تحریمهای بایدن چقدر هزینه روی دست کوبا گذاشت؟
تنش در روابط کوبا با آمریکا در حالی است که مقامات هاوانا هر از چندی تمایل خود را برای حل مشکلات خود با آمریکا نشان میدهند. اخیرا سفیر کوبا در آمریکا طی یک سخنرانی در دانشگاه تجاری کینینپیاک از یک شراکت اقتصادی و دوستانه بین دو کشور دفاع کرده است. او از تحریمهای تجاری و اقتصادی که آمریکا بیش از ۶دهه علیه کوبا اعمال کرده است، انتقاد و آنها را یک عامل بازدارنده در راه توسعه کشورش عنوان کرد. به گفته او در دوره باراک اوباما روابط دیپلماتیک میان دو کشور تقویت شد؛ اما در دوره دونالد ترامپ تحریمهای اقتصادی علیه کوبا تشدید شد و هاوانا در لیست دولتهای حامی تروریسم قرار گرفت؛ اما همواره فرصت برای آشتی وجود دارد، مسائل زیادی هستند که دو کشور را به هم متصل میکنند.
از دیدگاه رهبران کوبا، محاصره طولانیمدت کوبا آسیب اقتصادی به مردم این کشور وارد کرده است. اقدامات قهری یکجانبه، غیرقانونی و نامشروع و از هر نظر مغایر با قوانین بینالمللی و منشور سازمان ملل متحد است. این اقدامات حمله مستقیم به حاکمیت کشورها، بهویژه آسیب رساندن به کشورهای در حال توسعه و مانع جدی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی است. این اقدامات بر ارتقای حقوق بشر شهروندان تاثیر منفی میگذارد. اقدامات یکجانبه جنایتکارانه نوعی فشار و جنگ اقتصادی بیرویه است که توسط قدرتمندان برای دستیابی به اهداف ژئوپلیتیک استفاده میشود. کوبا یکی از کشورهایی است که هدف این اقدامات قرار گرفته و آسیبها و رنجهای زیادی به بار آورده؛ اما آمریکا در «تسلیم کردن مردم» موفق نبوده است.
آمریکا با اتخاذ ۵۰اقدام اضافی برای افزایش فشار بر این کشور آمریکای لاتین، محاصره خود علیه کوبا را در آغاز همهگیری کرونا در دوران ریاستجمهوری پیشین تشدید کرد. جو بایدن بهرغم این ادعا که آمریکا متعهد به رسیدگی به راههای متعددی است که سیاستش به بدتر شدن وضعیت انسانی در کوبا کمک میکند، هیچ تلاشی برای پایان دادن به این حمله انجام نداده است. بخش بهداشت کوبا در بحبوحه بحران بهداشت جهانی یکی از بدترین آسیبها را از تحریمهای ظالمانه آمریکا متحمل شد. محاصره اقتصادی شدیدترین و طولانیترین سیستم اقدامات قهری یکجانبه است که علیه هر کشوری در تاریخ اعمال شده است. هدف نهایی آن تحمیل یک نظام سیاسی خارجی بر کوبا و در نتیجه تقویت دستور کار سلطه امپراتوری در آمریکای لاتین و دریای کارائیب است.
هاوانا، دولت بایدن را متهم میکند که با قرار دادن کوبا در فهرست کشورهای حامی تروریسم، اقدام غیراخلاقی، غیرقانونی و ناعادلانه مرتکب شده و کوبا بیش از ۶۰ سال است که قربانی تروریسم دولتی مورد حمایت آمریکا است. حفظ کوبا در لیست سیاه وزارت امور خارجه با کرهشمالی، ایران و سوریه راهی آسان برای مجازات کوبا با هدف تبدیل کوبا به کشوری شکستخورده است. تحریمهای آمریکا روزانه بیش از ۱۲میلیون دلار و بهصورت ماهانه بیش از ۳۶۵میلیون دلار به ضرر اقتصاد کوچک و توسعهنیافتهای مانند کوبا است.
حذف کوبا از لیست سیاه یکی از دستاوردهای اصلی باراک اوباما، رئیسجمهور وقت آمریکا در سیاست خارجی بود؛ زیرا اوباما بهدنبال روابط بهتر با این کشور جزیره کارائیب بود؛ اما چند روز قبل از مراسم تحلیف بایدن، دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا، مجددا کوبا را بهعنوان دولت حامی تروریسم اعلام و تحریمهای جدیدی علیه این کشور اعمال کرد. بایدن در طول مبارزات انتخاباتی خود قول داد روابط خود را با کوبا تجدید کند؛ اما هیچ اقدامی برای انجام این کار انجام نداده است.
بهانه مایک پمپئو، وزیر امور خارجه وقت، حضور نمایندگان آخرین گروه چریکی کلمبیا، ارتش آزادیبخش ملی موسوم به ELN در کوبا بود. کوبا معتقد است از این گروه دعوت نکرده بود؛ اما به درخواست دولت کلمبیا برای میزبانی مذاکرات صلح با این گروه در هاوانا پاسخ داده است. اظهارات مقامات آمریکایی که حذف از فهرست را بهعنوان تصمیمی «از نظر سیاسی دشوار» توصیف میکنند، بهانهای غیراخلاقی است؛ زیرا در نتیجه این نامگذاری، اقتصاد کوبا درد دیگری بر اقتصاد مشکلاتش بهواسطه تحریم را متحمل میشود. هرکسی که با کشوری در این لیست تعامل اقتصادی یا مالی داشته باشد، با احتمال مجازات از سوی آمریکا مواجه است. کوبا از تاثیر کووید-۱۹ و گردشگری بهویژه از سوی کانادا و اتحادیه اروپا که منبع درآمد مهمی است، رنج میبرد. هیچ راهی برای حمایت اخلاقی یا توجیه مجازات چندین نسل کوبایی یا کل جمعیت کوبا برای بیش از شش دهه با هدف تبدیل کشور به یک کشور شکست خورده است، وجود ندارد.
کوبا اعتقاد دارد انگیزه واقعی آمریکا از این حمایتهای مالی در شرایطی که کوبا برای دههها با بحران اقتصادی مواجه است، براندازی دولت این جزیره است. رئیسجمهوری آمریکا در ماه ژوئیه اعلام کرد که تا سقف ۲۵/ ۶میلیون دلار به سازمانهای غیر دولتی و افرادی که «تغییر دموکراتیک صلحآمیز و غیر خشونتآمیز در کوبا را ترویج میکنند» اعطا خواهد کرد. آمریکا از طریق این برنامه برای چندین دهه بیش از ۲۰۰میلیون دلار در پروژههای مرتبط با کوبا اختصاص داد و از منابع مالی خارجی برای دامن زدن به ناآرامیها در این کشور استفاده میکند. انگیزه اصلی از جدیدترین کمکهای مالی آمریکا به گروههای به اصطلاح حامی دموکراسی سرنگونی دولت قانونی کوبا است. آمریکا با صرف میلیونها دلار بهدنبال ترغیب مردم کوبا علیه دولت است. جنگ نرم علیه کشورها از محل تخصیص بودجه بهبهانه حمایت و پیشبرد دموکراسی، همواره از سلاحهای آمریکا علیه کشورهای مغضوب است.