شمارش معکوس تحریم روسیه

حمایت غرب از اوکراین روز جمعه تشدید شد؛ زیرا اتحادیه اروپا در آستانه تصویب تحریم نفت روسیه قرار داشت آن هم در میان ارزیابی‌‌های تازه مبنی بر اینکه تهاجم ارتش روسیه به شرق اوکراین با مشکلات لجستیکی و مقاومت سرسخت اوکراینی‌ها دچار مشکل شده است. «ماتینا استویس-گریدنف» و «توماس گیبونز نف» در گزارش ۳۰ آوریل در نیویورک تایمز نوشتند، انتظار می‌‌رود تحریم نفتی که طی چند ماه آینده به مرحله اجرا درخواهد آمد، در این هفته از سوی سفرای اتحادیه اروپا تصویب شود؛ این گامی است که باید از روند وقت‌گیر جمع‌آوری سران کشورها پرهیز کند و به سرعت تصویب و به اجرا درآید. خبر تحریم نفتی اروپا در بحبوحه افزایش فعالیت‌ها برای ارائه تسلیحات و پشتیبانی بیشتر به اوکراین و در عین حال تقویت دفاعی ناتو به گوش می‌رسد؛ زیرا به نظر می‌رسد کرملین و متحدان غربی برای مبارزه‌ای طولانی کمربندهای خود را بسته‌اند؛ مبارزه‌ای که خطر سرریز آن به مرزهای دیگر کشورها وجود دارد.

درخواست روز پنج‌شنبه بایدن از کنگره برای تصویب ۳۳میلیارد دلار کمک مازاد برای تقویت زرادخانه و اقتصاد اوکراین با تعهدات بیشتری از سوی متحدان همراه شد. ارتش بریتانیا روز جمعه اعلام کرد که ۸ هزار سرباز را به اروپا اعزام خواهد کرد و قرار است به ده‌ها هزار نیروی نظامی از کشورهای ناتو در رزمایش‌‌هایی بپیوندند که هدف آن جلوگیری از حمله بیشتر روسیه است.به نوشته «گریدنف- گیبونز نف»، یک مقام ارشد پنتاگون روز جمعه گفت، درحالی‌که تعهدات متحدان ناتو در قبال اوکراین افزایش یافته، حمله روسیه به منطقه دونباس در شرق اوکراین نشانه‌هایی از بن‌بست در بحبوحه تلفات سنگین میدان نبرد را نشان می‌داد و اوضاع نشان می‌دهد که اکنون روسیه «چند روز از برنامه خود عقب افتاده» است. آژانس اطلاعات دفاعی بریتانیا تا حد زیادی با این موضوع موافق بود و روز جمعه گفت که «دستاوردهای ارضی روسیه محدود شده و این دستاوردها با هزینه قابل توجهی برای نیروهای روسیه به‌دست آمده است.» در ویدئویی که روز جمعه منتشر شد، یکی از دستیاران رئیس‌جمهور اوکراین، خسارات روسیه را «فوق‌العاده» خواند. کارشناسان و مقامات پنتاگون می‌گویند ارتش روسیه با حمله از شمال، شرق و جنوب در تلاش است تا نیروهای اوکراینی را در منطقه دونباس محاصره کند؛ اما پیشرفت کمی داشته است.

پیروزی در کارزار دونباس برای طرح‌های مسکو برای ایجاد بخش‌های بزرگی از جنوب و شرق اوکراین، از اودسا در جنوب تا ماریوپل و تا خارکف در شمال و تحت سلطه روسیه یا حتی الحاق کامل آن، حیاتی است. این مقام پنتاگون گفت که مسکو اکنون ۹۲ گردان دارد که در دونباس می‌‌جنگند؛ درحالی‌که یک هفته پیش این تعداد حدود ۸۵ گردان بود؛ اما هنوز بسیار کمتر از ۱۲۵ گردانی است که در مرحله اول جنگ به‌کار گرفته بود. هر گردان حدود ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ نیرو دارد. این مقام پنتاگون گفت که روسیه هنوز قدرت آتش گسترده‌ای در منطقه دارد؛ اما بسیاری از این گردان‌ها در نبردهای اولیه در اطراف کی‌یف، به‌شدت آسیب دیدند و قبل از اینکه به‌طور کامل به توانایی کامل رزمی بازگردند، به سرعت در دونباس به عملیات بازگردانده شدند.

