حزب مارین لوپن در آستانه کسب اکثریت مطلق کرسی‌های پارلمان است
اولین پیروزی حزب مارین‌لوپن
زخم بر جمهوری پنجم
حزب «اجتماع ملی» مارین لوپن روز یکشنبه در دور اول رای‌گیری برای مجلس ملی فرانسه به «پیروزی خردکننده‌ای» دست یافت و برای اولین‌بار برند ملی‌گرایانه و ضدمهاجرتی تابوگونه خود را به آستانه قدرت رساند. نتایج رسمی منتشرشده توسط وزارت کشور فرانسه نشان داد که این حزب و متحدانش حدود 33درصد از آرا را به‌دست آوردند که بسیار جلوتر از حزب میانه‌روی «رنسانس» رئیس‌جمهور امانوئل مکرون و متحدانش بود که حدود 20درصد را به خود اختصاص دادند تا در جایگاه سوم قرار بگیرند. «راجر کوهن» رئیس دفتر پاریس روزنامه نیویورک‌تایمز، در گزارش 1ژوئیه خود نوشت، ائتلافی از احزاب چپ زیر نام «جبهه مردمی جدید» حدود 28درصد آرا را به‌دست آوردند. این ائتلاف که شامل طیفی از سوسیالیست‌های میانه‌رو گرفته تا چپ افراطی فرانسه است با عنوان «تسلیم‌ناپذیر» و با حمایت قوی از سوی جوانان تقویت شد.
میزان مشارکت در دور اول انتخابات پارلمانی گذشته در سال2022 حدود 47.5درصد بود؛ درحالی‌که در این دور میزان مشارکت 67درصد بود و این نشان‌دهنده اهمیتی است که رای‌دهندگان برای انتخابات زودهنگام قائل شدند. برای بسیاری به نظر می‌رسید که آینده فرانسه با حزب راست افراطی که مدت‌هاست به‌دلیل افزایش دیدگاه‌های افراطی‌اش برای مناصب عالی غیرقابل انتخاب تلقی می‌شود، در خطر است. بیش از هفتاد نامزد به‌طور مستقیم روز یکشنبه انتخاب شدند؛ اما در بیشتر موارد، انتخابات با دور دوم در 7ژوئیه بین دو یا سه حزب پیشرو در هر حوزه انتخابیه تکمیل می‌شود. نتایج دور اول رای‌گیری معمولا پیش‌بینی قابل اعتمادی از تعداد کرسی‌های پارلمانی که هر حزب به‌دست می‌آورد، ارائه نمی‌کند. اما اکنون به نظر می‌رسد که «اجتماع ملی» به راحتی بزرگ‌ترین نیرو در مجلس ملی باشد، مجلس سفلای پارلمان که بیشتر قدرت در آن مستقر است.
برای مکرون که اکنون در هفتمین سال ریاست‌جمهوری خود به سر می‌برد، نتیجه رای‌گیری (پس از اینکه او چنین قمار کرد که پیروزی «اجتماع ملی» در انتخابات اخیر پارلمان اروپا تکرار نخواهد شد) یک شکست شدید بود. هیچ اجباری برای وارد کردن فرانسه به آشوب تابستانی با رای‌گیری عجولانه وجود نداشت؛ اما مکرون متقاعد شده بود که این وظیفه دموکراتیک او است که احساسات فرانسوی را در رای‌گیری ملی محک بزند. دور اول رای‌گیری نشان داد که محتمل‌ترین نتایج اکنون یا اکثریت مطلق برای «اجتماع ملی» است یا یک مجلس ملی چموش و عنان‌گسیخته. در سناریوی دوم، دو بلوک بزرگ «راست» و «چپ» در مقابل مکرون وجود خواهند داشت و حزب میانه‌روی او که بسیار افول یافته، بین افراطی‌ها در یک عجز نسبی له می‌شود. اگر «اجتماع ملی» اکثریت مطلق را به‌دست آورد، انتظار می‌رود که مقام نخست‌وزیری را به دست‌گیرد و اعضای کابینه را معرفی و اختیارات مکرون را محدود کند؛ اگرچه او همچنان به‌عنوان رئیس‌جمهور باقی خواهد ماند.
