اقتصاد آمریکا در کوتاهمدت از بحران خارج نمیشود
خبرهای بد برای دولت بایدن
این مشکل بسیار عمیقتر از ترافیک کالاهاست. مثلا رانندگان کامیونها تقریبا همهجا با تقاضاهای بالایی روبهرو هستند و کامیونها هم که به تراشههای کامپیوتری متکی هستند، سفارشهای قبلی دارند. بر اساس مطالعهای که توسط دانشگاه دوک منتشر شده است، اکثریت مدیران مالی انتظار دارند که مشکلات زنجیره عرضه تا سال ۲۰۲۲ ادامه پیدا کند.
همه این موارد در افزایش قیمتها نقش داشته است؛ برای متوجه شدن آن نیازی نیست دکترای اقتصاد داشته باشید. با این وجود اقتصاددانان و بانکهای مرکزی افزایش قیمتها را «گذرا» میدانند. فدرالرزرو از این واژه به کرات و برای مدت زمان زیادی استفاده کرده تا جایی که این واژه دیگر معنای خود را از دست داده است. فدرالرزرو روز چهارشنبه اعلام کرد که همچنان پیشبینی میکند افزایش تورم در سال جاری گذرا باشد. دولت آمریکا در همین زمان دادههایی را منتشر کرد که نشان میدهد شاخص قیمت مصرفکننده در ماه دسامبر نسبت به سال گذشته ۴/ ۵درصد افزایش داشته است. مسیر «گذرا» از نظر کسانی که وظیفه دارند تورم را حول نرخ ۲درصد حفظ کنند، بسیار خوشبینانه است. گویی همه اینها ابدا برای مصرفکنندگان سخت نبوده است: زمستان در راه است و جهان با کمبود شدید انرژی روبهرو است.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرده است که خانوارهای آمریکایی میتوانند انتظار افزایش ۵۴درصدی هزینه پروپان، ۴۳درصدی نفت مصرف خانگی، ۳۰درصدی گاز طبیعی و ۶درصدی گرمایش برقی را داشته باشند.
افزایش قیمتها در اروپا حتی شدیدتر است؛ قیمتهای عمدهفروشی برق در این منطقه نسبت به میانگین سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۰ درصد افزایش داشته است. قیمتهای زغال سنگ در چین به بالاترین میزان خود رسیده و خاموشیها برای صرفهجویی در انرژی آغاز شده است.
ولی قانونگذاران آمریکا گویی هنوز با فاجعه مالی بازی میکنند. بایدن روز جمعه مصوبه تعلیق کوتاهمدت سقف بدهی را امضا کرد. ولی خزانه میگوید که این کار تنها کشور را تا سوم دسامبر پیش خواهد برد که به معنای ایجاد مبارزهای دیگر میان جمهوریخواهان و دموکراتهاست. اغراق درباره نتایج ویرانگر قصور در بدهیها دشوار است؛ میلیونها شغل از بین خواهند رفت و تمامی دستاوردهای بازار کار از زمان شیوع همهگیری را از بین خواهند برد؛ بازارهای اعتباری از کار خواهند افتاد و چکهای کارکنان دولت، مزایای درمانی، حقوق سربازان و سایر پرداختها متوقف خواهند شد.
در مواجهه با این حجم از ریسک ممکن است از خود بپرسید چرا وال استریت بیتفاوت به نظر میرسد. با وجود نوسانات اخیر، شاخص اساندپی۵۰۰، امسال بیش از ۱۸درصد رشد داشته است. سرمایهگذاران از نااطمینانی متنفرند؛ ولی ممکن است پول آسان را دوست داشته باشند. تحلیلگر ارشد جونزتریدینگ معتقد است که این در واقع ۱۰هزار میلیارد دلار محرک پولی و مالی است که به اقتصادی ۲۲ هزار میلیارد دلاری تزریق شده است؛ تمام این پول سبب شده سیگنالهایی که سرمایهگذاران میتوانستند دریافت کنند خنثی شود. به گفته اورورک، سطح نقدینگی در حال حاضر بسیار بالاست و همه آنقدر احساس خوبی نسبت به آن دارند که نسبت به ریسکها و عناوین هشداردهنده بیاعتنا هستند؛ ولی بعید است که برای همیشه به آنها توجه نکنند. دلیل آن این است که فدرال رزرو به احتمال زیاد کاهش سیاستهای تسهیل پولی خود را از ماه آینده آغاز میکند.
ترس از دست دادن یکی از احساسات قدرتمندی است که بازارهای سهام را به جنب و جوش وا میدارد. سرمایهگذاران به خوبی میدانند که میهمانی نمیتواند تا همیشه ادامه داشته باشد. بنابراین زمانی که موقعیت آن فراهم میشود، هیجانزده میشوند. ارورک معتقد است حباب سرمایه در حال حاضر بسیار بزرگ است و پیشبینی اینکه نقطه شکست کجا خواهد بود، دشوار است.