پول همچنان در دیپلماسی حرف اول را میزند
کنفرانس سرمایهگذاری سالانه در ریاض
این هتل همان جایی است که ۴ سال پیش ولیعهد عربستان (محمد بنسلمان) صدها تن از سرمایهداران کشورش را به بهانه مبارزه با فساد محبوس کرده بود. با این حال، چهرههای جهانی اکنون در همان هتل قهوه و آب معدنی مینوشند. «کیت کلی» در گزارش ۳۱ اکتبر در نیویورکتایمز نوشت، آنها برای صرف شام با «سدان»های مشکی و همراه با مشتریان و همکاران عرب خود جمع شدند. آنها در کلینیک موقت «ریتز» (جایی که صف آزمایشهای کووید برای کسانی که میخواهند از کشورهای دیگر به وطن خود عربستان بازگردند، الزامی است؛ صفهایی که گاهی تا بیش از یک ساعت طول میکشد) مشغول بگو و بخند هستند؛ اما سیاست جهانی گاهی تلنگری می زند.
در گفتوگوهای حاشیهای، برخی از رهبران تجاری ایالات متحده نجواها و زمزمههایی درباره مواد مخدر و تکهتکه کردن جمال خاشقجی، روزنامهنگار مخالف در سال ۲۰۱۸ را بیان کردند. شواهد اطلاعاتی آمریکا حاکی از این بود که این قتل به دستور ولیعهد عربستان «محمد بنسلمان» انجام گرفته است. با این حال، زمانی که ولیعهد در کنفرانس روز سهشنبه حضور کوتاهی داشت، با تشویقهای ایستاده حاضران مورد استقبال قرار گرفت. در لیست حاضران پیامی نیز وجود داشت. استیون منوچین، وزیر خزانهداری در دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ، در حین یک گفتوگوی غیررسمی با وزیر دارایی بحرین و حضور در مجموعهای از جلسات، در سالنها قدم هم میزد. استفان شوارتزمن، مدیر اجرایی و مشاور وفادار ترامپ تا اواخر دوران ریاستجمهوری او، از بدگویی و توهین به شرکتهای سوخت فسیلی در نمایشگاه کنفرانس ابراز تاسف کرد. اندرو لیوریس، مدیر قدیمی مواد شیمیایی که مشاور ترامپ در زمینه تولید بود، هم در حاشیه این گردهمایی از برنامههای توسعه اقتصادی عربستان سعودی ستایش کرد.
میهمانان وابسته به دولت بایدن که نسبت به ترامپ موضع سردتری در قبال سعودیها دارند، تعداد بسیار کمتری داشتند. جنت یلن، وزیر خزانهداری شرکت نداشت. مقام های کاخ سفید یا وزارت خارجه نیز نبودند. تنها مقام دولت بایدن که در کنفرانس سخنرانی کرد، «دان گریوز» معاون وزیر بازرگانی بود. او دیداری خصوصی با وزیر بازرگانی عربستان داشت و در یک میزگرد پانزده دقیقهای با موضوع تجارت جهانی شرکت کرد. بلافاصله پس از آن گروهی از دستیاران او را از این جمع دور کردند و از پاسخ به سوالات درباره این رویداد خودداری کردند. برای بسیاری از حاضران، جاذبه بزرگ همانا صندوق دارایی ۴۵۰ میلیارد دلاری عربستان سعودی موسوم به «صندوق سرمایهگذاری عمومی» بود که «یاسر الرمیان» رئیس آن معمولا میزبان این رویداد است. تخصیص پول به صندوقهای سرمایهگذاری خارجی همیشه بخشی از ابزار استراتژیک عربستان سعودی بوده است. این تاکتیکی است که پادشاهی در سالهای اخیر بهشدت به آن تکیه کرده است؛ زیرا ولیعهد به دنبال تشویق سرمایهگذاری خارجی در کشور خود برای تامین مالی چشمانداز ۲۰۳۰- طرح اولیه او برای رشد و تنوع اقتصادی- است. به نظر میرسد فلسفه او این است که با به اشتراک گذاشتن ثروت عربستان در بازارهایی مانند ایالات متحده، بریتانیا، ژاپن و روسیه از این کشورها دعوت میکند تا آنها نیز دست به سرمایه گذاری متقابل بزنند.
در دوران ترامپ، این رویکرد مورد استقبال قرار گرفت. ترامپ ریاض را بهعنوان محل اولین سفر دولتی خود در سال ۲۰۱۷ انتخاب کرد. با تشویق او، انبوهی از معاملات تجاری میان ایالات متحده و عربستان سعودی منعقد شد از جمله یک قرارداد تسلیحاتی که پیشبینی میشد در یک دوره دهساله ۱۱۰میلیارد دلار درآمد داشته باشد. با این حال، در دوران بایدن، روابط تجاری بسیار کمتر مورد تاکید بوده و روابط با سعودیها و ولیعهد بسیار پیچیدهتر شده است. لیوریس که در زمانی که بایدن معاون رئیس جمهور بود، به دولت اوباما نیز مشاوره میداد، میگوید: «فکر نمیکنم چیزی آنقدر خراب باشد که نتوان آن را تعمیر کرد؛ اما مشکلاتی وجود دارد.»