به نظر می‌رسد که این طغیان نشان‌دهنده بازگشت به روابط سرد با غرب باشد؛ آن هم پس از گرم شدن کوتاه مدتی که تحلیلگران حالا آن را به نگرانی اردوغان نسبت به اقتصاد در حال سقوط کشورش نسبت می‌دهند.

این فرستادگان، از جمله سفرای هفت کشور اروپایی، کانادا، نیوزیلند و همچنین ایالات متحده، اوایل این هفته‌نامه‌ای منتشر کردند و از دولت ترکیه خواستند که به حکم دادگاه اروپایی حقوق بشر پایبند باشد و این فعال حقوق بشری را آزاد کند. عثمان کاوالا، از سال ۲۰۱۷ با وجود محکوم نشدن به جرم مشخصی، در بازداشت به‌سر می‌برد. دولت بایدن نیروی محرکه انتشار این نامه بوده است و این اقدام در راستای سیاست‌های رئیس‌جمهوری آمریکا در محکوم کردن علنی دولت‌ها درباره نقض حقوق بشر به‌حساب می‌آید.

این اظهارات رئیس‌جمهور ترکیه به معنی اخراج اشخاص دخیل در این بیانیه است. با این حال برای اخراج این سفرا هیچ ضرب‌الاجلی تعیین نشده است و مشخص نیست که آیا آنها واقعا باید اخراج شوند یا نه؟ در واکنش به تهدید اردوغان، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که منتظر تصمیم نهایی آنکارا خواهد ماند تا در آن صورت واکنش مقتضی نشان دهد. آلمان نیز گفت که با ۹ کشور دیگر رایزنی خواهد کرد. در سال‌های اخیر، اردوغان بارها با کشورهای غربی، یعنی متحدانش در ناتو، اختلاف داشته است. مهم‌تر از همه، او با واشنگتن بر سر حمایت از یک گروه کرد در سوریه که او آن را یک سازمان تروریستی می‌داند، اختلاف داشته است. او همچنین بر سر نزدیک شدن به روسیه با ایالات متحده درگیر شده است؛ تغییری که باعث شد ترکیه یک سامانه دفاع هوایی پیشرفته روسی خریداری کند. اما او اخیرا در تلاش برای نجات اقتصاد در حال شکست ترکیه، موضع خود را نسبت به غرب ملایم‌تر کرده بود. سونر چاغپتای، مدیر برنامه تحقیقاتی ترکیه در موسسه واشنگتن می‌گوید: «با تهدید به اخراج دیپلمات‌ها، به‌نظر می‌رسد که اردوغان از بازی پیشین (گرم شدن رابطه با غربی‌ها) دست بکشد و روابطش را با آنها قطع کند تا این‌گونه غرب را مسوول بحران اقتصادی معرفی کند.»

 همه علیه اردوغان

با خراب شدن اوضاع اقتصادی در ترکیه که شاهد سقوط شدید ارزش لیر بوده است، حالا اپوزیسیون این کشور درصدد جلوگیری از ریاست‌جمهوری اردوغان و خارج کردن قدرت از دست او هستند. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، با توجه به انتخابات در پیش، ۶حزب در حال کار  روی طرحی برای پایان دادن به نظام ریاست‌جمهوری و بازگشت به یک سیستم پارلمانی هستند. منابع خبری می‌گویند که احزاب اپوزیسیون ترکیه یک جبهه متحد و سازمان‌یافته را ترتیب داده‌اند و هدفشان جلوگیری از ریاست‌جمهوری اردوغان است. آنها حتی قصد برگزاری انتخابات زودهنگام دارند تا به حکومت ۱۹ ساله مرد قدرتمند ترکیه پایان دهند.

درحالی‌که آنها در حال مذاکره برای اتحاد گسترده بین خود هستند، به نظر می‌رسد رهبران ۶حزب اپوزیسیون بر سر تبدیل انتخابات بعدی به نوعی همه‌پرسی درباره نظام ریاستی که اردوغان چهار سال پیش معرفی کرد و یکی از افتخارآمیزترین دستاوردهای خود می‌داند، توافق کرده‌اند. مخالفان او می‌گویند که سیستم ریاست‌جمهوری به اردوغان اجازه داده است تا قدرت تقریبا اقتدارگرایش را متمرکز کند - و همین امر به فساد دامن می‌زند و به او اجازه می‌دهد تا بیشتر خودسرانه حکومت کند، سیاست های پولی را دیکته، دادگاه‌ها را کنترل کند و ده‌ها هزار مخالف سیاسی را به زندان بیندازد. اپوزیسیون دولت اردوغان امیدوار است با تبدیل مجدد به سیستم پارلمانی به عنوان محوری در دستور کار خود، بحث را به مساله اساسی بدتر شدن سلامت دموکراسی در ترکیه سوق دهد. سیستمی که اپوزیسیون در نظر گرفته، شبیه روشی است که مخالفان آندره بابیش، نخست‌وزیر اقتدارگرای چک به آن عمل کردند و از طریق ائتلاف با یکدیگر توانستند او را شکست دهند.

 

 

اخبار مرتبط