چرا «تحریرالشام» ظرف سه روز حلب را گرفت
جولان در غیاب رقیب
این منبع ارشد افزود: «اینها نیروهای کمکی جدیدی هستند که برای کمک به همرزمان ما در خط مقدم در شمال اعزام شدهاند.» وی افزود که گروههایی از «کتائب حزبالله» و «فاطمیون» هم حضور داشتند. «سلیمان الخالدی» در گزارش دیروز یکشنبه ۲دسامبر در رویترز نوشت، جنگندههای روسی و سوری حملات مشترکی را علیه تروریستها در ادلب انجام دادند که طی آن ۲۵نفر کشته شدند. ارتش سوریه همچنین اعلام کرد که با رسیدن قوای کمکی تازه از عراق و روسیه، چندین شهر را که تروریستها در روزهای اخیر تسخیر کرده بودند، بازپس گرفته است. به نوشته الخالدی، تروریستهای ائتلافی از گروههای مسلح سکولار تحت حمایت ترکیه به همراه «هیئت تحریرالشام» هستند که توسط ایالات متحده، روسیه، ترکیه و سایر کشورها بهعنوان گروه تروریستی شناخته شده است.
ایالات متحده، فرانسه، آلمان و بریتانیا در بیانیهای مشترک خواستار کاهش تنش توسط همه طرفها و حفاظت از غیرنظامیان و زیرساختها برای جلوگیری از آوارگی بیشتر و اختلال در دسترسی بشردوستانه شدند. اسد در سخنانی که در رسانههای دولتی منتشر شد، گفت: «تروریستها فقط زبان زور را میدانند و این زبانی است که ما آنها را با آن درهم میکوبیم.» در داخل شهر حلب، خیابانها عمدتا خالی بود. شاهدان و ساکنان گفتند که جریان زیادی از غیرنظامیان در حال ترک شهر هستند. «یوسف خطیب»، یکی از ساکنان ادلب در یک تماس تلفنی به رویترز گفت که تروریستها که پرچم خودشان را به اهتزاز در آورده بودند، روز یکشنبه در شهر در حال جنب و جوش بودند. به گفته دو منبع ارتش، کمبود نیروی انسانی و آمادگی برای تجدید قوا و انجام ضد حمله از دلایل عقب نشینی سریع نیروهای ارتش سوریه بود.
الخالدی در بخش دیگری از گزارش خود نوشت، دستاوردهای تروریستها پس از آن بهدست آمد که اسرائیل حملاتی به پایگاههای مقاومت در سوریه انجام داد و مقاومت لبنان هم توجهش به داخل معطوف بود. «مظلوم عبدی»، فرمانده «نیروهای دموکراتیک سوریه» (SDF) دیروز دوشنبه در بیانیهای اعلام کرد که نیروهایش در شمال غرب سوریه با حملات شدید در جبهههای مختلف روبهرو هستند. عبدی گفت که این گروه تلاش کرده تا یک «کریدور بشردوستانه» ایجاد کند که مناطق شمال شرقی تحت کنترل کردها را به «تل رفعت» (منطقه استراتژیک شمال غرب حلب) برای «حفاظت از مردم مان در برابر قتل عامهای احتمالی» مرتبط کند. عبدی افزود که «اما حملات گروههای مسلح تحت حمایت ترکیه این کریدور را مختل کرده است.» منابع امنیتی ترکیه گفتند که تروریستهای سوری تحت حمایت ترکیه از تلاش گروههای کرد برای ایجاد کریدور ارتباطی تل رفعت به شمال شرق سوریه جلوگیری کردهاند.
ترس «تحریرالشام»یها از حزبالله
«رجا عبدالرحیم» هم در گزارش ۲دسامبر در نیویورکتایمز به جنبه دیگری از تحولات سوریه اشاره میکند. او مینویسد: بشار اسد توانست از بحرانهای متوالی در سوریه با کمک متحدانش جان سالم به در ببرد؛ اما تحولات لبنان و عطف توجه حزبالله به نبرد با اسرائیل باعث شد مخالفان اسد فرصت را برای وارد آوردن ضربه به او مغتنم شمارند. تروریستها تلاش میکنند در غیاب متحدان اسد، توازن قوا را به نفع خود تغییر دهند. به نوشته گزارشگر نیویورکتایمز، تروریستها ماهها به تمرین و آمادهسازی برای یک حمله غافلگیرانه پرداخته بودند؛ اما حتی خودشان هم پیشبینی نمیکردند که پیشرویشان ممکن است اینقدر سریع باشد. تحلیلگران میگویند که «زمان» حمله و «سرعت پیشروی» تروریستها، آسیب پذیری اسد را نشان میدهد. «جاشوا لندیس»، رئیس برنامه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه اوکلاهاما میگوید: «اسد بهدلیل کمکهایی که طی سالهای جنگ داخلی دریافت کرد، توانست از بحران بگریزد. اکنون تحولات منطقه نسبت به سالهای قبل تغییر کرده و هر یک از متحدان اسد، امروز در مناطق دیگر گرفتار هستند.»
به باور گزارشگر نیویورکتایمز، روسیه شاید مهمترین نقش را در کمک به اسد ایفا کرد. اگرچه اکنون هم در انجام حملات هوایی علیه تروریستها به یاری اسد آمده، اما حقیقت این است که روسیه در اوکراین درگیر است و تمرکز نظامی خود را از سوریه دور و به اوکراین معطوف کرده است. «درین خلیفه» مشاور ارشد گروه بینالمللی بحران گفت: «حکومت اسد ضعیف عمل کرد و روسیه هم در ابتدا هیچ کجا دیده نمیشد.» از سوی دیگر دکتر «حِید»، ستوننویس سوری و مشاور برنامه خاورمیانه و شمال آفریقای چتم هاوس میگوید: «ما آن سطح از حمایت و شدت حملات هوایی را که قبلا دیده بودیم، از روسها ندیدیم.» به گفته دو وبلاگنویس نظامی که با وزارت دفاع روسیه ارتباط دارند، در پی حمله تروریستها به حلب، مسکو ژنرال ارشد خود در سوریه، «سرگئی کیسل» را برکنار کرد. دکتر «حِید» همچنین به مساله دیگری اشاره میکند و میافزاید: «یکی از مسائلی که ممکن است تروریستها را به شروع حملات تشویق کرده باشد ترس از این بود که حزبالله ممکن است بار دیگر نیروهای خود را به خط مقدم بفرستد.» به همین دلیل، تروریستها در حمله پیشقدم شدند تا در غیاب مقاومت، به پیشرویهای خود سرعت ببخشند. به نوشته عبدالرحیم، گزارشگر نیویورکتایمز، «درین خلیفه» به نقل از رهبران «هیئت تحریرالشام» نوشت که آنها در حال رصد و ارزیابی تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه و در پیرامون خود بودند. به باور خلیفه، «تحریرالشام» به این باور رسیده بود که «محور مقاومت زیر فشار اسرائیل است و روسیه هم درگیر اوکرین. بنابراین، در حال ارزیابی بودند که چگونه میتوانند از این وضعیت بهرهبرداری کنند.» از سوی دیگر، خلیفه بر این باور است که ترکیه اگرچه پشتیبان برخی گروههای تروریستی است، اما مخالف عملیات تهاجمی «هیئت تحریرالشام» بود؛ زیرا از این بیم داشت که این تهاجم منجر به موج دیگری از آوارگی و حرکت آوارگان به سوی ترکیه شود. اکنون ۳میلیون آواره سوری در ترکیه زندگی میکنند.