آتش بس اسرائیل و لبنان؟

رسانه‌های رژیم صهیونیستی به نقل از مسوولان این رژیم ادعا کردند آتش‌بس از صبح امروز چهارشنبه اجرایی می‌شود. دیروز سه شنبه حوالی ساعت ۵:۳۰عصر (به وقت تل آویو) کابینه امنیتی اسرائیل برای بررسی آتش‌بس با لبنان با تاخیرهای چندباره تشکیل جلسه داد. برآیند گزارش‌های رسانه‌های انگلیسی، عبری و عربی حاکی از این بود که آتش‌بس از صبح امروز چهارشنبه وارد فاز اجرایی می‌شود.

بر اساس طرح پیشنهادی آمریکا، قرار است یک توقف ۶۰روزه در خصومت‌ها روی دهد. «کاترین نیکولاس» در گزارش دیروز سه‌شنبه در سی‌ان‌ان نوشت، بسیاری امیدوارند که این آتش‌بس مبنایی برای یک صلح پایدارتر باشد. اسرائیل ماه سپتامبر (شهریور) حملات گسترده به حزب‌الله و لبنان را آغاز کرد. این حملات با انفجارهای پیجری در ۱۷ و ۱۸سپتامبر (۲۷ و ۲۸ شهریورماه) آغاز شد که بیش از ۳هزار زخمی و بیش از ۴۰شهید بر جا گذاشت. به دنبال آن، ترور رهبران و فرماندهان حزب‌الله کلید خورد و این تهاجم همچنان ادامه دارد.

پیش از اعلام آتش‌بس، کارزارهای دیپلماتیک منطقه‌ای هم آغاز شده بود. «ام.جی.لی» در گزارش دیروز سه‌شنبه در سی‌ان‌ان نوشت، «برت مک گورک» نماینده کاخ سفید در امور خاورمیانه، دیروز (سه‌شنبه) به عربستان رفت تا درباره چند و چون آتش‌بس در لبنان و آزادی گروگان‌ها با رهبران عربستان دیدار و مذاکره کند. «اورن لیبرمان» هم در گزارش دیروز سه‌شنبه برای سی‌ان‌ان اشاره کرد که پنتاگون روز دوشنبه (۵ آذرماه) «دان شاپیرو»، معاون دستیار وزیر دفاع در امور خاورمیانه و سفیر سابق در اسرائیل را برای یک‌سری نشست‌های امنیتی به اسرائیل فرستاد. «سابرینا سینگ»، معاون سخنگوی پنتاگون گفت شاپیرو که در زمان باراک اوباما سفیر آمریکا در اسرائیل بود، روز یکشنبه برای دیداری دوروزه وارد اسرائیل شد.

این سفر نشان از این داشت که اتفاقاتی در آستانه وقوع است. او پیش از سفر به اسرائیل، دو روز در امارات توقف داشت و با مقامات این کشور دیدارهایی داشت. اگرچه سینگ گفت که شاپیرو در حال گفت‌وگو درباره راه‌های «پیشبرد روابط دفاعی دوجانبه» بین دو کشور بود؛ اما ظواهر امر نشان می‌داد که این سفر چیزی بیش از «روابط دو جانبه» را دربرداشت.برآیند گزارش‌ها حاکی است که هم حزب‌الله و هم اسرائیل برای داشتن دست بالا تا قبل از آتش‌بس حملات سنگینی علیه یکدیگر انجام دادند. «استفن کیلن» در گزارش ۲۶نوامبر در الجزیره نوشت، نیروهای اسرائیلی ظرف ۲۴ساعت دست‌کم ۳۱لبنانی را به شهادت رساندند و بر «شدت» و «دامنه» حملات هوایی خود افزودند. وی نوشت، با توجه به «امیدها» و «خوش‌بینی»های بالا درباره پایان دادن به جنگ، هر دو طرف همچنان به حملات خود ادامه می‌دهند تا دست برتر را برای مذاکره داشته باشند.

در این گزارش آمده است که این طرح پیشنهادی آتش‌بس مبتنی بر قطعنامه۱۷۰۱ است که در سال۲۰۰۶ بین حزب‌الله و اسرائیل منعقد شد. بر این اساس، حزب‌الله باید تا ۳۰کیلومتر از مرز اسرائیل دور شود و به پشت رودخانه لیتانی برود.ارتش اسرائیل هم ظرف ۶۰روز از جنوب لبنان خارج می‌شود و ارتش لبنان در منطقه مستقر و به‌عنوان حائل میان دو طرف قرار می‌گیرد. وزیر خارجه لبنان اعلام کرد که ۵هزار سرباز لبنانی آماده ورود به منطقه حائل پس از اعلام آتش‌بس هستند. در برخی روایت‌ها حتی تا ۱۰هزار سرباز هم ذکر شده است. یک کمیته ۵جانبه – شامل فرانسه و به ریاست آمریکا- مسوولیت تضمین شرایط آتش‌بس را در دست خواهد داشت. گزارشگر الجزیره همچنین حاکی از این بود که دیروز سه‌شنبه در حالی که سخن از آتش‌بس وجود داشت، اما ارتش اسرائیل ۳۰هدف را در جنوب لبنان مورد حمله قرار داد.

