«دنیایاقتصاد» به ۸ پرسش پیرامون تحولات منطقه بعداز شهادت سیدحسن نصرالله پاسخ میدهد
خاورمیانه در بزنگاه تاریخی
بیروت در سوگ نصرالله
عصر جمعه، «مریم» با دختر نوجوان و مادرش در آپارتمانشان بودند که ساختمان شروع به لرزش کرد. اندکی بعد صدای غرش جنگندههای اسرائیلی شنیده شد. پیش از آن، اسرائیل طی یک حمله هوایی دبیرکل حزبالله و تعداد نامعلومی از غیرنظامیان را در ضاحیه، حومه جنوبی بیروت، به شهادت رسانده بود. «مت ناشد» در گزارشی برای الجزیره نوشت، مریم به سرعت چند کیسه لباس جمع کرد و به مرکز شهر بیروت گریخت؛ جایی که اکنون با صدها نفر دیگر از آوارگان روی پلههای یک مسجد میخوابد؛ درحالیکه اسرائیل زندگی او و هزاران نفر دیگر مانند او را به هم ریخته است؛ اما مریم میگوید، این آوارگی در برابر غم و اندوه از دست دادن نصرالله «هیچ» است. مریم میگوید: «وقتی برای اولینبار این خبر را شنیدم، فکر کردم دروغ است.» او درحالیکه اشکهایش را نگه میداشت، به الجزیره گفت: «فکر کردم خبر درست نیست. نصرالله برادر ما بود و همیشه در کنار او احساس امنیت میکردیم. اکنون نمیدانیم که سرنوشت ما چه خواهد شد.»
سیدحسن نصرالله پس از ترور عباس موسوی در سال۱۹۹۲ رهبر حزبالله شد. زمانی که نصرالله به قدرت رسید، حزبالله به سرعت به یکی از قویترین گروههای مسلح غیردولتی در جهان و همچنین بهعنوان یک سنگر قدرتمند در برابر تجاوزات اسرائیل تبدیل شد. در دوران رهبری او، حزبالله جنوب لبنان را از اشغال ۱۸ساله اسرائیل آزاد کرد. «کاریزما» و «زیرکی» نصرالله، او را به یکی از قابل احترامترین رهبران خاورمیانه تبدیل کرد. بسیاری از مسلمانان شیعه لبنان اکنون عزادار مردی هستند که او را «برادر» و حتی «پدر» مردم خود مینامند. در مرکز شهر بیروت، خانوادههای آواره ضاحیه نصرالله را «شهیدی» توصیف کردند که جان خود را برای ایستادگی در برابر اسرائیل داد. «نیوین» یکی از ساکنان ضاحیه به الجزیره گفت: «من فقط میخواهم دوباره به صدای او گوش دهم. او برای خیلی از ما مثل یک برادر یا یک پدر بود. او فقط یک سیاستمدار نبود. ما راه نصرالله را ادامه خواهیم داد. ما به مبارزه برای سرنگونی اسرائیل ادامه خواهیم داد؛ چیزی که همیشه آرزوی او بود.» ناشد، گزارشگر الجزیره در بخش دیگری از گزارش خود افزود: با شهادت نصرالله و از دست رفتن تعداد زیادی از فرماندهان ارشد حزبالله، بسیاری از مسلمانان شیعه لبنان نگران هستند که چه کسی از آنها محافظت میکند. نیوین میگوید: «آیا جنایات اسرائیل را نمیبینید؟ آنها همه چیز را بمباران و ویران میکنند، زنان و کودکان را میکشند و هیچ کشور عربی یا غربی برای جلوگیری از آن مداخله نمیکند.» اما نیوین مانند سایر ساکنان ضاحیه معتقد است که حزبالله در نهایت از ضربات اخیر اسرائیل جان سالم به در خواهد برد. حسن، ۲۵ساله، درباره نصرالله و «مقاومت» به الجزیره میگوید: «ما ادامه خواهیم داد و جنبش ادامه خواهد داشت. مردم شهید خواهند شد، اما [مقاومت] ادامه خواهد داشت.» حسن افزود که از مرگ نصرالله بسیار ناراحت است؛ زیرا او نماد «تمرد»
