زنان چینی به گذشته پشت می‌کنند؟
خواهرخوانده‌ها علیه مردسالاری
آنها در حال پیوستن به تعداد فزاینده‌ای از زنان روستایی در سراسر کشور بودند که یکدیگر را پیدا می‌کنند تا حق و حقوق خود را در این زمینه دریافت کنند. این زنان اصلا به‌خاطر حق زمین عمدتا ازدواج کرده بودند. در بسیاری از مناطق روستایی چین، اگر زنی با فردی خارج از روستای خود ازدواج کند، تبدیل به «زن متاهل خارج از روستا» می‌شود. برای روستا، او دیگر عضوی از آنجا به حساب نمی‌آید، حتی اگر به زندگی در آنجا ادامه دهد. این به آن معناست که مجلس دهکده - یک نهاد تصمیم‌گیری از لحاظ فنی برای همه بزرگسالان که معمولا تحت سلطه مردان است - می‌تواند از مزایای حمایتی زنان روستایی مانند بیمه درمانی و همچنین پولی که به ساکنان اعطا می‌شود، خودداری کند. این در حالی است که مرد صرف نظر از اینکه با چه کسی ازدواج کند، واجد شرایط می‌ماند.
اکنون، زنان چینی در یک نقطه روشن نادر برای حقوق زنان و جامعه مدنی در حال مبارزه هستند. آنها با این اعتقاد که باید با آنها منصفانه‌تر رفتار شود و به رسمیت شناختن روزافزون حقوقشان از سوی دولت، شکایت و عریضه تنظیم می‌کنند. با انجام این کار، آنها قرن‌ها سنت را به چالش می‌کشند که زنان را به‌عنوان جنس دوم تعریف کرده است: «یعنی تا پیش از ادواج تحت تابعیت پدر و بعد از ازدواج تحت تابعیت شوهر است.» این دیدگاه حتی زمانی که کشور به سرعت مدرن شده است و زنان به مدرسه رفته‌اند و حتی گاهی اوقات نان‌آور خانواده خود شده‌اند، همچنان ادامه دارد. آنها همچنین شکافی را بین سخنان حزب کمونیست حاکم و اقدامات آنان آشکار کرده‌اند. بسیاری از دادگاه‌ها که تحت کنترل حزب هستند، از رسیدگی به دعاوی زنان خودداری می‌کنند. حتی زمانی که زنان احکام مساعد را به‌دست می‌آورند، مقامات محلی از ترس ناآرامی اجتماعی از اجرای آن امتناع کرده‌اند.
زنان در این موارد به‌دلیل احقاق حقوق خود مورد آزار، ضرب و شتم یا بازداشت قرار گرفته‌اند. نویسنده نیویورک‌تایمز در گزارش خود تاکید می‌کند که در رابطه با این مقاله مقامات همکاری لازم را نداشتند. او نوشت: «مدت زیادی پس از ملاقات من و یکی از همکاران با زنان گوانگدونگ و همراهی با آنها به دفتر امور روستایی، چند نفر به ما گفتند که مقامات با آنها تماس گرفته‌اند که نباید در نوشتن این مقاله به من کمک کنند.» تایمز، در این گزارش برای حفظ امنیت زنان تنها از نام خانوادگی آنها استفاده و از ارائه مکان دقیق آنها هم خودداری می‌کند. اغلب، زنان متاهل که ادعاهای خود را مطرح می‌کنند، به سادگی مورد قبول قرار نمی‌گیرند.
در داخل دفتر امور روستایی گوانگدونگ که بر پرداخت حق زمین نظارت دارد، یک مقام مرد میانسال با پیراهن آبی راه‌راه سعی می‌کرد زنان را فراری دهد. او گفت: «این مشکل روستاهای خودتان است، نه مشکل ما.» هنگامی که زنان دولت را به نادیده گرفتن مشکلاتشان متهم کردند، او هشدار داد: «بیهوده حرف نزنید.» یک زن در جواب این مقام مسوول گفت: «چطور می‌توانید آن را به‌طور کامل به روستا بسپارید؟ پس شما برای چه اینجا نشسته‌اید؟»
زنان چینی مدت‌هاست که از تبعیض رنج می‌برند، اما پیامدهای مالی این نابرابری پس از گسترش شدید اقتصاد چین آشکارتر شد. با استقبال چین از اصلاحات بازار از دهه۱۹۸۰، دولت شروع به تصرف زمین‌های روستایی برای کارخانه‌ها، راه‌آهن و مراکز خرید کرد. در ازای آن، روستاییان غرامت دریافت می‌کردند، اغلب به شکل آپارتمان‌های جدید یا گواهی‌هایی که به آنها حق بهره‌برداری از زمین را می‌داد. مشخص نیست که چه تعداد از زنان به‌دلیل ازدواج از حق زمین محروم شده‌اند، اما با افزایش تحرک جمعیت، تعداد آنها افزایش یافته است و مردم در سراسر استان‌ها ازدواج می‌کنند، نه فقط در روستاها.بررسی‌های مورد تایید دولت چین نشان می‌دهد که ۸۰درصد زنان روستایی -صدها میلیون نفر- در اسناد زمین روستای خود ثبت نشده‌اند.
