مقامات لوهانسک گفتند ۴/ ۹۸درصد از مردم آنجا به پیوستن به روسیه رای داده‌‌اند. در زاپوریژیا، یک مقام روس این رقم را ۱/ ۹۳درصد اعلام کرد. در خرسون، رئیس کمیته رای‌‌گیری گفت که رای «آری» بالای ۸۷درصد است. دنیس پوشیلین، رئیس‌‌جمهوری خودخوانده دونتسک، گفت: «۲/ ۹۹درصد از شرکت‌کنندگان در منطقه به پیوستن به روسیه رای داده‌‌اند.» در هر چهار منطقه، مقامات گفته‌اند که تمام آرا شمارش شده است. بر اساس گزارش‌ها، در سرزمین‌‌های تصرف‌‌شده، صندوق‌های رای خانه به خانه برده می‌‌شود؛ چیزی که اوکراین و متحدانش آن را اقدامی غیرقانونی و قهری در جهت فراهم آوردن بهانه‌‌ای قانونی برای الحاق این چهار منطقه به روسیه می‌‌دانند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌جمهوری روسیه می‌‌تواند هرگونه تلاش اوکراینی برای بازپس‌گیری قلمرو خود را به‌عنوان حمله به خود روسیه به تصویر بکشد. او هفته گذشته گفت که مایل است از سلاح‌‌های هسته‌‌ای برای دفاع از «تمامیت ارضی» روسیه استفاده کند.

با پایان رای‌گیری، شورای امنیت سازمان ملل متحد جلسه‌‌ای علنی درباره همه‌‌پرسی‌‌ها در شهر نیویورک برگزار کرد. ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌‌جمهوری اوکراین، اندکی پس از آنکه خبر رسید ساکنان منطقه زاپوریژیا به پیوستن به روسیه رای داده‌‌اند، در یک سخنرانی مجازی صحبت کرد. زلنسکی گفت: «روسیه در مقابل چشمان همه جهان این همه‌پرسی به اصطلاح ساختگی را در اراضی تحت تصرف اوکراین برگزار می‌‌کند. مردم درحالی‌که با مسلسل تهدید می‌‌شوند، مجبور شده‌‌اند برخی از اوراق را پر کنند.» افرادی که چهار منطقه را به مقصد روسیه ترک کرده بودند نیز می‌‌توانستند رای دهند و خبرگزاری دولتی «ریا» گفت که شمارش اولیه نشان می‌‌دهد که اعداد، رقم بیش از ۹۶درصد را به سود حاکمیت مسکو نشان می‌‌دهند. دیمیتری مدودف، متحد پوتین رئیس‌‌جمهوری سابق که اکنون معاون رئیس شورای امنیت روسیه است، پیام تبریک کوتاهی را در تلگرام منتشر کرد. وی گفت: «همه‌پرسی به پایان رسیده است. نتایج روشن است. به خانه خوش آمدید، به روسیه!»

پایان مذاکرات صلح؟

اوکراین بارها هشدار داده است که الحاق مناطق این کشور به روسیه، هرگونه احتمال مذاکرات صلح با مسکو را که حمله خود را از هفت ماه پیش آغاز کرده بود، از بین خواهد برد. زلنسکی گفت: «هیچ چیزی برای گفت‌وگو با رئیس‌‌جمهوری فعلی روسیه وجود ندارد» پس از آنکه اوکراین نیروهای روسی را در شمال شرقی منطقه خارکیف شکست داد و با شتاب گرفتن حمله متقابل در سپتامبر در جنوب، این آرا به سرعت ترتیب داده شد. متحدان کی‌‌یف مجددا همه‌‌پرسی را محکوم کردند و کانادا اعلام کرد که تحریم‌‌های جدیدی را اعمال خواهد کرد. جاستین ترودو، نخست‌‌وزیر کانادا روز چهارشنبه در بیانیه‌‌ای که در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد، گفت: «کانادا نتایج همه‌‌پرسی‌‌های غیرقانونی روسیه یا تلاش برای الحاق غیرقانونی اراضی اوکراین را به رسمیت نمی‌‌شناسد و هرگز نخواهد شناخت.» ترودو تصریح کرد: «اجازه دهید واضح بگویم: مرزهای اوکراین تغییر نخواهد کرد. قلمرو اوکراین متعلق به اوکراین خواهد ماند.»

