سومین بحران بزرگ انرژی برای شی رقم خورد
زمستان سخت در چین
کمبود گاز طبیعی که به طور گسترده در سراسر چین برای گرم کردن خانهها و مشاغل مورد استفاده قرار میگیرد، خشم دهها میلیون نفر را برانگیخته و موجب شکایات تند در رسانههای اجتماعی شده است. یک نفر در استان هبی میگوید چهار شب متوالی از خواب بیدار میشود زیرا با وجود دو تختخوابی که در اتاقش بود از شدت سرما نمیتوانست بخوابد. یک ویدئوی وایرالشده در فضای اینترنت در چین، یک ساختمان آپارتمانی مرتفع را در یکی از استانهای شمالی دیگر - «شانشی»- نشان میدهد که پنجرههای آن با پوسترهای قرمز روشنی که اغلب در سال نو دیده میشود، پوشیده شده است با این تفاوت که روی این پوسترها کلمه «سرد» نوشته شده است.
«کیت برادشر» در گزارش ۲۵ ژانویه در نیویورکتایمز نوشت، در زمستان امسال، صدها میلیون نفر از زمانی که شی جین پینگ، رهبر ارشد چین، سیاست «کووید صفر» را در اوایل دسامبر کنار گذاشت، به کووید مبتلا شدهاند. این سیاست میزان ابتلاها را پایین نگه داشت، اما نیازمند اقدامات احتیاطی پرهزینه مانند آزمایشهای انبوه بود؛ اقداماتی که بودجه دولتهای محلی را به اتمام رساند. بسیاری از شهرها و قصبات در حال حاضر فاقد پول موردنیاز حتی برای پرداخت حقوق کارمندان خود هستند، و این برای تامین گاز کافی برای خانهها بسیار کمتر است.
به گفته کارشناسان، این بحران، ضعفهای سیستماتیک در قوانین و زیرساختهای انرژی چین را آشکار کرده است، در حالی که دامنه آشفتگی بازار جهانی را نشان میدهد که سال گذشته توسط حمله روسیه به اوکراین برانگیخته شد. روسیه از دیرباز تامینکننده اصلی گاز طبیعی به چین و بسیاری از مناطق بهویژه اروپا بوده است. زمانی که روسیه تابستان گذشته صادرات خود را به اروپا متوقف کرد، قیمتهای جهانی افزایش یافت زیرا کشورها از جاهای دیگر نیازهای خود را ذخیره میکردند. از آن زمان، یک زمستان بسیار گرم به کاهش قیمت گاز در اروپا کمک کرده است، اما سرمای شدید اکنون در چین روند افزایشی گرفته است. در همان زمان، دولتهای استانی چین یارانههای معمول برای مصرف گاز طبیعی را کاهش دادهاند که قبلا قبضهای گرمایشی را پوشش میداد. دولت ملی به دولتهای محلی گفته است که گرما را تامین کنند، بدون اینکه پولی برای پرداخت آن به آنها بدهد. در نتیجه، گاز به طور موثر جیرهبندی میشود و خانوارها حداقل گاز موردنیاز را فقط برای پخت غذا دریافت میکنند اما نه برای گرما.
«ویلی لام»، تحلیلگر قدیمی سیاست چین که از اعضای ارشد بنیاد جیمزتاون است، گفت: «این یک توفان زمستانی عالی برای شی است. به نظر میرسد هیچ چیز کار نمیکند، تا حدی به این دلیل که به نظر میرسد هیچ کس پول نقد زیادی ندارد.» این سومین بحران بزرگ انرژی در پنج سال اخیر برای شی است. دولت او در سال ۲۰۱۷ به طور ناگهانی دیگهای بخار زغالسنگ در مناطق وسیعی از شمال چین را به نفع دیگهای گاز ممنوع کرد. این یک راهحل سریع برای آلودگی هوا بود، اما ساکنان به زودی متوجه شدند که گاز کافی برای تمام دیگهای جدید وجود ندارد. سپس در سال ۲۰۲۱، قیمت زغالسنگ بالاتر از قیمت تنظیمشدهای بود که شرکتهای برق میتوانستند برق تولیدشده از زغالسنگ را بفروشند. تاسیسات برق- بیمیل به از دست دادن پول- به طور موقت نیروگاهها را تعطیل کردند، که به موج خاموشی کمک کرد.
اما اروپا فقط یک زمستان غیرمعمول گرم نداشته است. شرکتهای گاز در آنجا قیمتها را افزایش دادهاند و دولتها به مصرفکنندگان یارانه میدهند تا حداقل بخشی از هزینههای اضافی را جبران کنند. در چین، دما به طور غیرعادی سرد شده است. در آخر هفته، ایستگاههای هواشناسی متعددی در شمالیترین استان چین «هیلونگجیانگ» به پایینترین دمای ثبتشده خود رسیدند. «موه سیتی»، شمالیترین شهر چین، برای سه روز متوالی به زیر منفی ۵۰ درجه سانتیگراد رسید.