تاکید دارند که نیروهایشان نباید هیچ تماس مستقیمی با حماس داشته باشند. ترکیه نیز آمادگی خود را اعلام کرده، اما با مخالفت اسرائیل مواجه شده و احتمالا فقط در مرحله بازسازی و بدون حضور نظامی مسلحانه نقشآفرینی خواهد کرد. بسیاری از کشورها تصریح کردهاند تا زمانی که مساله خلع سلاح حماس و آینده سیاسی غزه روشن نشود، وارد این ماموریت نخواهند شد.
نکته قابلتوجه آن است که بر اساس اطلاعات منتشرشده، در مرحله نخست استقرار نیروهای بینالمللی، این نیروها فقط در مناطق تحت کنترل اسرائیل در جنوب غزه، از جمله رفح، مستقر خواهند شد. این موضوع، تردیدها درباره بیطرفی این نیرو و ماهیت واقعی ماموریت آن را تشدید کرده و از نگاه منتقدان، آن را به ابزاری برای تثبیت دستاوردهای میدانی اسرائیل تبدیل میکند. در مجموع، طرح ترامپ برای غزه، نهتنها آینده این باریکه جنگزده را درهالهای از ابهام قرار داده، بلکه به آزمونی دشوار برای کشورهای مسلمان، از جمله پاکستان، بدل شده است؛ آزمونی که در آن، همراهی با آمریکا میتواند به بهای نارضایتی داخلی و آسیب به جایگاه منطقهای تمام شود و عدم همراهی نیز هزینههای سیاسی و اقتصادی خاص خود را دارد.