در برابر اشغالگری بود. به نظر وی، نصرالله با گشودن «جبهه حمایتی» علیه اسرائیل از جنوب لبنان به فلسطینیان غزه کمک کرد. وی معتقد است: «تصمیم نصرالله برای حمایت از حماس به قیمت جان او تمام شد.» حسن که روی پلههای یک مسجد نشسته بود، گفت: «نصرالله برای غزه ایستاد. میدانم که جان خود را در این راه گذاشت. اما او اکنون در جای بهتری نسبت به ماست.» «محمد» یک شهروند سوری که از سال۲۰۰۹ در لبنان زندگی میکند، گفت که پس از شروع تبادل آتش اسرائیل و حزبالله در ۸اکتبر۲۰۲۳ از جنوب لبنان به ضاحیه گریخت. او هم عزادار نصرالله است. او میگوید: «وقتی این خبر را شنیدم شوکه شدم. ما از او بهعنوان کسی که در مقابل صهیونیستها ایستادگی کرد و با اسرائیل وارد جنگ شد، یاد خواهیم کرد. اما اکنون که او رفته است، ترس و عدم اطمینان وجود دارد. نمی دانیم چه خواهد شد. آیا اکنون بمباران بیشتری در سراسر بیروت رخ خواهد داد؟ آیا وضعیت بدتر خواهد شد؟ یا متوقف خواهد شد؟ هیچکس نمیداند.» مریم که با مادر و دخترش فرار کرده، همین دوگانگی را درباره زندگی خود و سرنوشت لبنان ابراز کرد. او گفت که بهدلیل بمباران بیامان ضاحیه توسط اسرائیل، همه چیز برای او از هم پاشیده شده است. مریم درحالیکه چشمانش پر از اشک بود، گفت: «وقتی او اینجا با ما بود، احساس امنیت میکردیم. اکنون، نمیدانیم که آیا هرگز دوباره در امان خواهیم بود یا نه؟»
عزاداری در نقاط مختلف جهان
معترضان در سراسر جهان عزادار شهادت نصرالله شدند. نیویورکتایمز در همین رابطه نوشت، روز شنبه در چندین کشور تظاهراتی در سوگ حسن نصرالله برگزار شد. او نه تنها در لبنان بلکه در سراسر خاورمیانه یک شخصیت برجسته بود. او بهعنوان مدافع فلسطین یک سخنور قدرتمند بود که در میان بسیاری از مسلمانان شیعه محبوب بود و در لبنان خدمات اجتماعی ارائه میکرد. معترضان روز شنبه نه تنها در لبنان، بلکه در ایران، کرانه باختری رود اردن، لاهور (پاکستان)، سرینگر (کشمیر)، بغداد، یمن، رباط (مراکش)، بحرین، عمان، مسکو، اربیل و جاهای دیگر تجمعات اعتراضی علیه ترور وی برگزار کردند. البته در برخی از این کشورها از جمله در بحرین معترضان با برخورد نیروهای قهریه حکومتی مواجه شدند. «عروبه جمال» و «عدنا محمد» هم در گزارش دیروز در الجزیره نوشتند که در حالی مردم جهان سوگوار شهادت سیدحسن نصرالله هستند که منابع بیمارستانی در لبنان میگویند پیکر نصرالله سالم از زیر آوار بیرون کشیده شده است. منابع امنیتی میگویند هیچ آثار جراحت ناشی از انفجار بمب در بدن وی دیده نشده و او فقط بهدلیل شدت انفجار شهید شده است.
تداوم حملات متقابل اسرائیل و حزبالله
جنگندههای اسرائیلی بهصورت بیوقفه مناطقی از لبنان را بمباران میکنند. «جمال- محمد» در گزارشی برای الجزیره افزودند، بسیاری از ساکنان بیروت بهدلیل بمباران شدید اسرائیل مجبور به زندگی در خیابانها شدهاند. «جاد عساف» مسوول ارشد برنامه بشردوستانه امداد اسلامی در پایتخت لبنان گفت: «پیدا کردن کلمات برای توصیف وضعیت سخت است؛ اما ساعت به ساعت وضعیت بدتر میشود.» او در بیانیهای افزود: «مردم در پارکها، ساحل یا در کنار جاده اردو زدهاند.» وی افزود: «صدها مدرسه در سرتاسر کشور به سرپناه تبدیل شدهاند؛ اما بسیاری از این مدرسهها اکنون تا حد انفجار پر شدهاند و مجبورند مردم را بیرون کنند؛ زیرا فضای زیادی ندارند. بمباران ادامه دارد و ما بیم آن را داریم که تعداد افراد آواره همچنان افزایش یابد.» عساف شرایط مدارس را «وحشتناک» توصیف کرد و گفت که خانوادههای متعددی در هر کلاس درس پناه گرفتهاند و «۱۰۰نفر یا بیشتر» از