این کمیسیون گفت رژیم اسرائیل «به دنبال تغییر جمعیت‌شناختی از طریق حفظ یک محیط سرکوبگرانه برای فلسطینی‌ها و یک محیط مساعد برای شهرک‌نشینان اسرائیلی است». این گزارش با استناد به قانون اسرائیل مبنی بر ممانعت از تابعیت فلسطینی‌‌هایی که با شهروندان اسرائیلی ازدواج کرده‌‌اند، اسرائیل را متهم می‌کند که «وضعیت مدنی، حقوق و حمایت قانونی متفاوتی» برای فلسطینی‌های ساکن اسرائیل فراهم می‌کند. بیش از ۷۰۰ هزار اسرائیلی اکنون در شهرک‌‌ها و پاسگاه‌های کرانه باختری و شرق بیت‌المقدس که محل زندگی بیش از سه میلیون فلسطینی است، سکونت دارند. شهرک‌‌های اسرائیلی مجتمع‌‌های مسکونی مستحکم و مختص یهودیان هستند که طبق قوانین بین‌المللی غیرقانونی تلقی می‌شوند. گروه‌های برجسته حقوق بشر، از جمله دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل، سیاست‌های اسرائیل علیه فلسطینی‌ها را معادل آپارتاید دانسته‌اند.

محرک تحقیقات و گزارش سازمان ملل حمله نظامی ۱۱ روزه اسرائیل در ماه می‌۲۰۲۱ بود که طی آن بیش از ۲۶۰ فلسطینی در غزه و ۱۳ نفر در اسرائیل کشته شدند. در ماه می‌۲۰۲۱، پس از سرکوب نمازگزاران فلسطینی در مسجد‌الاقصی از سوی نیروهای اسرائیلی که در آن ده‌ها نفر مجروح و بازداشت شدند، حماس به سمت اسرائیل راکت شلیک کرد. این اقدام همچنین به دنبال تصمیم دادگاه اسرائیل مبنی بر اخراج اجباری خانواده‌های فلسطینی از محله شیخ جراح در شرق بیت‌المقدس صورت گرفت.

ماموریت این تحقیق شامل بررسی موارد ادعایی نقض حقوق بشر قبل و بعد از حمله اسرائیل به غزه بود و همچنین به دنبال بررسی «علل ریشه‌ای» درگیری بود. حماس از این گزارش استقبال کرد و خواستار محاکمه رهبران اسرائیلی به عنوان «جنایتکار» علیه مردم فلسطین شد.

تشکیلات خودگردان فلسطین نیز این گزارش را ستود و خواستار پاسخگویی «به شیوه‌ای شد که به مصونیت اسرائیل پایان دهد». وزارت امور خارجه اسرائیل این گزارش را «هدر دادن پول و تلاش» خواند. اسرائیل این تحقیقات را تحریم و آن را به جانبداری متهم کرد و ورود بازرسان شورای حقوق بشر به اسرائیل و سرزمین‌های فلسطینی را ممنوع کرد. همین باعث شد که بازرسان به جمع‌آوری ادله از ژنو و اردن سوق یابند.

این گزارش هفته آینده در شورای حقوق بشر سازمان ملل مستقر در ژنو مورد بحث قرار خواهد گرفت. ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به دلیل آنچه آن را «سوگیری مزمن» علیه اسرائیل توصیف کرد، از این شورا خارج شد و در سال جاری بود که به‌طور کامل به آن پیوست. این کمیسیون (به ریاست «ناوی پیلای»، رئیس سابق حقوق بشر سازمان ملل) نخستین کمیسیونی است که یک ماموریت «مداوم» از سوی نهاد حقوق بشر سازمان ملل دارد. موافقان می‌گویند این کمیسیون برای پیگیری بی‌عدالتی‌های مداومی ضروری است که فلسطینی‌ها طی دهه‌ها اشغال اسرائیل با آن دست به گریبان هستند.