جنگ آذربایجان و ارمنستان به بیرون از قره‌باغ گسترش یافت
بامداد وحشت در قفقاز
الجزیره در گزارش ۱۳سپتامبر در همین رابطه نوشت، پیش از این، ارمنستان و آذربایجان هر دو درگیریهای مرزی جدیدی را گزارش کردند که تعداد نامعلومی از نیروهای آذربایجانی طی آن کشته شدند. دو طرف در سال۲۰۲۰ هم وارد درگیری بر سر منطقه قره باغ- ناگورنو شده بودند. هر یک از طرفین، دیگری را مقصر درگیری اعلام کرده است.وزارت دفاع ارمنستان در بیانیه‌‌ای اعلام کرد که جمهوری آذربایجان در ساعت ۱۲:۰۵ بامداد روز سهشنبه «گلولهباران شدید» را علیه مواضع نظامی ارمنستان در جهت شهرهای گوریس، سوک و جرموک آغاز کرد. در این بیانیه آمده است که نیروهای آذربایجان از هواپیماهای بدون سرنشین و همچنین «توپخانه و سلاح گرم کالیبر بزرگ» استفاده کردند. در این بیانیه آمده است: «نیروهای مسلح ارمنستان پاسخ متناسبی را به این تجاوز دادند.»
اما وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، ارمنستان را به «اقدامات خرابکارانه در مقیاس بزرگ» در نزدیکی مناطق داشکسان، کلباجار و لاچین در مرز متهم کرد و افزود که مواضع ارتش این کشور «از جمله از طریق خمپاره‌اندازها مورد هدف قرار گرفت.» در این بیانیه بدون ذکر ارقام آمده است: «تلفاتی در میان نظامیان [آذربایجانی] دیده می‌شود.» همچنین پاشینیان ادعا کرد که ۴۹سرباز ارمنی در نتیجه گلولهباران در مرز آذربایجان کشته شده‌اند. به گزارش رسانه‌های آذربایجان، دو کشور اوایل روز دوشنبه بر سر آتش بس برای توقف درگیریها به توافق رسیدند؛ اما این توافق دقایقی بعد از هم گسست. بنا به گزارش رسانه‌ها و منبعی که خواستند نامش فاش نشود، آتش‌بس در ساعت ۹صبح به وقت محلی لازم‌الاجرا شد؛ اما بلافاصله پس از آن شکسته شد.
راهحل نظامی وجود ندارد
روسیه یک واسطه‌گر مهم در منطقه و متحد ارمنستان از طریق سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری مسکو است. در همین حال، ایالات متحده گفت که به‌شدت نگران گزارش‌های مربوط به این حملات است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه گفت: «همان‌طور که مدت‌هاست به روشنی گفته‌ایم، هیچ راهحل نظامی برای درگیری وجود ندارد. ما خواهان توقف فوری هرگونه خصومت نظامی هستیم.» مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه گفت که ارمنستان باید اقدامات تحریک‌آمیز را متوقف کند و در عوض بر مذاکرات صلح و همکاری با آذربایجان تمرکز کند. گزارش‌های مکرری از درگیری در امتداد مرز ارمنستان و آذربایجان از پایان جنگ۲۰۲۰ میان دو طرف منتشر شده است.
هفته گذشته ارمنستان آذربایجان را متهم کرد که یکی از سربازان این کشور را در یک حمله مرزی کشته است. در ماه اوت، آذربایجان اعلام کرد که یک سرباز خود را از دست داده و ارتش قره‌باغ نیز اعلام کرد که دو تن از سربازانش کشته و بیش از ده‌ها نفر زخمی شده‌اند. این دو همسایه بر سر منطقه قره‌باغ کوهستانی، (منطقه ارمنی‌‌نشین آذربایجان) دو جنگ داشته‌‌اند. درگیری اولین بار در اواخر دهه ۱۹۸۰ آغاز شد؛ زمانی که هر دو طرف تحت حاکمیت شوروی بودند و نیروهای ارمنی بخش‌هایی از قلمرو نزدیک به قره‌باغ کوهستانی را به تصرف خود درآوردند (که مدت‌ها در سطح بین‌المللی به‌عنوان قلمرو آذربایجان شناخته می‌شد؛ اما جمعیت ارمنی زیادی داشت). حدود ۳۰هزار نفر در درگیریهای متعاقب آن کشته شدند.
آذربایجان در نبرد سال۲۰۲۰ که با آتش‌بس به میانجی‌گری روسیه و بازگشت هزاران نفر از ساکنان به خانه‌هایی که از آنجا فرار کرده بودند همراه شد، این مناطق را پس گرفت. بیش از ۶۵۰۰ نفر در این جنگ شش هفته‌ای جان خود را از دست دادند. رهبران هر دو کشور از آن زمان چندین بار برای امضای معاهده‌ای با هدف برقراری صلح پایدار ملاقات کرده‌اند. در جریان مذاکرات با میانجی‌گری اتحادیه اروپا در بروکسل در ماه‌های مه و آوریل، الهام علی‌اف، رئیسجمهور آذربایجان و نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان توافق کردند که درباره یک معاهده صلح در آینده «مذاکرات را پیش ببرند.»
به گفته دولت ارمنستان، پاشینیان روز سهشنبه با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه، امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه و شارل میشل رئیس اتحادیه اروپا تماس‌‌های تلفنی جداگانه‌‌ای درباره آخرین درگیریها داشت. میشل گفت که اتحادیه اروپا «آماده تلاش برای جلوگیری از تشدید بیشتر است» و گفت «هیچ جایگزینی برای صلح و ثبات در منطقه وجود ندارد.»