هدی عبدالحمید، خبرنگار الجزیره که از «کریوی‌‌ریه» درست در غرب زاپوریژیا گزارش می‌‌دهد، گفت که اکثر افرادی که با آنها صحبت می‌‌کرد، می‌‌گفتند که همه از قبل «نتایج همه‌‌پرسی را می‌‌دانستند، بدون اینکه منتظر پنج روز رای‌‌گیری باشند». افراد دیگر نگران این هستند که پس از رفراندوم چه اتفاقی می‌‌افتد. او ادامه داد: «ما در پنج روز گذشته شاهد بودیم که غیرنظامیان تلاش می‌کردند از لوهانسک، دونتسک، زاپوریژیا، خرسون خارج شوند و آنها همیشه همین را می‌‌گفتند. برخی به شما می‌‌گویند که این همه‌‌پرسی برای آنها آخرین نشانه برای ترک آنجا بوده است.» عبدالحمید گفت: «آنها گفتند که اخیرا زندگی در آنجا سخت‌‌تر و سخت‌‌تر شده بود. مضاف بر اینکه ترس از بسیج نیروهای روسی همچنان وجود دارد.» این آرا پس از رفراندوم مشابهی در کریمه انجام شد. روسیه شبه‌جزیره را از اوکراین در سال۲۰۱۴ تصرف کرد. آن زمان رهبران مورد حمایت مسکو اعلام کردند که ۹۷درصد، رای به پیوستن به روسیه داده‌‌اند. این الحاق هرگز توسط جامعه بین‌‌المللی به رسمیت شناخته نشده است. پوتین روز سه‌‌شنبه در سخنانی در تلویزیون دولتی گفت که این رای‌‌ها برای محافظت از روس‌‌های قومی و مردم روسی زبان در برابر آزار و اذیت داده شده است. کی‌‌یف چنین تبعیضی را رد کرده است.

مرزهای شناخته‌‌شده بین‌‌المللی

مسکو در ماه‌های اخیر به «روسی‌‌‌سازی» مناطق تحت کنترل خود پرداخته است؛ از آن جمله می‌‌توان به صدور پاسپورت روسی برای افراد و بازنویسی برنامه‌های درسی مدارس اشاره کرد. والنتینا ماتوینکو، رئیس مجلس علیای پارلمان روسیه گفت که اگر نتایج رای‌‌گیری مثبت باشد، روسیه می‌‌تواند در چهارم اکتبر- سه روز قبل از جشن تولد ۷۰سالگی پوتین- الحاق این چهار منطقه را به رسمیت بشناسد. در سازمان ملل، رزماری دی‌‌کارلو، معاون دبیرکل در امور سیاسی و صلح‌‌سازی در نشست شورای امنیت گفت که این نهاد «کاملا متعهد» به تمامیت ارضی اوکراین «در داخل مرزهای شناخته‌‌شده بین‌‌المللی» باقی می‌‌ماند. درحالی‌که وتوی مسکو به این معنی است که هیچ شانسی برای دستیابی به اجماع شورای امنیت درباره الحاق روسیه وجود ندارد، لیندا توماس گرینفیلد، نماینده ایالات متحده گفت: «ایالات متحده قصد دارد با ارائه قطعنامه‌‌ای از کشورهای عضو بخواهد، به‌‌هیچ عنوان وضعیت تغییریافته اوکراین را به رسمیت نشناسند و روسیه را ملزم به خروج نیروهایش از اوکراین کند.»

چین، نزدیک‌ترین متحد اصلی مسکو از زمان حمله به اوکراین، هنوز آشکارا این حمله را محکوم نکرده؛ اما به شورای امنیت گفته است که یکپارچگی ارضی همه کشورها باید رعایت شود.» درحالی‌که روسیه شروع به انتشار نتایج همه‌‌پرسی کرده است، مدودف هشدار سلاح هسته‌‌ای جدیدی صادر کرد. او در شبکه‌های اجتماعی گفت: «می‌‌خواهم به شما ناشنواهایی که فقط خودشان را می‌‌شنوند، یادآوری کنم: روسیه حق دارد در صورت لزوم از سلاح‌‌های هسته‌‌ای استفاده کند. سرتیپ پاتریک رایدر، سخنگوی پنتاگون گفت که ایالات متحده تهدید تکرارشده را «جدی» می‌‌گیرد؛ اما چیزی ندیده است که واشنگتن موضع هسته‌‌ای خود را تغییر دهد. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو گفت: «روسیه باید بداند که در جنگ هسته‌‌ای پیروز وجود ندارد و هرگز نباید با آن جنگید.»