چه کسی میتواند به درگیریهای خونین پایان دهد؟
این حزب سفر اخیر نخستوزیر یونان به سرزمینهای اشغالی و دیدار با نخستوزیر اسرائیل را با هدف نشان دادن حمایت آتن از عملیات نظامی اسرائیل برای مبارزه با جنبش حماس را مورد انتقاد قرار داده است. این حزب دیدار نخستوزیر یونان از اسرائیل را «تحریک آمیز و شراکت در جرم» خوانده است. حزب ائتلاف چپ یونان نیز دیدار نخست وزیر از اسرائیل را «بد موقع» و «اشتباه راهبردی» دولت میداند؛ چراکه شخص نخستوزیر فقط با همتای اسرائیلی خود دیدار کرده و دیداری با محمود عباس رئیس تشکیلات خود گردان فلسطینی نداشته است. مسوول سیاست خارجی حزب سوسیالیست (پاسوک) تاکید دارد روابط راهبردی با اسرائیل به معنای نادیده گرفتن خواستههای عادلانه و تاریخی مردم فلسطین نیست. در میان چهرههای مختلف فرهنگی و سیاسی، سفر نخستوزیر این کشور به اسرائیل بهشدت مورد انتقاد قرار گرفته است. کاستاس کارامانلیس، نخستوزیر اسبق یونان که طی سالهای 2009-2004 بر سرکار بوده و در گذشته ریاست این حزب را برعهده داشته معتقد است: «عملیات اسرائیل در غزه، صلح را به ارمغان نخواهد آورد. مساله فلسطین برای سالهای متمادی زخمی باز است که دائما تغییر شکل میدهد. امروز بیش از هر زمان دیگر ضروری است که حل و فصل مساله فلسطین به یک اولویت فوری تبدیل شود.»
نیکلاس کوسماتوپولوس، استادیار گروه مطالعات سیاسی و انسانشناسی اجتماعی دانشگاه آمریکایی بیروت در مصاحبهای به چگونگی و چرایی روی آوردن بخش بزرگی از فلسطینیها به سازمانهای مسلح اشاره میکند. این موضع بیشک بهطور گسترده و عینی رسانههای بینالمللی را تحت تاثیر قرار داده است.
نیکولاس کوسماتوپولوس همچنین با انتقاد شدید از موضع اروپا (اشاره به موضع جانبدارانه دولت یونان از اسرائیل) و آمریکا، به این سوال دشوار پاسخ میدهد که چه کسی میتواند برای پایان دادن به این درگیریهای خونین مداخله کند. در نهایت، او درباره اخبار جعلی که سیل رسانههای اجتماعی و رسانههای جمعی را فراگرفته است، اظهارنظر میکند. همانطور که اغلب در درگیریهای جنگی اتفاق میافتد، اسرائیل در این زمینه برتری رسانهای دارد. این استاد دانشگاه تاکید میکند که اکثر رسانههای گروهی در غرب بدون عبور از آنچه ارتش اسرائیل از آن حمایت میکند، اخبار را بازتولید میکنند.
در زمانی که تمام سیاره به غزه چشم دوخته است، جایی که اسرائیل تهدید به مداخله زمینی با شدت گرفتن جنگ میکند، پروفسور کوسماتوپولوس از بیروت، آب و هوای خاورمیانه همیشه «گرم» را منتقل میکند. استادیار گروه مطالعات سیاسی و انسانشناسی اجتماعی دانشگاه آمریکایی بیروت، درحالیکه دانشجویانش درباره «سیاست نسلکشی اسرائیل» و «نفاق اسرائیل» صحبت میکنند، خاطرنشان میکند که کل جامعه لبنان از آنچه در غزه اتفاق میافتد، شوکه شدهاند. غرب بعد از این اتفاقات مثل قبل نخواهد بود. خاورمیانه مطمئنا مشابه نخواهد بود؛ اما غرب نیز چنین نخواهد بود و هر دو تغییر خواهند کرد.»
از دیدگاه او، هیچکس نمیتواند تخمین بزند که حزبالله چه خواهد کرد؛ زیرا اگر اسرائیل تصمیم به مداخله زمینی در غزه بگیرد، خطر تشدید و گسترش جنگ وجود دارد. وی توضیح میدهد که چگونه به حمله بیسابقه حماس در 7اکتبر رسیدیم و تاکید میکند که دولت بنیامین نتانیاهو راه را با سرکوب خشن اسرائیل در اعتراضات مسالمتآمیز فلسطینیها و سیاست بیپروا شهرکسازی هموار کرده است.
اما باید روشن کنیم که این یک واکنش اساسا فلسطینی به تداوم اشغالگری و عدم حل مشکلی است که آنها در طول سالهای متمادی داشتهاند، یعنی استعمار وجود شهرکنشینیها را بر منطقه تحمیل کرده است. از این نظر، نمیتوان گفت که واکنش حزبالله چه خواهد بود. این گروه مطمئنا از مبارزات فلسطینیها حمایت کامل نشان داده و تحسین خود را از آنچه انجام میشود، ابراز کرده است. آنها چه چیزی را تحسین میکد؟ توانایی بالا بردن سر خود (از جمله فلسطینیهای غزه) درحالیکه مردم این منطقه به مدت 16سال در یک زندان باز بودند، بدون دسترسی به آب تمیز، بدون دسترسی به تجهیزات بیمارستانی، بدون دسترسی به غذا. بنابراین فراتر از اعلامیههای حمایتی، فراتر از برخی شلیکهای پراکنده از جنوب لبنان، ارسال پیام به اسرائیل که «ما اینجا هستیم، جرات نکن حمله گستردهای را انجام دهی.» البته شایعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه اگر اسرائیل اقدام به مداخله زمینی کند، ممکن است تنشهای سیاسی در خارج از مرزها تشدید شود. در حال حاضر همه با دقت وقایع کنونی غزه را دنبال میکنند؛ اما تصور میکنند که این قیام صرفا فلسطینی است و جامعه و رهبری فلسطین مسوولیت اصلی را بر عهده میگیرند و پاداش آن را هم خواهند گرفت. فلسطینیها خود محور اصلی عمل هستند، نه حزبالله و نه هیچکس دیگری.»
عوامل داخلی و خارجی بسیاری در این رویدادها سهیم هستند. در عرصه داخلی سالهاست که مشخص شده است که تمام تلاشها برای اعتراض مسالمتآمیز با اسلحه پاسخ داده شده است. مثلا «راهپیماییهای جمعه» معروف در سالهای2018 و 2019 که تقریبا به مدت 1.5سال هر جمعه، فلسطینیهای غزه، و محاصرهشده غزه، سعی میکردند با آرامش راهپیمایی کنند؛ اما با شلیک گلولههای واقعی مواجه شدند. ارتش اسرائیل تیراندازی کرده و زانوهای مردم را نشانه رفته است. این سادیسمیترین اقدامی بود که میشد، تصور کرد. این راهپیماییها با وجود اینکه بخشی از اعتراض مسالمتآمیز بود، هزاران نفر را بدون دست و پا گذاشت. آنچه از غربیها پرسیده میشود که «چرا به زندان غیرقانونی اعتراض مسالمتآمیز نمیکنید؟» در عمل آنها پاسخی برای ارائه ندارند.