سخنگوی ارتش اسرائیل هم اعلام کرد که ۱۰حمله همزمان به حومه جنوبی بیروت انجام گرفت که الجزیره از آن با عنوان «حملاتی در مقیاس بزرگ» نام می‌برد. رویترز هم در گزارشی این حملات را «بزرگ‌ترین حملات همزمان» در سراسر حومه جنوبی بیروت دانست که پس از آن رخ داد که اسرائیل دستور تخلیه ۲۰نقطه را صادر کرد.تا عصر دیروز سه‌شنبه و قبل از تشکیل کابینه امنیتی نتانیاهو، الجزیره و همچنین «دانا گارنی» در سی‌ان‌ان نوشت که ارتش اسرائیل اعلام کرد که تعدادی از یگان‌های زمینی‌اش عملیات‌هایی در نزدیکی‌های «منطقه رودخانه لیتانی» انجام دادند. این اولین‌بار ظرف دو دهه اخیر است که اسرائیل به نزدیکی‌های رودخانه لیتانی می‌رسد. با این حال، نیروهای ارتش اسرائیل از زمان آغاز عملیات در ماه سپتامبر بارها تلاش کردند خود را به لیتانی برسانند؛ اما به‌شدت با یورش رزمندگان حزب‌الله مواجه شدند.

«ایزابل کرشنر»، «یوان وارد» و «هوایدا سعد» در گزارشی در نیویورک‌تایمز با اشاره به استراتژی مذاکراتی اسرائیل نوشتند، تحلیلگران فشارهای شدید اسرائیل و هدف قرار دادن نقاط مختلف لبنان را استراتژی «مذاکرات زیر آتش» توصیف می‌کنند. به نظر می‌رسد این رویکرد همچنان از سوی اسرائیل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در همین رابطه «ایمانوئل فابیان» در گزارش دیروز عصر (سه‌شنبه) در «تایمز آو اسرائیل» نوشت که «آوریخای ادرعی» سخنگوی عرب زبان ارتش اسرائیل، همزمان با برگزاری کابینه امنیتی اسرائیل برای آتش‌بس اعلام کرد که ارتش به زودی چندین شعبه از «القرض الحسن» را در مناطقی از لبنان بمباران خواهد کرد.

دوپارگی در کابینه نتانیاهو

روزنامه «اسرائیل هیوم» گزارش داد «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از اینکه توافق آتش‌بس مورد انتقاد جناح راست و برخی از اعضای لیکود قرار گرفته است، ابراز نارضایتی و نگرانی کرده است. این رسانه گزارش داد: نتانیاهو درحال رایزنی در داخل کابینه خود با مخالفان توافق با لبنان است. وزرای نتانیاهو به روزنامه «اسرائیل هیوم» اعلام کردند که «دلایل پیچیده و محرمانه‌ای وجود دارد که اسرائیل را وادار می‌کند تا توافق را با وجود نقص‌های آن انتخاب کند.» «ایتامار بن گویر»، وزیر امنیت داخلی و متحد راست افراطی نتانیاهو نسبت به هرگونه توافق آتش‌بس هشدار داد و تاکید کرد که این یک «اشتباه بزرگ» خواهد بود.

«بتسلئیل اسموتریچ» وزیر دارایی این رژیم نیز در موضعی جنگ‌طلبانه مدعی شد: «هر توافقی ارزشی بالاتر از کاغذی که امضا می‌شود، نخواهد داشت.»«بنی گانتس» رئیس حزب اردوگاه اصلی رژیم صهیونیستی نیز گفت: صحبت درباره برقراری آتش‌بس موقت در لبنان غیرممکن است. گانتس در ادامه تاکید کرد: عقب‌نشینی نیروهایمان کار را برای ما دشوار خواهد کرد؛ اما کار حزب‌الله را برای سامان‌دهی دوباره نیروهایش آسان خواهد کرد. رئیس حزب اردوگاه اصلی رژیم صهیونیستی مدعی شد: ما باید بافکر اقدام کنیم و فرصت دستیابی به توافقی قدرتمند برای ایجاد تغییر اساسی در شرایط موجود در شمال (فلسطین اشغالی) را از دست ندهیم.«آویگدور لیبرمن»، عضو پارلمان رژیم صهیونیستی هم گفت: «مصالحه با حزب‌الله مساوی ۷اکتبر در شمال است.»

