آغازجنگ برای تصاحب داراییهای رهبر واگنر
میراثخوار پریگوژین چه کسی میشود؟
با این حال، پس از مرگ پریگوژین در یک سانحه هوایی در ماه گذشته، عملیات روسیه در آفریقا تحت مدیریت جدیدی قرار گرفت. سایه این نبرد و نزاع، اکنون در سه قاره در جریان است: تقلا برای دسترسی به امپراتوری شبهنظامی و تبلیغاتی پرسود که پریگوژین را ثروتمند کرد و در خدمت جاهطلبیهای نظامی و دیپلماتیک روسیه قرار داد؛ البته تا زمانی که رهبر واگنر در ژوئن شورش ناموفقی را علیه کرملین ترتیب داد. مصاحبه با بیش از ۱۲مقام فعلی و سابق در واشنگتن، اروپا، آفریقا و روسیه و همچنین چهار شخصیت روس که برای پریگوژین کار میکردند، جنگ بر سر داراییهای او را در میان بازیگران اصلی ساختار قدرت روسیه، از جمله دوسازان اطلاعاتی مختلف، به تصویر میکشد. بسیاری از مصاحبهشوندگان به دلایل مسائل حساس دیپلماتیک و اطلاعاتی به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند.
این افراد میگویند که این مبارزه بهدلیل وفاداری طولانیمدت به پریگوژین در ارتش خصوصیاش پیچیده است؛ چراکه برخی از آنها از انتقال قدرت به پسر پریگوژین حمایت میکنند. «ماکسیم شوگالی» مشاور سیاسی پریگوژین گفت: «واگنر فقط پول نیست، بلکه نوعی مذهب است. بعید است که این ساختار کاملا از بین برود. برای من این غیرممکن است.» این مصاحبهها همچنین اطلاعات بیشتری را درباره کارزار پوتین برای بدنام کردن پریگوژین پس از شورش نشان داد؛ از جمله اظهارات وی نزد گروهی از چهرههای رسانهای مبنی بر اینکه رهبر واگنر فردی سودجو است که میلیاردها دلار از «طلا و زلم زیمبو» به جیب زده است. گزارشها حاکی از آن است که حتی در صورت مرگ، پریگوژین همچنان یک چهره تعیینکننده در روسیه پوتین باقی خواهد ماند. تقلا برای داراییهای پریگوژین پیامدهای گستردهای دارد. گروه شبهنظامی او موثرترین نیروی جنگی روسیه در اوکراین در سال گذشته بود و پراکندگی آن سوالاتی را درباره توانایی روسیه برای انجام حملات جدید ایجاد میکند. گروه رسانهای او، همراه با یک «مزرعه آنلاین ترولها»، در تضعیف نهادهای دموکراتیک در سرتاسر جهان موثر بود. اکنون عملیات واگنر در هیچجا برای روسیه ارزشی بیشتر از کشورهای آفریقایی از جمله لیبی و جمهوری آفریقای مرکزی ندارد؛ جایی که مزدوران پریگوژین اعتماد و ثروت را با حمایت از مردان قدرتمند و خودکامه بهدست آوردهاند. این تلاشها به افزایش نفوذ روسیه در قاره سیاه کمک کرد و در عین حال قدرتهای غربی مانند فرانسه و ایالات متحده را تضعیف کرد.
مقامات غربی که از ارزیابیهای اطلاعاتی محرمانه مطلع شدهاند، میگویند که دو آژانس جاسوسی روسیه - سرویس اطلاعات خارجی (S.V.R) و سازمان اطلاعات نظامی (G.R.U) - در حال رقابت برای تصاحب جنبههای کلیدی عملیات پریگوژین هستند. دو مقام از دولت های مختلف گفتند که سرویس اطلاعات خارجی احتمالا رسانههای تبلیغاتی واگنر و اطلاعات نادرست آنلاین را که کشورهای خارجی را هدف قرار میدهند، جذب میکند؛ درحالیکه وزارت دفاع و سازمان اطلاعات نظامی میتواند در عملیات مزدوری واگنر شرکت کنند. نشانههایی در چرخش یوکوروف در آفریقا وجود داشت مبنی بر اینکه شاخه اطلاعات نظامی نقش کلیدی در هر اتفاقی خواهد داشت. هیات اعزامی به آفریقا شامل یکی از جاسوسان ارشد روسیه، ژنرال «آندری وی.اوریانوف» بود که به رهبری یک واحد نخبه و متخصص در این زمینه، براندازی، خرابکاری و ترور در خارج از کشور شهرت داشت. ویدئوهای منتشرشده توسط بورکینافاسو و مالی ژنرال آوریانوف را در کنار یوکوروف نشان میداد درحالیکه با رهبران این دو کشور در حال گپ و گفت بودند. مقامات غربی ژنرال مذکور را بهعنوان یک کاندیدای پیشرو برای نظارت بر حداقل برخی از عملیات واگنر بهعنوان بخشی از یک سیستم در حال تکامل میدانند که شامل چندین شرکت نظامی خصوصی است. کرملین از اظهارنظر درباره آینده امپراتوری پریگوژین خودداری کرد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی پوتین گفت: «این اصلا به ما مربوط نیست و ما به هیچ وجه با آن سروکار نداریم.»
در بهار امسال، پریگوژین از یک الیگارش مخفی که با قراردادهای غذایی و ساختوساز دولتی ثروتمند شده بود، به یک جنگسالار و سیاستمدار پوپولیست تبدیل شد. او دهها هزار زندانی را برای افزایش صفوف واگنر استخدام کرد و رهبری نظامی روسیه را به اتهام فساد و بیکفایتی مورد تحقیر قرار داد. او به همان اندازه در وزارت دفاع روسیه در پشت صحنه مشغول دشمنسازی و دشمنتراشی برای خود بود. به گفته چندین نفر از افراد مطلع از مذاکرات، او مذاکرات مبادله اسیران واگنر را با آژانس اطلاعات نظامی اوکراین جدا از ارتش روسیه انجام داد و از روابط شخصی خود با پوتین استفاده کرد تا مبارزان واگنر را به جای سربازان روسی به خانه بازگرداند. در تمام این مدت، اعضای نخبگان حاکم روسیه درباره اینکه چرا کرملین به پریگوژین اجازه میدهد تا اینقدر گستاخانه و علنی به مقامات ارشد کشور حمله کند، متحیر بودند. دو نفر از نزدیکان به کرملین گفتند که به نظر میرسد پوتین دیدگاه خاص خود را درباره نحوه مدیریت این جنگسالار داشت و دستیاران او برای تاثیرگذاری بر آن رویکرد ناتوان به نظر میرسند. در ۲۳ژوئن، پریگوژین شورش خود را آغاز و شهر جنوبی «روستوف-آن-دون» را تصرف و به سمت مسکو حرکت کرد. «آندری کراسنوبایف» سردبیر یکی از سایتهای خبری پریگوژین گفت که او چیزی به نام شورش پریگوژین را ندید، بهرغم اینکه رهبر واگنر بهشدت ابراز نگرانی میکرد. او با اشاره به سایر روزنامهنگاران گفت: «بسیاری از همکاران او را روانی مینامند. من این حس را درک نکردم.» زمانی که پریگوژین قیام خود را لغو کرد و تعامل با کرملین را پذیرفت، به نظر میرسید که کار او تمام شده است؛ البته او خوششانس بود که همان ابتدای کار جان خود را از دست نداد. برای چند هفته بعد، او در عمل عقبنشینی کرد. محل اختفای او یک راز بود. یک سوال کلیدی این بود که سرنوشت رزمندگان مزدور او چه خواهد شد.