پیچیدگی‌های روابط ترکیه و آمریکا
از دیدگاه وزیر خارجه ترکیه، جهان در قبال پایان دادن به تراژدی اهالی غزه مسوول است. پایان دادن به تراژدی و قتل عام برادران و خواهرانمان در نوار غزه و اتخاذ تدابیر قاطعانه در این مورد به یک مسوولیت غیرقابل اهمال تبدیل شده است. بسیاری از تحولات مهم منطقه‌ای به‌ویژه کشتارهای اسراییل در غزه همزمان در حال وقوع است، وضعیت وخیم غزه ما را ملزم به رسیدگی فوری به این مساله می‌کند. آنها باید به‌طور جدی با آمریکا و سایر کشورها برای تضمین آتش‌بس و کمک‌های بشردوستانه بدون وقفه در غزه همکاری کنند. ترکیه که اخیرا در بسیاری از مسائل مانند جنگ روسیه و اوکراین، جنگ داخلی لیبی و تنش آذربایجان و ارمنستان نقش مهمی ایفا کرده، با حساسیت خود نسبت به رویدادهای خونین غزه، دیپلماسی فعالی را دنبال کرده است.
این حساسیت شامل رویکرد مبتنی بر حل مساله است. تلاش‌های ترکیه در این راستا با تاکید بر اینکه باید از کانال‌های دیپلماتیک در بسیاری از موضوعات به‌ویژه درباره ضمانت استفاده کرد، از ضرورت کارکرد دیپلماسی بهرغم بحران‌ها و تنش‌های فراوان حمایت می‌کند. ترکیه تنها کشور عضو ناتو است که هم با اوکراین و هم با روسیه تماس مستقیم دارد و فیدان در مجمع دیپلماسی آنتالیا با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه دیدار کرده بود، انتظار میرود فیدان تحولات درباره کریدور غله را با بلینکن در میان گذاشته و خاطرنشان کرده که امنیت دریای سیاه برای ترکیه اهمیت حیاتی دارد، بنابراین به هر‌گونه اقدامی‌که موجب تشدید تنش در این منطقه شود، اجازه بروز داده نخواهد شد.
وزیر خارجه ترکیه همچنین با تاکید بر رایزنی با مقامات آمریکایی درباره روابط دوجانبه، انرژی، تجارت و اقتصاد، مبارزه با تروریسم و جنگ اوکراین تاکید دارد رویکرد قاطع ترکیه درباره این مسائل را به طرف آمریکایی انتقال داده و همکاری‌ها در بسیاری از زمینه‌ها در روابط دو کشور افزایش خواهد یافت. وزیر خارجه ترکیه همچنین با اشاره به حمایت آمریکا از گروه تروریستی ی.پ.گ/پ.ک.ک در شمال سوریه اظهار کرد: «جمهوری ترکیه براساس حق دفاع مشروع و حقوق بینالملل در داخل و خارج خاک خود با گروه‌های تروریستی که تهدیدی برای امنیت ملی به شمار می‌روند، در حال مبارزه است و این مبارزه همچنان ادامه خواهد داشت.»
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در دیدار با هاکان فیدان بر اهمیت نقش ترکیه در کمک به حل بحران اوکراین تاکید و مدعی شد آمریکا روی مسائل مربوط به ائتلاف (ناتو) بسیار متمرکز است. آمریکا البته روی تجاوز فعلی روسیه به اوکراین نیز متمرکز است. همان جایی که ترکیه نقش مهمی در حمایت از اوکراین به طرق مختلف داشته است که امروز درباره آن گفت‌وگو خواهد شد. در این دیدار با همتای ترک خود درباره خاورمیانه و درگیری در غزه نیز گفت‌وگو کردم. آمریکا به کاهش و خاتمه درد و رنج زنان و کودکان و مردان بی‌گناهی که گرفتار درگیری در غزه شدند، علاقه‌مند است.
«هاکان فیدان» وزیر خارجه ترکیه در این سفر اعلام کرد که کشورش آماده مذاکره با آمریکا درباره بازگشت به برنامه خرید جنگنده‌های اف-۳۵ است. در رابطه با هواپیمای اف-۳۵ آمریکا همان‌طور که می‌دانید ما در این برنامه حضور داشتیم و پس از آن واشنگتن به‌طور غیرقابل توجیه ما را از آن طرد کرد؛ زیرا آنها ماجرای اس-۴۰۰ روس را بهانه‌ای برای به تعویق انداختن تحویل جنگنده‌ها قرار دادند. ما بار دیگر بر پایبندی به موضع خود تاکید می‌کنیم، همه چیز مشخص است و ترکیه همواره برای بررسی این موضوعات به‌طور گسترده و صریح آمادگی دارد. به این مسائل باید از دیدگاه‌های مختلف نگاه کرد. ما معتقدیم واشنگتن نیز باید از این موضوع استقبال کند.
ما می‌توانیم با یکدیگر تبادل نظر کنیم. در چارچوب این سفر، انتظار میرود در زمینه اختلاف‌نظر بر سر سوریه و روسیه تجربه می‌شود؛ موضوعات بسیاری مانند سوریه، جنگ روسیه - وکراین، مبارزه با تروریسم، انرژی، همکاری‌های دفاعی و جنگ اسرائیل- حماس در دستور کار داشته است. تنش در روابط بین ترکیه و آمریکا که با خرید سامانه دفاع هوایی اس-400 ترکیه از روسیه در سال2019 آغاز شده بود، با ادامه حمایت آمریکا از نیروهای سوریه دموکراتیک بهعنوان ستون فقرات گروه تروریستی پ‌ک‌ک در سوریه افزایش یافت. درحالی‌که تمدید پروسه عضویت سوئد در ناتو توسط آنکارا باعث نارضایتی آمریکا شده بود، پس از موافقت ترکیه با عضویت سوئد در ماه ژانویه، کنگره آمریکا به فروش هواپیماهای جنگی اف-16 به ارزش 20میلیارد دلار به ترکیه چراغ سبز نشان داد.
در اواخر ژانویه، سناتورهای آمریکایی «جین شاهین و کریس مورفی» از حزب دموکرات از ترکیه بازدید کرده و با اردوغان دیدار کردند. مورفی بعدا گفته بود که اکنون «تحرک قابل‌توجهی» در روابط دوجانبه وجود دارد. وزارت خارجه آمریکا در تاریخ 26ژانویه درخصوص فروش 40فروند جنگنده F-16 Block 70، 79کیت مدرنیزاسیون و مقدار زیادی مهمات به ترکیه، اطلاعیه رسمی‌به کنگره ارائه کرد. آمریکا با ارسال اطلاعیه دیگری برای فروش نظامی خارجی (FMS) به کنگره، راه را برای فروش جنگنده‌های اف-35 به یونان هموار کرده بود. اما آتن که از این وضعیت راضی نبود، از طریق لابی‌های یونانی‌تبار در کنگره از بلینکن خواست تا اعلامیه دیگری با تعهد مبنی بر عدم استفاده از جنگنده‌های اف-16 توسط ترکیه علیه یونان ارائه دهد. بلینکن نامه دومی را به کنگره ارسال کرد که این‌بار حاوی اظهاراتی بود که طرف یونانی را ناراحت می‌کرد.