پیش‌بینی‌ها از چندین موسسه رای‌گیری حاکی از آن بود که «اجتماع ملی» در دور دوم انتخابات مجلس ملی دارای 577کرسی، بین 240 تا 310کرسی را به دست خواهد آورد. «جبهه مردمی جدید» بین 150 تا 200کرسی و حزب «رنسانس» مکرون و متحدانش بین 70 تا 120کرسی. طیف‌ها گسترده هستند؛ زیرا ممکن است در هفته پیش از دور دوم چیزهای زیادی تغییر کند. برای یک اکثریت مطلق، یک حزب به ۲۸۹کرسی نیاز دارد. مکرون - که حزب و متحدانش از آخرین رای‌گیری پارلمان در سال2022 حدود 250کرسی را در اختیار دارند- در تلاش برای دستیابی به اهداف خود به‌دلیل نداشتن اکثریت مطلق و ناتوانی در تشکیل ائتلاف‌های باثبات ناامیدشده است. اکنون، با کاهش احتمالی صندلی‌هایش، وضعیت برای او بسیار بدتر به نظر می‌رسد. در بیانیه‌ای که بلافاصله پس از انتشار پیش‌بینی‌ها منتشر شد، مکرون گفت که «در مواجهه با اجتماع ملی، زمان یک اتحاد بزرگ و آشکارا دموکراتیک و جمهوری‌خواه برای دور دوم فرا رسیده است.» مشخص نیست که آیا در لحظه‌ای که «اجتماع ملی» بادبان خود را به حرکت درآورد، این امر ممکن است یا خیر؟ هم رهبران چپ و هم رهبران حزب مکرون گفتند که از نامزدهای خود می‌خواهند که از برخی رقابت‌های انتخاباتی –در جاهایی که در دور اول در جایگاه سوم قرار گرفتند- کنار بکشند. هدف اجتناب از تقسیم آرا و پیوستن به تلاش‌ها برای جلوگیری از کسب اکثریت مطلق از سوی راست افراطی است.
«رافائل گلوکسمان» که سوسیالیست‌های چپ میانه را در انتخابات اروپا رهبری کرد، گفت: «ما باید متحد شویم، باید به دموکراسی خود رای دهیم، باید فرانسه را از غرق شدن نجات دهیم.» حزب مکرون در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما نمی‌توانیم کلید کشور را به راست افراطی بدهیم. همه چیز در برنامه، ارزش‌ها و تاریخشان، آنها را به تهدیدی غیرقابل قبول تبدیل می‌کند که ما باید با آن مبارزه کنیم.» مارین لوپن، رهبر «اجتماع ملی» یکشنبه‌شب اعلام کرد که فرانسه «بدون ابهام» رای داده «و صفحه هفت سال قدرت فرساینده را ورق زده است». لوپن از حامیان خود خواست تا اطمینان حاصل کنند که حامی‌اش یعنی «جوردن باردلا» 28ساله نخست‌وزیر بعدی خواهد شد. «گابریل آتال» 34ساله که زمانی محبوب مکرون و اکنون به‌طور قطع پس از 6ماه نخست‌وزیر مستعفی خواهد بود، گفت: «اگر می‌خواهیم به سرنوشت فرانسه عمل کنیم، وظیفه اخلاقی ماست که از وقوع بدترین‌ها جلوگیری کنیم.» وی خاطرنشان کرد که مجلس ملی هرگز در تاریخ خود این خطر را نداشت که تحت سلطه جناح راست افراطی قرار گیرد.
تصمیم مکرون برای برگزاری انتخابات در حال حاضر، تنها چند هفته قبل از المپیک پاریس، بسیاری از مردم فرانسه، از جمله آتال را شگفت‌زده کرد. این تصمیم نشان‌دهنده سبکی از حکومتِ «از بالا به پایین» بود که رئیس‌جمهور را منزوی‌تر کرده است. مکرون متقاعد شد که انحلال مجلس ملی و برگزاری انتخابات تا اکتبر اجتناب‌ناپذیر خواهد بود؛ زیرا کسری بودجه پیشنهادی‌اش با مخالفت‌های برطرف‌نکردنی مواجه خواهد شد. یکی از مقامات نزدیک به مکرون که در راستای پروتکل سیاسی فرانسه خواست نامش فاش نشود، گفت: «بهتر بود که انتخابات همین حالا برگزار شود. طبق نظرسنجی ما تا اکتبر، اکثریت مطلق برای اجتماع ملی اجتناب‌ناپذیر بود.» البته «اجتماع ملی» ممکن است با اکثریت مطلق کار خود را پایان دهد.
در آستانه انتخابات، مکرون سعی کرد با استناد به هر شبح تهدیدکننده، از جمله یک «جنگ داخلی» احتمالی، مردم را از رای دادن به آنچه «افراطی‌ها» می‌خواند، هشدار دهد: «اجتماع ملی» با نگاهش به مهاجران به‌عنوان طبقه دوم و چپ افراطی فرانسه با عنوان «تسلیم‌ناپذیر» با طغیان‌های یهودستیزانه‌اش. او به بازنشستگان گفت که آنها بی‌پول خواهند ماند. او گفت که «اجتماع ملی» نشان‌دهنده «ترک همه چیزهایی است که جذابیت کشور ما را تشکیل می‌دهد و سرمایه‌گذاران را حفظ می‌کند.» او گفت که چپ‌ها بر سرزندگی اقتصاد فرانسه مالیات قرار می‌دهند و نیروگاه‌های هسته‌ای را که حدود ۷۰درصد برق کشور را تامین می‌کنند، تعطیل خواهند کرد. مکرون گفت: «افراطی‌ها در حال فقیر کردن فرانسه هستند.»
