توافق نشست ژنو بر سر تشکیل دولت انتقالی سوریه

عکس: رویترز

روسیه از دعوت نشدن ایران و عربستان به نشست ژنو انتقاد کرد

گروه بین‌الملل- شرکت‌کنندگان در نشست گروه تماس درباره سوریه که روز شنبه در شهر ژنو سوئیس، مقر اروپایی سازمان ملل متحد، برگزار شد، بر سر تشکیل دولت انتقالی بی‌طرف در سوریه به منظور حل و فصل بحران این کشور به توافق رسیدند. به گفته کوفی عنان، فرستاده ویژه سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب در امور سوریه، ممکن است شخصیت‌هایی از نظام فعلی این کشور در دولت انتقالی حضور داشته باشند.

بیانیه پایانی نشست ژنو بر ضرورت توقف خشونت‌ها در سوریه تاکید و نقض حقوق بشر در این کشور را محکوم کرد.

این بیانیه تاکید کرده‌است که گام‌های اصلی برای حل و فصل بحران سوریه باید با تشکیل دولتی انتقالی در بستری بی‌طرف آغاز شود.

بنا‌بر این بیانیه، این دولت باید دارای اختیارات کامل باشد و اپوزیسیون و دیگر طرف‌ها را دربر‌گیرد. این بیانیه ادامه داده است که باید منافع مردم سوریه در هر توافق سیاسی که برای پایان دادن به بحران این کشور بر سر آن مذاکره می‌شود، مد نظر قرار گیرد. بیانیه نشست ژنو بر ضرورت اجرای طرح شش بندی کوفی عنان تاکید دارد.

کوفی عنان پیشتر طرح صلحی به منظور پایان دادن به بحران سوریه ارائه داده بود. آتش بس میان طرف‌های درگیر در سوریه، گفت‌و‌گو میان دولت و معترضان، آزادی فعالیت احزاب و رسانه‌ها، برگزاری انتخابات آزاد و رقابتی و اصلاح قانون اساسی، مهم‌ترین بندهای این طرح هستند.

ادامه خشونت‌ها در سوریه با وجود حضور ناظران سازمان ملل متحد در این کشور، باعث شد که طرح کوفی عنان همچنان بدون اجرا باقی بماند. کوفی عنان در کنفرانس خبری که پس از قرائت بیانیه پایانی برگزار کرد، گفت این سوری‌ها هستند که باید بر سر حضور بشاراسد، رییس‌جمهوری سوریه در دولت انتقالی تصمیم‌گیری کنند.

کوفی عنان تاکید کرد که «عصای جادویی در دست ندارم، ماموریتم سخت است و شاید روند انتقالی تا یک سال به طول انجامد.»

وزیران امور خارجه آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه ترکیه، قطر و کویت در نشست ژنو حضور دارند.

بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد، نبیل العربی دبیرکل اتحادیه عرب و رابرت مود رییس ناظران سازمان ملل در سوریه، و کاترین اشتون نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی دیگر شخصیت‌های حاضر در نشست ژنو بودند.

همزمان هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه ایالات‌متحده نیز در کنفرانسی خبری پس از پایان نشست ژنو گفت که توافق صورت گرفته در این نشست، زمینه را برای دولت پس از اسد آماده می‌کند.

او همچنین بر ضرورت اجرای طرح شش‌بندی کوفی عنان و توقف خشونت‌ها در سوریه تاکید کرد.

کلینتون بار دیگر مدعی شد که «بشار اسد باید از قدرت کنار برود، زیرا دستش به خون آغشته است.» او تاکید کرد که برپایه توافق ژنو بشاراسد و نظامش باید کنار بروند و نشست ژنو این گمان را که اسد آزادانه می‌تواند به سیاست‌های خود ادامه دهد، از میان می‌برد.

وزیر امور خارجه ایالات‌متحده اضافه کرد که اکنون نوبت روسیه و چین است تا به اسد نشان دهند در صورت پایبند نبودن به مصوبات بین‌المللی، چه آینده‌ای در انتظار او است. او تاکید کرد که دوره حضور اسد در قدرت در حال پایان است.

روسیه و چین هم‌پیمانان نظام بشار اسد، تاکنون دو بار قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در محکومیت خشونت‌های دولت سوریه را وتو کرده‌اند. کلینتون ادامه داد کشورهای دارای تاثیر بر دو طرف بحران باید برای اجرای طرح کوفی عنان و توافق‌های نشست ژنو کمک کنند. کلینتون گفت که آمریکا طرح ژنو را به شورای امنیت می‌برد.

از سوی دیگر سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه هم در کنفرانس خبری پس از پایان نشست ژنو از طرح کوفی عنان اعلام حمایت کرد و آن را راه پایان دادن به بحران سوریه دانست.

او تاکید کرد برپایه توافق ژنو، هیچ اراده‌ای از بیرون بر نظام سوریه تحمیل نمی‌شود. او گفت که این مرحله انتقالی بدون پیش شرط صورت می‌گیرد و خود سوری‌ها هستند که دولت انتقالی را تشکیل می‌دهند و بر سر آینده خود تصمیم می‌گیرند.

وزیر امور خارجه روسیه تاکید کرد که برخی از طرف‌های حاضر در نشست ژنو می‌خواستند در بیانیه پایانی خواسته‌هایی را بر سوری‌ها تحمیل کنند اما مسکو مخالفت کرد. در پیش‌نویس طرح ژنو، حضور اعضای حکومت سوریه در دولت انتقالی ناممکن شده بود که با مخالفت روسیه این بند حذف شد.

لاوروف ادامه داد که گروه‌های مسلح و مخالفان باید مناطق تحت کنترل خود را ترک کنند و پای میز مذاکره با دولت بنشینند.

وزیر امور خارجه روسیه استفاده از بند هفتم منشور سازمان ملل برای تحمیل اجرای مصوبات بر سوریه را نادرست دانست و گفت: گروه‌های مسلحی هستند که با پشتیبانی از برخی طرف‌های خارجی خشونت‌ها را افزایش می‌دهند. بند هفتم منشور سازمان ملل، درباره به خطر افتادن صلح و ثبات جهانی است و زمینه را برای مداخله نظامی فراهم می‌کند.

لاوروف در ادامه گفت: «وقتی به طرف‌های اپوزیسیون می‌گوییم به طرح عنان پایبند باشید، به ما می‌گویند که برخی از طرف‌های خارجی از ما می‌خواهند سلاح را زمین نگذاریم و بر ادامه حمایت از ما تاکید می‌کنند.»

برخی از کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی و قطر بر ضرورت مسلح سازی معترضان در سوریه تاکید می‌کنند. آمریکا و بریتانیا هم اعلام کردند تجهیزات مخابراتی در اختیار مخالفان قرار می‌دهند.

وزیر امور خارجه روسیه از دعوت نشدن ایران و عربستان سعودی به عنوان دو کشور موثر در بحران سوریه انتقاد کرد. او گفت که ایران باید در تمام نشست‌هایی که در آینده در خصوص سوریه برگزار می‌شود، حضوری کامل داشته باشد.