لغو «حق سقط‌جنین» در آمریکا

در ترکیب سوپر محافظه‌‌کار دادگاه عالی آمریکا، قانون ملی حق سقط جنین پس از نیم‌قرن لغو شد. این میراث ترامپ است و مدعی است که این خواست خدا بوده است. در ترکیب ۹ نفره دادگاه عالی آمریکا، قانون حق سقط جنین با ۶ رای محافظه‌‌کاران در برابر ۳ رای قضات لیبرال لغو شد. به نوشته روزنامه نیویورک‌‌تایمز، دادگاه عالی ایالات متحده روز جمعه قانون حق سقط جنین موسوم به «Roe» را لغو کرد و حق قانونی سقط جنین را پس از تقریبا ۵۰ سال حذف کرد؛ تصمیمی که زندگی آمریکایی‌‌ها را متحول می‌‌کند، سیاست کشور را تغییر می‌دهد و منجر به ممنوعیت کامل این عمل در حدود نیمی از ایالت‌‌ها می‌‌شود. قاضی ساموئل ای.آلیتو جونیور که در ترکیب ۹نفره دادگاه عالی ایالات متحده در اکثریت قرار دارد، می‌‌گوید: «قانون حق سقط جنین از ابتدا به‌شدت اشتباه بود.» ممنوعیت‌‌ها در حداقل هشت ایالت به سرعت پس از تصویب چراغ سبز دادگاه عالی ایالات متحده اجرایی شد. انتظار می‌‌رود ایالت‌های بیشتری در روزهای آینده این مسیر را دنبال کنند و به این طریق دست ایالت‌‌ها برای تصمیم‌‌گیری در این زمینه باز است تا بتوانند سریعا قانون حق سقط جنین را لغو کنند. حالا این تصمیم جشن‌‌ها و اعتراض‌‌هایی را در سراسر کشور برانگیخته است. موضوع سقط جنین پس از دهه‌ها نبردهای ایدئولوژیک و اخلاقی بین کسانی که انتخاب پایان حاملگی را یک حق می‌‌دانند، موجب شده بود، آمریکا دو دسته شود؛ اما دسته دیگر بر این باورند که داشتن حق پایان حاملگی به معنای نابودی زندگی یک انسان بوده است و قتل حساب می‌‌شود. با این حال لغو حق پایان حاملگی یک شوک سیاسی ایجاد کرد و درحالی‌که جمهوری‌‌خواهان کاملا موافق آن هستند، این رای دیوان عالی به دموکرات‌ها انرژی داده است تا دوباره کارزارهای انتخاباتی خود را بر حق قانون پایان حاملگی متمرکز کنند. در این شرایط روز جمعه بیشتر ایالت‌‌ها شاهد حضور زنانی بود که در اعتراض به رای دیوان عالی ایالات متحده به خیابان‌‌ها آمده بودند. این در حالی است که در بیرون از ساختمان دیوان عالی ایالات متحده طرفداران لغو قانون پایان حاملگی جشن برپا کرده بودند و از این رای ابراز خرسندی کردند. اما شهرهای بزرگ مانند لس‌‌آنجلس، شیکاگو یا فیلادلفیا، زنان لیبرال به خیابان‌‌ها آمدند و علیه این رای شعار دادند. سخنرانان در برخی راهپیمایی‌‌ها از حامیان حقوق سقط جنین خواستند تا خشم خود را در انتخابات میان‌‌دوره‌‌ای ماه نوامبر به پای صندوق‌های رای ببرند؛ نکته‌ای که جو بایدن، رئیس‌‌جمهوری ایالات متحده نیز تکرار کرد و گفت: «تصمیم دادگاه سلامت میلیون‌‌ها زن را به خطر می‌‌اندازد.» بایدن گفت: «این تحقق یک ایدئولوژی افراطی و یک خطای غم‌انگیز از سوی دیوان عالی است.» این رای اما خواست اصلی جمهوری‌‌خواهان را محقق کرد؛ محافظه‌‌کارانی که چندین دهه بود تا با تغییر ترکیب دیوان عالی بتوانند قانون «Roe» را لغو کنند. این خواسته هرچند در دوران بایدن محقق شده است، اما ترکیب جدید دیوان عالی میراث دوران دونالد ترامپ است و حکم سه قاضی منصوب‌شده توسط ترامپ در پای این رای دیده می‌‌شود. در این رای‌‌گیری سه قاضی لیبرال هرچند مخالف بودند، اما در توانشان نبود تا دیگر قضات محافظه‌‌کار را مجاب کنند تا علیه این قانون رای ندهند.

