ثروتمندان به فقیران خسارت آبوهوایی پرداخت میکنند
توافق بزرگ در شرمالشیخ
برای بیش از سه دهه، کشورهای در حال توسعه برای «تلفات» و «خسارت مالی» فشار آوردهاند و از کشورهای ثروتمند و صنعتی خواستهاند تا برای هزینههای توفان های مخرب، امواج گرما و خشکسالی ناشی از گرمایش جهانی غرامت دهند.اما ایالات متحده و سایر کشورهای ثروتمند مدتها این ایده را نادیده گرفته بودند؛ زیرا میترسیدند که از نظر قانونی در قبال انتشار گازهای گلخانهای که منجر به تغییرات آبوهوایی میشوند، مسوول شناخته شوند. توافقنامهای که در این شهر تفریحی دریای سرخ [شرم الشیخ در مصر] منعقد شد، میگوید که کشورها نمیتوانند از نظر قانونی در قبال این پرداختها مسوول باشند.
بر اساس این قرارداد، کمیتهای با نمایندگانی از ۲۴ کشور در سال آینده کار میکند تا مشخص کند که این صندوق دقیقا چه شکلی باید داشته باشد، کدام کشورها باید کمک کنند و این پول باید به کجا برسد. بسیاری از جزئیات دیگر هنوز مشخص نیست. ایجاد صندوق ضرر و زیان تقریبا بهدلیل اختلافاتی که تا ساعات بامداد یکشنبه بر سر سایر عناصر یک توافق گستردهتر، از جمله اینکه کشورها چقدر باید انتشار گازهای گلخانهای خود را کاهش دهند و اینکه آیا زبان آن باید به صراحت خواستار حذف تدریجی سوختهای فسیلی از جمله زغال سنگ، گاز طبیعی و نفت شود یا نه، از مسیر خارج شد. تا ساعت ۵صبح در مصر، مذاکرهکنندگان هنوز درباره سایر اقدامات بحث میکردند.کشورهای در حال توسعه - عمدتا از آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین، کارائیب و اقیانوس آرام جنوبی - ابتدا برای قرار دادن صندوق ضرر و زیان در دستور کار رسمی این اجلاس دوهفتهای تلاش کردند. سپس آنها [کشورهای در حال توسعه] در کمپین فشار خود «بیامان» و «بیوقفه» بودند و استدلال می کردند که این موضوعِ عدالت است و خاطرنشان کردند که آنها [کشورهای ثروتمند] کمک چندانی به بحرانی که موجودیت این کشورها [کشورهای در حال توسعه] را تهدید می کند، انجام ندادند.
آنها به صراحت گفتند نشستی که در قاره آفریقا برگزار شد و بدون رسیدگی به ضرر و زیانها پایان یافت، بهعنوان یک شکست اخلاقی تلقی خواهد شد.«شری رحمان» وزیر تغییرات اقلیمی پاکستان گفت: «این اعلامیه به جوامع آسیبپذیر در سراسر جهان که برای بقای خود از دست فشار و استرس آب و هوایی میجنگند، امیدواری میدهد «و به فرآیند COP اعتبار میبخشد». پاکستان که رهبری گروهی متشکل از ۱۳۴ کشور در حال توسعه را بر عهده داشت که برای پرداخت ضرر و زیان تلاش می کردند، یادآوری تازهای از نیروهای ویرانگر تغییرات آب و هوایی ارائه داد. در طول تابستان، پاکستان متحمل سیلی ویرانگر شد که به گفته دانشمندان با گرم شدن کره زمین بدتر شد و منجر به مرگ بیش از ۱۵۰۰نفر شد، یکسوم این کشور را زیر آب فرو برد و ۳۰میلیارد دلار خسارت به بار آورد؛ درحالیکه پاکستان کمتر از یک درصد از انتشار گازهای گلخانهای این سیاره را به خود اختصاص داده است.
ازآنجاکه اجلاس رو به پایان بود، اتحادیه اروپا با ایده صندوق ضرر و زیان موافقت کرد؛ هرچند اصرار داشت که هر گونه کمکی باید معطوف به آسیبپذیرترین کشورها باشد و این کمکها ممکن است شامل طیف گستردهای از گزینهها مانند برنامههای جدید بیمهای علاوه بر پرداختهای مستقیم باشد. این امر ایالات متحده را که بیش از هر کشور دیگری در تاریخ گازهای گلخانهای به جو پمپاژ کرده است، به آخرین پناهگاه بزرگ تبدیل کرد. تا روز شنبه، درحالیکه مذاکرات به زمان اضافه کشیده شد، مقامات آمریکایی گفتند که با شکستن محدودیتها، صندوق ضرر و زیان را میپذیرند.با این حال، موانع بزرگ باقی مانده است. همچنین هیچ تضمینی وجود ندارد که کشورهای ثروتمند پول را به صندوق واریز کنند. یک دهه پیش، ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سایر تولیدکنندگان ثروتمند متعهد شدند که تا سال۲۰۲۰ سالانه ۱۰۰میلیارد دلار برای کمک به کشورهای فقیرتر برای تغییر و حرکت دادن آنها به سوی انرژی پاک و سازگاریشان با خطرات اقلیمی آینده از طریق اقداماتی مانند ساخت دیوارهای دریایی فراهم کنند. آنها هنوز هم سالانه دهها میلیارد دلار کمتر میدهند.