فرستادگان رئیسجمهور آمریکا زلنسکی را زیر فشار قرار دادهاند تا طرح صلح را بپذیرد؛
ترامپ: «تا کریسمس تصمیم بگیر!»
در منطقه دونتسک که روسیه و ایالات متحده بهعنوان بخشی از یک توافق صلح، اوکراین را برای واگذاری آن تحت فشار قرار میدهند، نیروهای مسکو بخش زیادی از دژ استراتژیک پوکروفسک را تصرف کرده و شهر اقماری آن، میرنوهراد -به معنای شهر صلح- را با محاصره تهدید میکنند. از دست دادن این شهرها ضربهای به روحیه کییف وارد میکند. مقامات اوکراینی میگویند ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور، به دروغ ادعا کرده است که تمام شهرها را تصرف کرده است تا ترامپ را متقاعد کند که ارتش روسیه را نمیتوان متوقف کرد.
در جبهه دیپلماتیک هم تلاشهای فشردهای در جریان است: از یکسو، ترامپ در مصاحبهای با پولیتیکو به اروپا و اوکراین سخت میتازد. از سوی دیگر، تور اروپایی زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، جریان دارد که در همین راستا، با برخی رهبران اروپایی و ناتو دیدار کرد (دنیایاقتصاد در روزهای گذشته در گزارشهای متعددی به تحولات اوکراین پرداخته است از جمله در گزارش «سایه تردید بر صلح اوکراین» که چهارشنبه ۱۹آذر منتشر شد؛ «پارادوکس صلح اوکراین» که روز سهشنبه ۱۸ آذر منتشر شد و«بن بست در دیپلماسی میامی» که روز دوشنبه ۱۷ آذر منتشر شد). اما جدیدترین رخداد در تحولات اوکراین اولتیماتوم ترامپ به زلنسکی است. ماجرا چیست؟
«کریستوفر میلر» و «هنری فوی» در گزارش دیروز چهارشنبه برای فایننشالتایمز (با استناد به سخنان مقامهای مطلع) نوشتند، فرستادگان دونالد ترامپ به ولودیمیر زلنسکی «تا کریسمس» مهلت دادهاند تا به توافق صلح پیشنهادی که اوکراین را ملزم به پذیرش از دست دادن سرزمینها در ازای تضمینهای امنیتی نامشخص ایالات متحده میکند، پاسخ دهد. رئیسجمهور اوکراین به همتایان اروپایی خود گفت که در یک تماس دوساعته در روز شنبه، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ و جرد کوشنر، داماد رئیسجمهور ایالات متحده، او را تحت فشار قرار دادهاند تا تصمیم سریعی بگیرد. فردی که از جدول زمانی پیشنهادی به کییف مطلع است، گفت که ترامپ امیدوار است توافقی «تا کریسمس» حاصل شود. مقامات گفتند زلنسکی به نمایندگان ایالات متحده گفته است که قبل از واکنش به پیشنهاد واشنگتن، به زمان برای مشورت با سایر متحدان اروپایی نیاز دارد، پیشنهادی که کییف نگران است در صورت پیشروی ایالات متحده بدون موافقت اروپا، وحدت غرب را از بین ببرد.
یکی از مقامات غربی، وضعیت طرف اوکراینی را چنین توصیف کرد: «گیر افتاده بین خواستههایی در مورد قلمرو که نمیتوانند بپذیرند و طرف آمریکایی که نمیتوانند رد کنند.» زلنسکی در یک جلسه توجیهی از طریق واتساپ به خبرنگاران گفت: «صادقانه بگویم، آمریکاییها امروز به دنبال مصالحه هستند.» رئیسجمهور اوکراین پس از دیدار با همتایان اروپایی خود گفت که رهبران برای بحث در مورد «روزهای آینده» تشکیل جلسه دادهاند؛ زیرا این میتواند زمان تعیینکنندهای برای همه ما باشد. زلنسکی همچنین عصر سهشنبه گفت که «بسیار فعال» روی اجزای توافق برای پایان دادن به جنگ کار میکند. او گفت: «مولفههای اوکراینی و اروپایی قبلا با جزئیات بیشتری بررسی شدهاند و ما آمادهایم تا آنها را به شرکای خود در آمریکا ارائه دهیم. ما به همراه طرف آمریکایی انتظار داریم گامهای ممکن را تا حد امکان موثر و سریع برداریم.»
«ویکتوریا بوتنکو»، «هیرا همایون» و دیگران هم در گزارش دیروز در سیانان به تحول جدید دیگری در اوکراین اشاره کردند. به نوشته گزارشگران سیانان، زلنسکی، در پی انتقاد دونالد ترامپ، همتای آمریکایی خود، گفت که اوکراین آماده برگزاری انتخابات در ۶۰ تا ۹۰ روز آینده است؛ اگر متحدانش بتوانند امنیت انتخابات را تضمین کنند. زلنسکی پس از دیدار با نخستوزیر ایتالیا و پاپ لئو، هنگام ترک ایتالیا به خبرنگاران گفت: «من برای انتخابات آمادهام.» او افزود: «نه تنها این، بلکه از ایالات متحده آمریکا میخواهم - و اکنون این را آشکارا اعلام میکنم - که به من و همکاران اروپاییمان در تضمین امنیت انتخابات کمک کند.» اظهارات او پس از مصاحبهای مطرح میشود که در آن رئیسجمهور آمریکا به پولیتیکو گفته بود معتقد است رهبری اوکراین از جنگ بهعنوان بهانهای برای «عدم برگزاری انتخابات» استفاده میکند و زمان آن رسیده است که کشور به پای صندوقهای رای برود. رهبر اوکراین با رد این ادعا که به قدرت چسبیده است، گفت امنیت نگرانی اصلی اوست. او گفت: «چگونه میتوان این کار را در شرایط حملات موشکی به ارتش ما انجام داد. پرسش این است که آنها چگونه رای خواهند داد؟»
این تحولات در حالی رقم میخورد که رئیسجمهوری روسیه با بیان اینکه منطقه دونباس در شرق اوکراین یک «سرزمین روسی» است، این موضوع را «واقعیتی تاریخی» دانست و گفت این مناطق برای روسیه اهمیت دارند. او افزود: «اینها بیتردید از سرزمینهای تاریخی ما بهشمار میروند. روسیه بهگونهای شکل گرفته که این مناطق همیشه بخشی از آن بودهاند.» او افزود روسیه خواهان پایان جنگ است؛ اما ناچار است این کار را با قدرت سلاح انجام دهد. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، پیشتر اعلام کرده بود کشورش روز سهشنبه طرح صلح اصلاحشدهای را به ایالات متحده ارائه میکند.
