انتخابات هم قطب اقتصادی در شرق آفریقا را نجات نداد
آتش و خون درکنیا
«دکلان والش»، «عبدی لطیف ظهیر» و «متیو امپوکه بیگ» در گزارش ۱۵ اوت برای نیویورک تایمز نوشتند، روز دوشنبه، برندهای در آخرین انتخابات ریاستجمهوری این کشور اعلام شد و به نبرد غیرقابل پیشبینیای پایان داد که باعث شده بود میلیونها کنیایی برای دست یافتن به نتایج نهایی رقابتها، به تلویزیون و تلفنهای هوشمندشان بچسبند. «ویلیام روتو» رئیسجمهور منتخب، در میان حامیان پر خروش خود، این «لحظه بسیار تاریخی و دموکراتیک» را مورد تمجید قرار داد. اما نامزد بازنده، «رایلا اودینگا» نتایج را حتی قبل از اعلام رد کرد. در سالنی که روتو در آن صحبت میکرد و آرا شمارش شده بود، درگیری به پا شد و صندلیها و مشتها به پرواز درآمدند و چهار کمیسر انتخاباتی هم درباره نتایجی که تقریبا قطعی است شک و تردیدهایی مطرح کردند.
روتو گفت: «ما وقت نگریستن به گذشته را نداریم. ما وقت نداریم که گناه را به گردن این و آن بیندازیم. باید صفوف خود را به یکدیگر نزدیک کنیم و با هم کار کنیم.» بر اساس آمار رسانههای خبری غیررسمی، روتو و اودینگا که در تمام لحظات شمارش پهلو به پهلوی هم حرکت می کردند، گاهی اوقات با ۷۰۰۰ رای از یکدیگر فاصله میگرفتند. این حواشی و فاصلههای اندک، بسیاری را عصبی میکرد: اگرچه دموکراسیاش قوی است، اما انتخابات کنیا میتواند شرورانه باشد. سه رقابت اخیر در این کشور با نتایج بحثبرانگیز که منجر به بحرانهای طولانی، پروندههای قضایی و خشونتهای خیابانی شد (که در سال۲۰۰۷ بیش از ۱۲۰۰ نفر را کشت) با خدشهها و اما و اگرهایی مواجه شد.
درحالی که «وافولا چبوکاتی»، رئیس کمیسیون انتخابات، آماده اعلام برنده در روز دوشنبه بود، یکی از دستیاران ارشد اودینگا یک کنفرانس خبری در بیرون برگزار کرد. «سایتابائو اوله کانچوری» در جمع خبرنگاران گفت: «این انتخابات در حقیقت بد مدیریتشدهترین انتخابات در تاریخ کنیا بود.» او مرکز شمارش آرا را «صحنه جنایت» نامید و خواستار «دستگیری» کسانی شد که در آنجا حضور دارند. لحظاتی بعد، هیاهو در داخل سالن فوران کرد. حامیان اودینگا، از جمله «اوله کانچوری»، با پرتاب صندلیها روی زمین و درگیری با مقامات امنیتی و به اهتزاز در آوردن چماقها، به سالن هجوم بردند. دیپلماتهای خارجی و ناظران انتخابات به جایی در پشت صحنه فرار کردند. هنگامی که اوضاع آرام شد، چبوکاتی برای ایراد یک سخنرانی کوتاه آماده شد که در آن دو تن از کمیسرانش قبل از اعلام نتایج، در آن غوغا مجروح شدند. او گفت که روتو ۴۹/ ۵۰درصد از آرا را در مقابل ۸۵/ ۴۸درصد آرا اودینگا بهدست آورد؛ اختلافی با ۲۱۱/ ۲۳۳ رای که برای جلوگیری از دور دوم کافی است.
در هر حال، گزارشگران نیویورکتایمز بر این باورند که این کشور قطب اقتصادی در شرق آفریقا به شمار میرود. «رایلا اودینگا» ۲۵ سال است که برای پست ریاستجمهوری تلاش میکند و «ویلیام روتو» معاون رئیسجمهوری کنونی کنیا هم رقیب وی به شمار میرفت. «اوهورو کنیاتا»، رئیس جمهوری در حال کنارهگیری کنیا و پسر نخستین رئیسجمهوری این کشور با حمایتش از اودینگا، از خطوط معمول قومیتی گذر کرد. اما هم روتو و هم اودینگا معاونهای خود را از میان بزرگترین گروه قومی این کشور آفریقایی یعنی «کیکویو» انتخاب کردند. در ۲۰۰۷ وقتی که اودینگا مدعی شد در آرای او دست بردهاند، درگیری در کشور به کشته شدن بیش از یکهزار نفر منجر شد. در سال۲۰۱۷ هم دادگاهی عالی نتایج انتخابات را مردود اعلام کرد؛ چون اودینگا یکسری بینظمیها را در روند انتخابات آن سال مطرح کرد. وی سپس رایگیری جدید را بایکوت کرد و خود را «رئیس جمهوری مردم» خواند؛ اما وقتی با کنیاتا دست داد، بحران متوقف شد. با این تفاصیل، گزارشها حاکی است که روتو از سال۲۰۱۳ بهعنوان معاون رئیسجمهور کنیا مشغول کار بوده است.