یک توالت استفاده میکنند و هیچ حریم خصوصی برای زنان یا دختران وجود ندارد. الجزیره در گزارش دیگری نوشت، ارتش اسرائیل میگوید که پس از ترور نصرالله، دهها حمله هوایی را در سراسر لبنان در راستای هدف قرار دادن حزبالله انجام داده است. «عمران خان» خبرنگار الجزیره که از جنوب لبنان گزارش میداد، گفت که یک آتش نشانی در شهر کوچکی در خارج از استان صور مورد حمله قرار گرفت. «وزارت صحت عامه» اعلام کرد که حملات هوایی اسرائیل به لبنان در روز شنبه ۳۳کشته برجای گذاشت که از زمان آغاز بمباران پایگاههای حزبالله در هفته گذشته، تعداد کل کشتهها به بیش از ۷۰۰نفر رسید. «زینه خدر» خبرنگار الجزیره از بیروت گفت که حزبالله در نقطه عطفی «هم در سطح سازمانی و هم در سطح مردمی» قرار دارد. او گفت: «تردیدی وجود ندارد که سیدحسن نصرالله بهطور مسلم قدرتمندترین مرد لبنان محسوب میشد، هرچند منصب دولتی نداشت. حزبالله باید ثابت کند که ساختار فرماندهی و کنترل آن دست نخورده و رهبری آن هنوز قادر به کار است.» «خان» گزارشگر الجزیره گفت که اسرائیل به آغاز حمله زمینی به لبنان اشاره کرده است. «هرزی هالوی» فرمانده ارتش این رژیم روز شنبه گفت که نیروهایش برای اتفاقات آینده آماده هستند. او گفت به ساکنان لبنان گفته شد به جای امن فرار کنند. نزدیک به یکمیلیون نفر در بحبوحه بمباران اسرائیل از جنوب لبنان گریختهاند. بنیامین نتانیاهو گفت که اکنون دو هدف جنگی برای شمال اسرائیل در امتداد مرز لبنان وجود دارد؛ یکی بازگرداندن اسرائیلیها به شهرکهای شمال است. دومی، بازگرداندن توازن قوا در مرز شمالی. رئیس ستاد ارتش اسرائیل به همراه یوآو گالانت، وزیر جنگ این رژیم، طرحهای جدیدی را برای استراتژیهای تهاجمی در شمال تصویب کردهاند. این در حالی است که جبهه مقاومت از جهات مختلف اسرائیل را هدف قرار میدهند. نیروهای حزبالله با شهادت نصرالله بخشهایی از قدس شرقی و شمال فلسطین اشغالی را مورد حمله قرار دادند. مقاومت اسلامی عراق هم بامداد یکشنبه اعلام کرد به یک هدف حیاتی در امالرشراش (ایلات) در جنوب سرزمینهای اشغالی حمله کرد. مقاومت عراق همچنین روز شنبه شمال فلسطین اشغالی و همچنین جولان اشغالی را با پهپاد هدف قرار داد.
حمله هوایی به یمن
سایت خبری انصارالله اعلام کرد؛ رژیم صهیونیستی شهر الحدیده یمن را هدف قرارداد. بر اساس گزارشها جنگندههای اسرائیلی مخازن نفت در بندر الحدیده را بمباران کردهاند. خبرنگار المیادین در یمن گزارش کرد، در جریان حملات هوایی، مخازن نفت در بندر «راس عیسی» و بندر الحدیده در دریای سرخ در غرب یمن هدف قرارگرفتند. در همین رابطه، منابع محلی گفتند بیش از ۱۰حمله هوایی علیه بندر الحدیده صورتگرفت و انفجارهایی شهر الحدیده را لرزاند. به گزارش ایسنا، رسانههای صهیونیستی از جمله روزنامه یدیعوت آحارونوت و رادیو ارتش رژیم صهیونیستی نیز گزارش کردند جنگندههای این رژیم به بندر الحدیده در غرب یمن حمله کردند. رادیو ارتش رژیم صهیونیستی گزارش کرد، این حملات در واکنش به حمله موشکی جنبش انصارالله یمن به تلآویو در دو هفته اخیر انجام شد.
پیامهای مهم سردار قاآنی و دکتر ظریف
جبهه مقاومت پاسخ ترور نصرالله را میدهد
سید جهادی یا شیخ فرهنگی؟
قدرت حزبالله قابل ترمیم است
بلینکن یک ماه در خاورمیانه اردو بزند
دو راه حقوقی برای پیگیری جنایت ضاحیه