برخی از کارشناسان نظامی روز جمعه ارزیابی تیره‌‌تری از چشم‌‌انداز روسیه ارائه کردند. دکتر مایک مارتین، همکار مدعو در مطالعات جنگ در کینگز کالج لندن به بی‌‌بی‌‌سی گفت که حمله روسیه «به شکلی فروپاشیده» است و نبرد برای شرق اوکراین ممکن است طی دو تا چهار هفته پایان یابد. او گفت که شکست‌های اولیه روسیه، ناتوانی آن در انجام «مانورهای جسورانه» در نبردهای اخیر و قدرت فزاینده اوکراین در میدان نبرد، در پس «تغییر استراتژیک بزرگ» در میان کشورهای غربی است؛ زیرا آنها اهداف خود را فراتر از دفاع از اوکراین، شکست روسیه و بی اعتبار کردن و تحقیر ارتش این کشور می‌دانند. روس‌ها در تلاش برای تقویت نیروهای خود، به رگبار حملات موشکی و توپخانه‌ای در سراسر جبهه روی آورده و به استراتژی خود برای هدف قرار دادن اهداف غیرنظامی و همچنین اهداف نظامی ادامه می‌دهند. نیروهای اوکراینی روز جمعه با انجام یک ضد حمله در شمال دونباس، شهر «روسکا لوزووا» با جمعیت حدود ۶ هزار نفر را در ۱۲ مایلی شمال خارکیف که از ماه مارس توسط نیروهای روسیه اشغال شده بود، پس گرفتند.

بسیاری از ساکنان باقی‌مانده شهر به سرعت تخلیه شدند و از جاده به تازگی بازشده به سوی خارکیف استفاده کردند. ماشین‌‌هایی که برخی از آنها پر از سوراخ گلوله‌ها بود، به آهستگی به داخل شهر می‌‌رفتند و کاملا مملو از چمدان‌‌ها، مردم و حیوانات خانگی بودند. نبرد برای روسکا لوزووا بخشی از کارزار گسترده‌‌تری است که نیروهای اوکراینی در هفته‌های اخیر برای عقب راندن نیروهای روسی از خارکیف به راه انداختند و خوشبختانه آن را خارج از محدوده توپخانه روسیه قرار دادند. درگیری‌‌ها شدید بود؛ زیرا مرز روسیه تقریبا ۲۰ مایل از شهر فاصله دارد. قبل از جنگ، خارکیف دومین شهر بزرگ اوکراین با جمعیتی حدود ۴/ ۱میلیون نفر بود. اما اکنون می‌توان گفت چیزی از آن باقی نمانده است. بسیاری از محله‌های آن پس از بمباران‌های بی‌امان خالی شده است. این مقام پنتاگون گفت که در نشانه دیگری از احساس فوریت در مسکو، چندین گروه از ده‌ها گردانی که در ماریوپل می‌جنگیدند، برای جنگ در دونباس فرستاده شدند. نیروهای باقی مانده روسی به کوبیدن ماریوپل برای از بین بردن آخرین مقاومت‌ها در آنجا ادامه می‌دهند. شهردار شهر روز جمعه از جامعه بین‌‌الملل درخواستی ناامیدانه کرد تا کسانی را که هنوز در یک کارخانه بزرگ فولاد گرفتار شده‌‌اند و آخرین پناهگاه جنگجویان و غیرنظامیان اوکراینی است، نجات دهند. «وادیم بویچنکو» شهردار ماریوپل گفت که بیش از ۶۰۰ زخمی - از جمله سربازان و غیرنظامیان - در مجتمع آزوفستال وجود دارد. وی با تاکید بر اینکه ذخایر آب، دارو و مهمات به سرعت رو به اتمام است، گفت: «بیش از ۶۰ روز است که آنجا هستند و التماس می‌کنند که نجات پیدا کنند.» او افزود: «مساله روزها نیست، بلکه مساله ساعت‌هاست.» او گفت که حدود ۲۰ هزار غیرنظامی کشته شده‌اند؛ اما تصرف کامل شهر را رد کرد.

