چین جایی است که آمریکا و اروپا به یکدیگر نمی رسند
شکاف در دو سوی آتلانتیک
ایالات متحده و متحدان اروپاییشان دیدگاههای مشابهی را درباره بسیاری از موضوعات جهانی به اشتراک میگذارند و حمله روسیه به اوکراین آنها را نزدیکتر کرده است و در این راستا این کشورها کمکهای مالی، دیپلماتیک و تسلیحاتی خود را از اوکراین دریغ نکردهاند. درباره چین نیز مقامات اروپایی بهطور فزایندهای شک و تردید میکنند و به اجماع سخت که در واشنگتن شکل گرفته است، نزدیک میشوند و آنگونه که آنتونی جی.بلینکن، وزیر امور خارجه فرانسه روز چهارشنبه در بروکسل گفت، این نشان میدهد که همگرایی بسیار بیشتری در راه است. با این حال، هنوز بحثهای جنجالی در اروپا درباره رویکرد صحیح با چین و مسائل تجاری وجود دارد. درباره اوکراین، جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا و دستیاران وی تقویت رابطه چین با روسیه را محکوم کردهاند و با اشاره به سفر شی به مسکو ماه گذشته و حمایت دیپلماتیک وی از جنگ به ولادیمیر پوتین انتقادات از پکن افزایش یافته است.
آمریکاییها میگویند که تلاشهای چین برای معرفی خود بهعنوان میانجیگر جنگ، یک صفحه جدید وهمآلود ایجاد میکند؛ درحالیکه آمریکا از فوریه مدعی است چین در نظر دارد اسلحه به روسیه بفرستد. این شکل حمایت چین از روسیه باعث میشود پوتین به جنگ خود ادامه دهد. مکرون روز پنجشنبه به شی در پکن گفت: «من میدانم که میتوانم روی شما حساب کنم تا عقل روسیه را به سر جای خود بازگردانید.» در عین حال فوندرلاین نسبت به مکرون اظهارات سختتری درباره چین بیان کرد؛ اما به نظر میرسد که مایل است به شی فرصتی بدهد. تارا وارما، کارشناس سیاست خارجی در موسسه بروکینگز در واشنگتن گفت: «این احساس وجود دارد که باید یک ارزیابی واضح از رویکرد اروپا درباره چین وجود داشته باشد که مبتنی بر استانداردهای خود قاره سبز باشد.»
وی افزود: «این سفر برای این بود که چین را درگیر مسائل جهانی کند. این راهی برای شروع مجدد مکالمه بین چین و غرب است.» سفر مکرون به چین اولینبار از سال۲۰۱۹، قبل از این بیماری همهگیر بود. اولاف شولتز صدراعظم آلمان هنگام بازدید از پکن در ماه نوامبر، رویکرد مشابهی را اتخاذ کرد و بسیاری از روسای شرکتهای تجاری را با خود به این سفر آورده بود. وی شی را برای صدور بیانیه مشترک درباره عدم استفاده از سلاح هستهای ترغیب کرد؛ اما این اعلامیه نتوانست روسیه را مانع از حمله به اوکراین کند. برخی از تحلیلگران اروپایی از رئیسجمهوری فرانسه بهدلیل آوردن هیاتهای تجاری انتقاد کرده و گفتند که این پیام اشتباه را به چین ارسال میکند؛ به ویژه درباره حمایت از روسیه.
جانکا اورتل، مدیر برنامه آسیا در شورای روابط خارجی اروپا، در توییتر نوشت که چین حق دارد فرض کند حمایت از روسیه «بهطور کلی روابط اقتصادی بهبودیافته را با اروپا مختل نمیکند.» وی نوشت که اگر رهبران اروپایی این هفته بدون یک هیات تجاری به پکن سفر کرده بودند، میتوانست پیام شگفتآور، قوی و غیرقابل تصور را به پکن ارسال کند که اوکراین بالاترین اولویت بود و نشان میداد که اگر با ما نباشید هیچ تجارتی وجود نخواهد داشت. وی تصریح کرد که رهبران اروپایی حتی شروع به تلاش برای تغییر مسیر پکن نکردهاند.