«مشت آهنین» مردم جواب داد
فرار شیخ حسینه از بنگلادش
«شیخ حسینه» نخستوزیر بنگلادش پس از هفتهها تظاهرات سرانجام از کشورش گریخت. رئیس ستاد ارتش بنگلادش هم جلساتی را (قبل از نطقی خطاب به ملت) با رهبران سیاسی برگزار کرد. «نیلز آدلر» و «عدنا محمد» در گزارش ۵اوت برای الجزیره نوشتند، به دنبال خروج حسینه از کشور، هزاران نفر از مردم به خیابانها ریخته و به جشن و پایکوبی پرداختند؛ درحالیکه بسیاری دیگر به دفتر نخستوزیر یورش بردند. بهدلیل اعتراضات از ماه گذشته تاکنون ۳۰۰نفر کشته شدهاند. در همین رابطه، ژنرال «واکرالزمان» رئیس ستاد ارتش بنگلادش، در یک نطق تلویزیونی خطاب به ملت اعلام کرد که به ارتش اعتماد داشته باشند. او افزود: «ارتش آرامش را به کشور بازمیگرداند» و وعده داد که «تمام اتفاقات و کشتههایی را که طی هفتههای گذشته رخ داده است، مورد بررسی قرار خواهد داد.» این ژنرال ارتش با اعلام استعفای نخستوزیر افزود که اکنون «دولت موقت» بر سر کار است.
به نوشته گزارشگران الجزیره، ژنرال واکرالزمان افزود که هیچ ضرورتی به برقراری «مقررات منع رفت و آمد» یا «وضعیت اضطراری» نیست. او از معترضان خواست که به ارتش «مقداری زمان بدهند» و «ما راهحلی خواهیم یافت». او ضمن اینکه از معترضان خواست آرامش خود را حفظ کنند، افزود که تمام نمایندگان احزاب اصلی سیاسی در مشورت با ارتش حضور دارند. فرار حسینه در حالی رخ داد که طی روزهای یکشنبه و دوشنبه (۱۴ و ۱۵مردادماه) دستکم ۹۱نفر از جمله ۱۳افسر پلیس در دور جدید خشونتها در بنگلادش کشته و دهها نفر دیگر زخمی شدند. پلیس با پرتاب گاز اشکآور و شوکر معترضانی را که به خیابانها برگشته و خواستار استعفای شیخ حسینه بودند، متفرق ساخت. پلیس و پزشکان روز یکشنبه (۱۴مرداد و قبل از استعفای حسینه در ۱۵مرداد) این تلفات را در پایتخت «داکا» و مناطق شمالی «بوگورا»، «پابنا» و «رنگپور» و همچنین در «ماگورا» در غرب، «کومیلا» در شرق و «باریسال» و «فِنی» در جنوب گزارش کردند. به گفته «ویجی باساک»، معاون بازرس کل پلیس بنگلادش، حمله به پلیس در ایستگاه پلیس «عنایت پور» در شهر «سراجگانج» در شمال غربی این کشور صورت گرفت. هویت مهاجمان مشخص نیست.
«تنویر چاودری»، خبرنگار الجزیره که از داکا گزارش میداد در همین رابطه نوشت، تظاهراتکنندگان نمیدانستند که حسینه ۱۵مردادماه با تشدید اعتراضات میگریزد. آنها یک روز قبلتر یعنی روز یکشنبه ۱۴مردادماه خواستار استعفای حسینه (پس از تظاهرات قبلی در ماه ژوئیه) شده بودند. تظاهرات قبلی در ماه ژوئیه با درخواست دانشجویان برای پایان دادن به سیستم سهمیهبندی مشاغل دولتی آغاز شد و به خشونتهایی انجامید که منجر به کشته شدن ۲۰۰نفر شد. حسینه روز یکشنبه گفته بود کسانی که به نام تظاهرات دست به خرابکاری و تخریب میزنند دیگر دانشجو نیستند، بلکه جنایتکار هستند. وی افزود که مردم باید با «مشت آهنین» با آنها برخورد کنند. بر اساس گزارش الجزیره، مقامات روز یکشنبه دسترسی به اینترنت را مسدود کرده و منع رفت و آمد برقرار کرده و در برخی مناطق مبادرت به تیراندازی کرده بودند. به نوشته الجزیره، حداقل ۱۱هزار نفر در هفتههای اخیر دستگیر شدهاند.
چاودری، خبرنگار الجزیره روز یکشنبه وضعیت را «سیال و خطرناک» توصیف کرده بود. او گفت: «معترضان میگویند تا زمانی که دولتشان کنار نرود، از جایشان جم نمیخورند.» او از درگیری بین معترضان و هواداران لیگ عوامی خبر داد. معترضان در اقدامی برخاسته از نافرمانی مدنی خواستار «عدم همکاری» شدند و از مردم خواستند مالیات و قبوض آب و برق را پرداخت نکنند و در روز یکشنبه (که یک روز کاری در بنگلادش است) سر کار حاضر نشوند. آصف محمود، یک هماهنگکننده جنبش دانشجویی ضد تبعیض (ASD) به الجزیره گفت: اعتراض «راهپیمایی به سوی داکا» از سه شنبه (۱۶مرداد) به دوشنبه (۱۵ مرداد) منتقل شد. وی افزود: «این به آن معناست که ما از دانشآموزان و عموم مردم در سراسر کشور میخواهیم که روز دوشنبه سفر خود را به داکا آغاز کنند تا شهر را محاصره کنند.» در همین حال، دولت هم از دوشنبه تا چهارشنبه را تعطیل اعلام کرد. به هر روی، الجزیره در گزارشی اعلام کرد که نخست وزیر بنگلادش در شهر «آگارتالا» در شمال شرقی هند رفته است.
دهلی قرار است «مسیر امنی» را در اختیار حسینه قرار دهد. «کمال حیدر» در گزارشی برای الجزیره نوشت، نخستوزیر بنگلادش فرزند «شیخ مجیبالرحمان»، قهرمان جنبش استقلال این کشور در سال۱۹۷۱ است. او با رویکرد «مشت آهنین» در کشور حکم راند و احزاب مخالف را یکی پس از دیگری تعطیل و برای برخی از رهبران جماعت اسلامی بنگلادش هم حکم اعدام صادر کرد. زمانی که جنبش اعتراضی دانشجویی در بنگلادش آغاز شد ابتدا جدی گرفته نشد؛ اما رفتهرفته بهدلیل رویکردهای حسینه عنوان «انقلاب» به خود گرفت و حکومت او با خشونت تباه شد.