گرمایش جهانی چه مصیبت‌هایی در پایان قرن به بار خواهد آورد
کاهش آب دریای خزر از ۹ تا ۲۱متر
بر اساس گزارش CASPCOM، یک سرویس هواشناسی محلی، در سال۲۰۲۳، میانگین سطح آب نسبت به سال قبل ۳۰سانتی‌متر کاهش یافت. با افزایش دمای جهانی، انتظار می‌رود که میزان تبخیر در دریای خزر افزایش یابد و سرعت کاهش آن تسریع شود. مدل‌سازی نشان می‌دهد که اگر دمای جهانی ۲درجه سانتی‌گراد گرم‌تر شود، سطح دریاها تا پایان قرن ۱۵متر کاهش می‌یابد. با سطوح بالاتر انتشار کربن، ممکن است سقوط تا ۲۱متر هم پیش برود. سایمون گودمن از دانشگاه لیدز بریتانیا می‌گوید: «با گرم شدن جهان، این امر باعث افزایش نرخ تبخیر می‌شود. این میزان تبخیر بیشتر از جریان ورودی و تجمع آب در دریای خزر است.» درحالی‌که این کاهش سطح دریا به خوبی ثابت شده است، مطالعات کمی به تاثیر چنین از دست دادن چشم‌گیر آب در دنیای واقعی نگاه کرده است.
گودمن و همکارانش از داده‌های مکانی برای ترسیم چگونگی تاثیر تغییر سطح آب در سراسر دریای خزر بر مناطق و زیرساخت‌های اکولوژیک کلیدی استفاده کرده‌اند. گودمن می‌گوید: «حتی در خوش‌بینانه‌ترین سناریوها، احتمالا به چیزی حدود ۹ تا ۱۴متر [کاهش سطح دریا] نگاه می‌کنید.» نتایج حاکی از آن است که با کاهش سطح آب، میلیاردها دلار زیرساخت اقتصادی در سراسر پنج کشور حاشیه دریای خزر: روسیه، ایران، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان در معرض خطر قرار خواهد گرفت. از ۲۲تاسیسات زیرساختی صنعتی که در این تجزیه و تحلیل گنجانده شده‌اند -از جمله بنادر، پالایشگاه‌های نفت و کارخانه‌های فرآوری گاز- ۸تاسیسات زیرساختی در صورت کاهش ۱۰متری سطح دریا، فاصله آنها تا خط ساحلی را بیش از ۵کیلومتر افزایش خواهند داد.
حوضه شمال شرقی دریای خزر کم‌عمق است و به همین دلیل احتمالا شدیدترین تاثیرات را خواهد دید. این منطقه همچنین دارای دو سایت مهم تولید سوخت فسیلی در منطقه است، میادین نفتی کاشاگان و فیلانوفسکی که به‌ترتیب توسط قزاقستان و روسیه کنترل می‌شوند. این تیم تحقیقاتی دریافت که این سکوها از سکوهای دریایی استخراج می‌شوند که درصورت کاهش سطح دریا به میزان ۵متر یا بیشتر، محصور در خشکی می‌شوند. در حال حاضر، بخش‌هایی از بستر دریا لایروبی شده است تا سکوهای نفتی فراساحلی بتوانند به تولید خود ادامه دهند. بر اساس این تحقیق، کشورهایی که روی ماهیگیری در این منطقه کسب درآمد می‌کنند نیز ممکن است دور از خط ساحلی که به آن وابسته هستند، سرگردان شوند. همچنین تهدید اکولوژیک نیز بسیار گسترده است و خطر از بین رفتن زیستگاه‌های حیاتی حشرات، موجودات دریایی، پرندگان مهاجر و فوک خزری (Pusa caspica) که فقط در این منطقه یافت می‌شود، وجود دارد.
ربکا کورت در دانشگاه لیدز که همچنین روی این مطالعه کار کرده است، می‌گوید: «این از دست دادن انبوه زیستگاه است.» گودمن تاکید می‌کند که ارزیابی و بررسی‌شان -که هنوز مورد بازبینی همتایان قرار نگرفته است- نسبتا ساده است و عمق آب یا واکنش اکوسیستم‌ها به شرایط در حال تغییر را در نظر نمی‌گیرد.» او می‌گوید: «ما محتاط هستیم که بگوییم این یک گوی کریستالی است که نوع دقیقی از آینده را پیش‌بینی می‌کند.» کیت واترز در گروه محیط زیست و حقوق بشر «Crude Accountability» می‌گوید: «با وجود این، واضح است که تغییر در سطح آب در این مقیاس پیامدهای مخربی خواهد داشت.» او می‌افزاید: «این یک فاجعه برای همه کسانی است که در این منطقه زندگی می‌کنند و برای امرار معاش به دریای خزر وابسته است.»
نشست آب و هوای COP۲۹ ماه جاری در باکو، پایتخت جمهوری‌آذربایجان که در ساحل غربی دریای خزر قرار دارد، برگزار شد. اقتصاد این کشور به‌شدت به سوخت‌های فسیلی وابسته است که ۹۰درصد صادرات آن را تشکیل می‌دهد و الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آن کشور، در این اجلاس به رهبران جهان گفت که نفت و گاز «هدیه‌ای عالی» برای بشر است. سوزاندن سوخت‌های فسیلی عامل اصلی تغییرات آب و هوایی جهانی است. آندریاس سیبر در گروه کمپین «۳۵۰» که از باکو صحبت می‌کرد، می‌گوید تاکنون ریاست COP برای پیشبرد بحث‌ها درباره پایان دادن به استفاده از سوخت‌های فسیلی در جهان، کاری انجام نداده است.
در اجلاس سرانCOP سال گذشته در دبی، کشورها توافق کردند که «انتقال» از مصرف سوخت فسیلی را آغاز کنند و تقویت این تعهد یک اولویت کلیدی برای برخی کشورها در COP۲۹ است. سیبر می‌گوید به‌رغم عدم تمایل ریاست‌جمهوری به بحث درباره این موضوع در COP۲۹، کاهش اتکای آذربایجان به سوخت‌های فسیلی به نفع جمهوری‌آذربایجان در بلندمدت است.اتحادیه اروپا، یکی از مشتریان اصلی آن کشور، پیش‌تر اعلام کرده است که قصد دارد تا پایان دهه استفاده از گاز طبیعی خود را ۳۰درصد کاهش دهد. سیبر می‌گوید: «این به نفع آذربایجان است که اقتصاد خود را متنوع کند. هر چیز دیگری از نقطه نظر اقتصادی بسیار غیرعاقلانه به نظر می‌رسد.»