در صورت بروز اختلاف، مانند ازدواج با یک فرد خارج از روستا، مسیر آنها برای دریافت حقشان سخت و عمدتا غیر ممکن می‌شود. برای دهه‌هاست که زنان درخصوص احقاق حقشان از وضعیت خوبی برخودار نیستند. برخی این محرومیت خود را عادی می‌پندارند. اما نشانه‌هایی از مقاومت آرام وجود دارد که زنان تحصیلکرده‌تر شده‌اند و راه‌های بیشتری برای ارتباط با یکدیگر پیدا کرده‌اند. بر اساس داده‌های رسمی، تعداد احکام دادگاه‌هایی که شامل دعاوی مربوط به «زنان متاهل خارج از روستا» می‌شود، از پنج سال پیش رشد چشم‌گیری داشته است و از ۴۵۰مورد در سال۲۰۱۳ به نزدیک به ۵۰۰۰مورد رسیده است. با این حال، بسیاری از روستاها به این سنت چسبیده‌اند. روستایی در نانینگ، شهری در جنوب غربی چین، با رد دعوی قضایی از سال۲۰۱۹، ادعا کرد که زنانی که با افراد غیر از روستای خودشان ازدواج کرده‌اند، دیگر از حق زمین برخوردار نیستند و بنابراین واجد شرایط عضویت در روستا نیستند. (اما مردانی که روستای خود را به خاطر ازدواج با یک فرد از یک روستای دیگر، ترک می‌کنند از استاندارد تبعیض‌آمیزی بهره می‌برند.)
روستایی در استان شاندونگ، در شرق چین، در پاسخ به شکایت سال ۲۰۲۲ رای واضح‌تری داد. در اسناد دادگاه آمده است: «زنان متاهل (ازدواج کرده با یک فرد غیر بومی) نمی‌توانند از این مزایا استفاده کنند. این روشی است که ما در ۲۰سال گذشته کارها را پیش برده‌ایم.» هیچ برآورد معتبری از خسارات مالی که زنان متحمل شده‌اند، وجود ندارد. اما به‌ویژه در مناطق ساحلی مرفه، مبالغ می‌تواند بسیار زیاد باشد. طبق اسناد رسمی و میانگین قیمت مسکن در شهر بندری نینگبو، آپارتمان‌هایی که زنان متاهل در جریان تخریب روستاها در سال ۲۰۲۲ از آنها محروم شدند، به‌طور بالقوه بیش از ۵۵۰۰۰۰دلار ارزش داشتند. محققان خاطرنشان کرده‌اند، زنانی که نمی‌توانند درباره دعاوی خود به حق و حقوقشان برسند، برای سرمایه‌گذاری یا تامین وام برای راه‌اندازی کسب‌وکار نیز با دشواری‌های زیادی روبه‌رو هستند.
آگاهی روبه رشد
نویسنده نیویورک‌تایمز در ادامه گزارش خود می‌نویسد: «می‌خواستم از نزدیک ببینم که چگونه زنان برای حقوق زمین خود مبارزه می‌کنند و یک کارشناس حقوقی، پیشنهاد رفتن به گوانگدونگ را داد. این استان -یکی از اولین استان‌هایی که شهرنشینی در آن فراوان شده است- همچنین شاهد برخی از فعال‌ترین بسیج‌های زنان متاهل بوده است. در شهری که من از آن بازدید کردم، نشانه‌های تحول اقتصادی فراوان بود. یک ایستگاه راه‌آهن پرسرعت در کنار شالیزارهای سرسبز برنج وجود دارد که زمانی اقتصاد محلی را حفظ می‌کرد. خانه‌های روستایی دو طبقه جای خود را به مجتمع‌های آپارتمانی سرپوشیده داده‌اند.» وقتی رسیدم، چند زن متاهل در یکی از اتاق‌های نشیمن خود جمع شده بودند تا روز بعد برای بازدید از اداره امور روستایی برنامه‌ریزی کنند. یکی از حاضران زنی به نام «ما» بود که با لباس و دم اسبی‌اش حال و هوای جوانی پیدا کرده؛ هرچند که او بازنشسته شده بود.
دهکده او پس از انعقاد قرارداد با حوضچه‌های پر از ماهی به یک شرکت خصوصی، چند دهه پیش توزیع پول را آغاز کرده بود. اما مواجب خانم «ما» در سال۱۹۹۷ پس از ازدواج با یک فرد غیربومی قطع شد. حتی زمانی که او طلاق گرفت و چندین سال بعد به خانه بازگشت، روستا همچنان از پرداخت حق زمین به او امتناع می‌کند. خانم «ما» هیچ تجربه‌ای برای دست و پنجه نرم کردن با «قانون» را نداشت و نمی‌دانست از چه کسی کمک بخواهد. روستاییان دیگر او را به تلاش برای ادعای چیزی که به او تعلق ندارد، متهم کردند. برادرانش به او گفتند که سروصدا نباید بکند. او یک نسخه از قانون مدنی چین خرید تا خود را آموزش دهد. او بارها با ادارات دولتی تماس گرفت و از آنها بازدید کرد، اگرچه آنها از پذیرش پرونده او خودداری کردند.
او گفت: «اگر صبر می‌کردم تا دیگران جلو بیایند، حالا حالاها باید منتظر می‌ماندم.» سپس، به تدریج، زنان بیشتری شروع به انجام اقدامات مشابه کردند - نه فقط در گوانگدونگ، بلکه در سراسر چین. گاه مقامات دلسوزی پیدا شده و عده‌ای هم در این موارد حقوقی پیروز شدند. اما هنوز به نقطه مطلوب نرسیده است. تنها چیزی که باید به آن اشاره کرد، موج آرام آگاهی است که در زنان چینی در حال ارتفاع گرفتن است.