ایالت‌‌هایی که آماده بودند

پس از اعلام رای دادگاه عالی آمریکا، برخی از ایالت‌‌ها سریعا واکنش نشان دادند. به گزارش سی‌‌ان‌ان، تجزیه و تحلیل موسسه «Guttmacher» نشان می‌‌دهد ۲۲ ایالت قوانینی برای محدود کردن سقط جنین دارند، از جمله ۱۳ایالت که به اصطلاح «ممنوعیت‌‌های شدید» را اعمال می‌کنند و تقریبا بلافاصله پس از سرنگون شدن قانون «Roe» تقریبا ممنوعیت کامل سقط جنین را تصویب می‌‌کنند. با این حال، ۱۶ ایالت وجود دارند که تحت قوانین ایالتی از حق سقط جنین حمایت می‌‌کنند. یا برخی ایالت‌‌ها تا نقطه‌‌ای از بارداری از حق سقط جنین برخوردار هستند؛ اما ۴ ایالت به همراه واشنگتن دی‌‌سی اجازه سقط جنین در هر ماه از حاملگی را به زنان می‌‌دهند. برخی ایالت‌‌ها هم گفته‌‌اند که اجازه می‌دهند تا زنان ایالت دیگر با سفر به ایالت‌‌هایشان بتوانند از خدمات درمانی‌‌شان استفاده کنند. این ایالت‌‌ها گفته‌‌اند که خود را آماده هجوم احتمالی زنانی خواهند کرد که خواستار سقط جنین هستند. در این راستا برخی از کمپانی ها و موسسات آمریکایی گفته‌اند هزینه سفر و درمان زنان را متقبل می‌شوند. شرکت‌هایی مانند  دیزنی و خدمات بانکداری جی‌پی مورگان گفته‌انداز کارکنان زن خود در این شرایط حمایت مالی می‌کنند. از میان ایالت‌‌هایی که حق سقط جنین را مجاز شمرده‌‌اند، می‌‌توان به کالیفرنیا، کلورادو، کناتیکت، دله‌‌ور، هاوایی، ایلی‌‌نویز، مین، مریلند، ماساچوست، نوادا، نیوجرسی، نیویورک، اورا‌‌گون، رودآیلند، ورمونت، واشنگتن و واشنگتن دی‌‌سی اشاره کرد. در میان ایالت‌‌هایی که اشاره شد، برخی ایالت‌‌ها با اینکه محافظه‌‌کار هستند، اما اجازه حق سقط جنین در آنجا وجود دارد. مثلا در یک رفراندوم در سال۱۹۹۰، رای‌‌دهندگان در نوادا قانونی را تصویب کردند که به پزشک اجازه می‌‌دهد تا هفته ۲۴بارداری سقط جنین انجام دهد. ازآنجاکه اساسنامه با رای همه‌‌پرسی تصویب شده است، طبق قوانین تجدیدنظر شده ایالتی، نمی‌‌توان آن را از طریق اصلاحات قانونی یا تجدید نظر تغییر داد.

واکنش جهانی

لغو قانون «Roe»  تنها با واکنش آمریکایی‌‌ها مواجه نبود. سازمان ملل نیز جزو نهادهایی بود که این رای را محکوم کرد. میشل باچله، مسوول حقوق بشر سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای گفت: «تصمیم دادگاه ایالات متحده یک شکست بزرگ و ضربه بزرگی به حقوق بشر و برابری جنسیتی زنان بود.» سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد آنتونیو گوترش گفت: «محدود کردن دسترسی به سقط جنین مانع از این نمی‌‌شود که افرادی که به دنبال این عمل هستند، آن را انجام ندهند. فقط آن عمل را خطرناک‌‌تر و کشنده‌‌تر می‌‌کند.» استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل روز جمعه به خبرنگاران گفت: «سلامت و حقوق جنسی و باروری پایه و اساس زندگی انتخابی، توانمندسازی و برابری زنان و دختران جهان است.» او افزود: «محدود کردن دسترسی به سقط جنین مانع از درخواست سقط جنین نمی شود، بلکه آن را کشنده‌‌تر می‌‌کند.» تدروس آدهانوم گبریسوس، مدیر کل سازمان بهداشت جهانی گفت که او درباره حمایت از حقوق زنان از ایالات متحده انتظار بیشتری دارد. او تصریح کرد: «من بسیار ناامید هستم؛ زیرا حقوق زنان باید محافظت شود و من انتظار داشتم آمریکا از چنین حقوقی حمایت کند.» همچنین رهبران فرانسه و بریتانیا این حکم را به‌عنوان به چالش کشیدن آزادی زنان محکوم کردند. امانوئل مکرون، رئیس‌‌جمهور فرانسه در توییتر نوشت: «سقط جنین یک حق اساسی برای همه زنان است.باید از آن محافظت شود.» او گفت: «من می‌‌خواهم همبستگی خود را با زنانی که آزادی آنها توسط دیوان عالی ایالات متحده تضعیف می‌‌شود، ابراز کنم.» بوریس جانسون، نخست‌‌وزیر بریتانیا در یک کنفرانس خبری گفت: «من فکر می‌‌کنم این یک گام بزرگ به عقب است...من همیشه به حق انتخاب یک زن اعتقاد داشته‌‌ام و به این دیدگاه پایبند هستم و به همین دلیل است که بریتانیا قوانینی در این راستا دارد که در حال پیاده شدن است.» جاستین ترودو، نخست‌‌وزیر کانادا این خبر را وحشتناک خواند و تاکید کرد: «هیچ دولت، سیاستمدار یا مردی نباید به زن بگوید که او با بدنش چه کاری می‌تواند انجام دهد و چه کاری نمی‌‌تواند انجام دهد. من می‌‌خواهم زنان در کانادا بدانند که ما همیشه از حق انتخاب شما دفاع خواهیم کرد.» یوناس گهر استور، نخست‌‌وزیر نروژ آن را گام جدی به عقب برای حقوق زنان خواند، همچنان که پدرو سانچز، نخست‌‌وزیر اسپانیا گفت که زنان باید بتوانند آزادانه درباره زندگی خود تصمیم بگیرند. دیگر رهبران جهان نسبت به عواقب جهانی تصمیم دیوان عالی ایالات متحده ابراز نگرانی کردند.

اخبار مرتبط