اما این درخواست‌ها به گوش‌های ناشنوا برخورد کرد؛ زیرا به‌رغم همه دستاوردهای مکرون، از جمله کاهش بیکاری، ارتباط خود را با مردمی که «اجتماع ملی» برایشان جذابیت داشت، از دست داده بود. این افراد در سراسر کشور گفتند که احساس می‌کنند رئیس جمهور با آنها صحبت می‌کند و او مبارزات آنها را درک نمی‌کند. آن مردم به دنبال راهی برای ابراز خشم خود، به حزبی پیوستند که می‌گفت مهاجران -به‌رغم نیاز فرانسه به آنها- مشکل هستند. آنها حزبی –اجتماع ملی- را انتخاب کردند که رهبرانش به مدارس نخبگان (سیانس پو) نرفتند. ظهور «اجتماع ملی» آهسته و پیوسته و غیرقابل اجتناب بوده است. این حزب اندکی بیش از نیم قرن پیش به‌عنوان «جبهه ملی» توسط پدر مارین لوپن، یعنی ژان ماری لوپن و پی یر بوسکه، که یکی از اعضای یک بخش فرانسوی Waffen-SS در طول جنگ جهانی دوم بود، تاسیس شد، برای چندین دهه با یک سد آهنین در برابر ورود خود به دولت روبه‌رو بود. این ریشه در شرم فرانسوی‌ها داشت. دولت «سازشکار» ویشی در جنگ جهانی دوم بیش از 72هزار یهودی را به قتل رساند و فرانسه مصمم بود که دیگر هرگز با یک دولت ناسیونالیست راست افراطی «بُر نخورد». مارین لوپن در سال2015 پدرش را پس از اصرار وی مبنی بر اینکه اتاق‌های گاز نازی‌ها «جزئیات تاریخ» است، از حزب اخراج کرد. مارین لوپن نام حزب را تغییر داد و باردلای «خوش صحبت» و «ژولیده» را به‌عنوان دستیار خود پذیرفت. لوپن همچنین برخی از افراطی‌ترین مواضع خود از جمله تلاش برای خروج از اتحادیه اروپا را کنار گذاشت.
این رویکرد کارساز بود، حتی اگر برخی اصول (از جمله ناسیونالیسم بدبین به یورو و عزم وی برای تضمین ممنوعیت زنان مسلمان از پوشیدن روسری در اماکن عمومی) بدون تغییر باقی بماند. همچنین آنچه بدون تغییر باقی ماند آمادگی او برای تبعیض بین ساکنان خارجی و شهروندان فرانسوی و اصرار بر این بود که سطح جرم و جنایت و سایر بیماری‌های کشور ناشی از تعداد زیاد مهاجران است؛ ادعایی که برخی مطالعات آن را به چالش کشیده است. مکرون که دوره او محدود است و باید در سال2027 قدرت را ترک کند، به نظر می‌رسد سه سال سختی پیش رو داشته باشد. تا زمانی که دور دوم رای‌گیری تمام نشود، مشخص نیست که شرایط چقدر دشوار است. اینکه مکرون چگونه با حزبی حکمرانی کند که نماینده تمام آن چیزی است که وی در طول دوران سیاسی خود در برابر آن مقاومت کرده و ابراز تاسف کرده است. اگر «اجتماع ملی» پست نخست‌وزیری را به‌دست آورد، در موقعیتی قرار خواهد گرفت که بسیاری از دستور کارهای داخلی را تعیین کند.
مکرون قول داده است که در هیچ شرایطی استعفا نکند و رئیس‌جمهور در جمهوری پنجم به‌طور کلی کنترل گسترده‌ای بر سیاست خارجی و نظامی اعمال کرده است. اما «اجتماع ملی» نشان داده است که می‌خواهد قدرت مکرون را محدود کند. شکی نیست که این حزب در صورت کسب اکثریت مطلق تلاش خود را در همین زمینه خواهد کرد. با برگزاری انتخابات زودهنگام، مکرون ریسک بزرگی را متحمل شد. او مدت کوتاهی پس از تصمیم خود اعلام کرد: «نه به شکست. آری به بیداری، آری به یک جهش رو به جلو برای جمهوری!» اما با نزدیک شدن به دور دوم انتخابات، جمهوری زخمی به نظر می‌رسد و اختلافاتش در حال عیان شدن است.
ترجمه: محمدحسین باقی