او مدعی شد که نتانیاهو در ازای امنیت درازمدت شهروندان اسرائیل به‌دنبال خرید صلح کوتاه‌مدت است. رادیو ارتش اشغالگر نیز به نقل از «آمیخای الیاهو»، وزیر میراث فرهنگی گزارش داد که با دستیابی به توافق با لبنان مخالفت خواهد کرد، مگر اینکه هدف از آن کسب زمان باشد تا زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا اوایل سال آینده قدرت را به‌دست گیرد. در مقابل، «یائیر لاپید» رئیس اپوزیسیون رژیم صهیونیستی دیروز سه‌شنبه اظهار کرد: سازش با لبنان برای اسرائیل خوب است و اقدام نظامی باید با اقدامی سیاسی پایان یابد. لاپید تاکید کرد: درست این بود که ۱۰ماه قبل با لبنان به سازش می‌رسیدیم. رئیس اپوزیسیون رژیم صهیونیستی در ادامه گفت: آنچه «افراد ربوده‌شده» را از غزه باز خواهد گرداند، قراردادی است که می‌توانست در ماه آوریل یا در ژوئیه بسته شود.

گمانه‌زنی درباره توافق

کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد که جو بایدن به تلاش برای دستیابی به توافق آتش‌بس در لبنان متعهد است. در همین ارتباط، «آموس هوکشتاین» فرستاده آمریکا و گروه بزرگی از مقامات دولت از نزدیک در تلاش‌ها برای حل دیپلماتیک لبنان درگیر هستند تا درباره توافق در لبنان به‌عنوان کاتالیزور برای آتش‌بس در غزه گفت‌وگو کنند. «مایکل هرتزوگ»، سفیر رژیم صهیونیستی در واشنگتن نیز از وجود تفاهماتی با ایالات متحده سخن گفت که به اسرائیل اجازه می‌دهد در صورت نقض توافق‌نامه، به حملات خود بازگردد. یک مقام صهیونیست هم به شبکه۱۲ رژیم صهیونیستی گفت: توافق با لبنان همراه با ضمانت‌نامه آمریکا به اسرائیل خواهد بود. روزنامه تایمز رژیم صهیونیستی نیز به نقل از یک مقام صهیونیست دیگر ادعا کرد آزادی‌عمل تل‌آویو برای اقدام در لبنان از سوی آمریکا «تضمین» شده است.

شبکه۱۴ عبری توضیح داد که برجسته‌ترین تفاهمات این توافق شامل عقب‌نشینی حزب‌الله از جنوب لبنان و رفتن به آن سوی رودخانه لیتانی و تخلیه منطقه بین لیتانی و مرز اسرائیل خواهد بود. این تفاهم‌ها شامل اجازه بازگشت ساکنان غیرمسلح لبنانی به شهرهای جنوب لبنان و جلوگیری از بازگشت اعضای حزب‌الله و همچنین حفظ آزادی ارتش اسرائیل در جنوب لبنان در صورت نقض توافق توسط حزب‌الله و عقب‌نشینی ارتش لبنان است. یک منبع ارشد سیاسی عبری به شبکه۱۴ رژیم صهیونیستی گفت: تل‌آویو اعضای حزب‌الله را که در عملیات زمینی دستگیر کرده است، آزاد نخواهد کرد. این منبع ارشد سیاسی همچنین گفت ارتش لبنان به تدریج ۱۰هزار سرباز را در جنوب لبنان مستقر خواهد کرد. شبکه۱۳ رژیم صهیونیستی نیز گزارش داد پنج کشور بر اجرای توافق آتش‌بس قریب‌الوقوع میان این رژیم و لبنان نظارت خواهند کرد و احتمالا امارات یکی از آنها باشد.

آتش‌بس در لبنان؛ کاتالیزور غزه

«نادین ابراهیم» در گزارش دیروز عصر در سی‌ان‌ان نوشت، اگرچه تلاش‌ها برای آتش‌بس ادامه دارد؛ اما فلسطینی‌ها در غزه بعید است نفعی از این آتش‌بس نصیبشان شود. «اچ.آ.هالیه»، دانشیار ارشد مطالعات امنیتی در موسسه «خدمات سلطنتی متحده» (RUSI) معتقد است توافق آتش‌بس بین اسرائیل و حزب‌الله «برای غزه هیچ معنایی ندارد.» او می‌گوید: «فکر نمی‌کنم نتیجه این آتش‌بس تاثیری به حال مردمان غزه داشته باشد؛ چراکه مدت‌هاست هیچ مذاکره قابل توجهی میان طرفین انجام نشده است.» به گفته او، اگرچه مذاکرات بر سر آزادی گروگان‌ها جریان داشته اما هیچ مذاکره‌ای با محوریت آتش‌بس در غزه وجود نداشته است. با این حال، یک مقام ارشد آمریکایی به شرط فاش نشدن نام به سی‌ان‌ان گفت، آتش‌بس بین حزب‌الله و اسرائیل این سیگنال را به حماس می‌فرستد که اسرائیل و شرکایش هر کاری لازم باشند برای تضمین آن و بازگشت گروگان‌ها انجام می‌دهند.