اقدام اتحادیه اروپا برای ممنوعیت واردات نفت روسیه- اقدامی که مدت‌ها به تعویق افتاده و اعضای این اتحادیه را دچار اختلاف کرده و وابستگی آنها به منابع انرژی روسیه را برجسته کرده است- نشانه دیگری از این بود که متحدان غربی اوکراین با اتخاذ تدابیر دشوار برای مجازات روسیه، در حمایتشان گویی نوعی تزلزل وجود دارد. چندین سفیر و دیپلمات و مقام ارویایی که در این فرآیند مداخله داشتند گفتند، هفته‌ها طول کشید تا کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر سر خطوط این اقدام به توافق برسند و مذاکرات فشرده در آخر هفته- قبل از اینکه کمیسیون اروپا به‌عنوان بازوی اجرایی اتحادیه پیشنهاد نهایی را برای اتحادیه اروپا روی کاغذ بگذارد- ادامه یافت. روسیه بزرگ‌ترین تامین‌کننده نفت اروپا است و طبق داده‌های سال۲۰۲۰ حدود یک چهارم نیاز سالانه این بلوک را تامین می‌کند که حدود نیمی از کل صادرات روسیه است. درحالی‌که تحریم نفت به تدریج آغاز می‌شود، مقامات می‌گویند که این اتحادیه به دنبال جبران کسری با افزایش واردات از منابع دیگر مانند کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، نیجریه، قزاقستان و آذربایجان است.

اینکه اتحادیه اروپا اکنون به ظاهر قادر به مصالحه بین ۲۷ کشور عضو خود درباره اقدامی به این دشواری است، نشان‌دهنده اشتباه اساسی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در حمله به اوکراین است. «مجتبی رحمان» مدیر عامل اروپا در گروه مشاوره اوراسیا گفت: «مهم‌تر از تحریم نفت، سیگنالی است که اروپا متحد شده و ابتکار عمل را به دست گرفته است.» رحمان گفت که کاهش ناگهانی واردات نفت برای روسیه دردناک‌‌تر بود؛ اما برای اروپا نیز بسیار پرهزینه بود و خطر کاهش حمایت عمومی از اوکراین را به همراه داشت.

از سوی دیگر، رئیس‌‌جمهوری اندونزی اعلام کرد: روسای‌جمهور روسیه و اوکراین شرکت در نشست آتی گروه ۲۰ را قبول کرده‌‌اند. به گزارش رویترز، جوکو ویدودو، رئیس‌جمهور اندونزی و رئیس فعلی گروه ۲۰، این اظهارات را در یک بیانیه تلویزیونی مطرح کرد و در آن گفت که اخیرا با ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه گفت‌وگوهای تلفنی داشته است. او بیان کرد که از هر دو رهبر اوکراین و روسیه خواسته که از طریق مذاکره به جنگ پایان دهند. او تاکید کرد: «من بر اهمیت پایان فوری جنگ تاکید کردم. من همچنین تاکید کردم که تلاش‌‌های مربوط به صلح باید ادامه یابند و اندونزی آماده است به این تلاش‌‌های صلح‌‌آمیز کمک کند.»

وی بیان کرد که از پوتین و زلنسکی برای حضور در نشست گروه ۲۰ همچنان که جنگ در اوکراین تاثیر زیادی بر اقتصاد جهانی دارد، دعوت کرده است. ویدودو گفت: ما درک می‌‌کنیم که گروه ۲۰ نقش کاتالیزور را در بهبود اقتصاد جهانی ایفا می‌‌کند. ویدودو تاکید کرد که با درخواست رهبر اوکراین برای ارائه تسلیحات مخالفت کرده، اما در عوض کمک‌‌های بشردوستانه به اوکراین ارسال خواهد کرد. ویدودو بیان کرد: «حکم قانون اساسی اندونزی و اصول سیاست خارجی کشورمان، ما را از ارائه کمک تسلیحاتی به دیگر کشورها منع می‌‌کند. با این حال، ما آماده ارائه کمک‌‌های بشردوستانه به اوکراین هستیم.» جوکو ویدودو، رئیس‌جمهور اندونزی در ادامه بیانیه‌‌اش گفت: «با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه تلفنی صحبت کردم. پوتین از دعوت شدنش به اجلاس گروه ۲۰ تشکر کرد و گفت که در آن شرکت خواهد کرد.» ظاهرا دعوت از پوتین برای شرکت در این اجلاس بین دولتی که قرار است در ۲۰ نوامبر برگزار شود، یک روز پس از دعوت از ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین به این اجلاس با وجود اینکه اوکراین بخشی از گروه ۲۰ نیست، صورت گرفته است. زلنسکی روز چهارشنبه در توییتر نوشت که او و ویدودو با یکدیگر گفت‌وگو داشته‌‌اند. این دو در این گفت‌وگو درباره مسائل مربوط به امنیت غذایی صحبت کردند؛ موضوعی که مقامات بارها هشدار داده‌‌اند که یک مشکل جهانی است که با جنگ اوکراین تشدید می‌‌شود. زلنسکی همچنین گفت که از اندونزی به خاطر حمایتش از «حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین، به‌ویژه از بابت اتخاذ موضعی روشن در سازمان ملل» تشکر کرده است.

اخبار مرتبط