یونان و مهاجرتهای غیرقانونی
یونان اخیرا اعلام کرده است ۲۵۰ مرزبان در مرز زمینی این کشور با ترکیه برای مقابله با ورود مهاجران به یونان مستقر خواهد شد. آتن در سالهای اخیر متهم است که گارد ویژه این کشور مهاجران غیرقانونی را در مرزهای مشترک با ترکیه به اجبار به عقب میراند. اما وزیر مهاجرت یونان پاسخ میدهد «ما قاطعانه اتهامات مربوط به عقب راندن مهاجران را تکذیب میکنیم. مرزهای یونان مرزهای اتحادیه اروپا است و ما در چارچوب حقوق بینالمللی و اروپایی برای حفاظت از این مرزها عمل میکنیم. جریانهای غیرقانونی فوقالعاده خطرناک بوده و طبق توافقنامه ۲۰۱۶ باید متوقف شوند و اتحادیه اروپا موظف به تضمین اجرای این توافقنامه است و بابت پایبندی مستمر خود برای برچیدن باندهای قاچاق انسان و حفاظت از مرزهای اروپا، عذرخواهی نمیکند.» نهادهای مختلف اروپایی بهویژه سخنگوی کمیسیون اروپا در واکنش به چنین اقدامی تاکید دارد: «کمیسیون اروپا بهشدت با هرگونه عقب راندن مهاجران مخالف است و بارها تاکید کرده اینگونه اقدامات غیرقانونی است و مراجع کشورهای عضو موظفند به شکایات رسیدگی کنند.»
این کشور در تازهترین اقدام خود در اوایل ماه جاری اردوگاهی ویژه پناهجویان را با بودجه اتحادیه اروپا در جزیره «ساموس» تحت نظارت شدید توسط سیمهای خاردار احاطه شده است، افتتاح کرد. پناهندگان و مهاجران در جزیره ساموس برخلاف میل خود از یک اردوگاه موقت به یک مرکز جدید و شبیه زندان منتقل میشوند. این اردوگاه محصور و کنترلشده برای اسکان بیش از ۳ هزار نفر در نظر گرفته شده و شامل یک بازداشتگاه داخلی برای ۹۰۰ نفر است. این مرکز محصورشده، دور از شهر با ۳ ردیف حصار سیم خاردار نظامی پوشیده شده و مجهز به یک سیستم نظارتی پیچیده است. مقامات یونانی و اروپایی این اردوگاه جدید را بهعنوان یک دستاورد موفقیتآمیز در زمینه بشردوستانه معرفی میکنند؛ اما واقعیتها از دیدگاه مهاجران متفاوت است. آنها از حق پناهندگی، مراقبتهای پزشکی و کرامت انسانی محروم هستند. یونان اخیرا حصاری ۴۰ کیلومتری را در منطقه اوروس در مرز ترکیه تکمیل کرده و موضع سختی را در قبال مهاجران و پناهجویان اتخاذ کرده است.
از سال ۲۰۲۰، میلیونها یورو از سوی کمیسیون اروپا به دولت یونان برای احداث مراکز جدید اعطا شده است. همه این اردوگاهها بهعنوان راهی برای بهبود شرایط زندگی تبلیغ میشوند و از یک الگو پیروی میکنند. مکانهای دورافتاده، برقراری اقدامات امنیتی، جداسازی افراد از جامعه وسیعتر و پنهان کردن موضوع پناهندگان از نتایج اقدامات این کشور بوده است.
یونان در حوزه سیاست مهاجرتی در تلاش است متحدان بیشتری در اروپا داشته باشد. در دیدار اخیر وزرای خارجه یونان و مجارستان مساله مهاجرت بهخصوص در پی تحولات افغانستان مورد بررسی قرار گرفت. به گفته یونان «سوءاستفاده ابزاری از مساله مهاجرت را نخواهیم پذیرفت. طرف یونانی از ترکیه دعوت کرد چارچوب توافقنامه با اتحادیه اروپا پیرامون مساله مهاجرت را محترم شمارد.او از تشدید تلاشهای اتحادیه اروپا برای حفاظت از مرزهای خارجی و از مشارکت مجارستان در نیروی فرونتکس مستقر در یونان قدردانی کرد. وزیر خارجه مجارستان نیز که کشورش سیاست بسیار سختگیرانهای در رابطه با مهاجرتها اتخاذ کرده، مدعی است باید تلاش شود تا از ایجاد موج مهاجرتی دیگر جلوگیری شود؛ بهویژه در شرایط حال حاضر که جدا از تهدیدات دیگر موج مهاجرتی خطرات بهداشتی (شیوع بیماری) نیز ایجاد میکند. او در این سفر از احتمال رویاروی اتحادیه اروپا با چالشهای جدی دیگر بهویژه موج ورود مهاجران، ناشی از شکست ائتلاف بینالمللی در افغانستان تاکید کرد.
وزیر مهاجرت یونان در دیدار با وزیر مهاجرت دانمارک در کپنهاگ نیز بر موضع خود پیرامون حفاظت سختگیرانه از مرزهای اروپایی و تقویت اخراج و بازگرداندن افرادی که مستحق حمایت بینالمللی نیستند، تاکید کرد. وزرای مهاجرت یونان و دانمارک بر اهمیت حمایت اتحادیه اروپا از کشورهای مبدأ و ترانزیت، تقویت نقش نیروی حفاظت از مرزهای اتحادیه اروپا موسوم به فرونتکس و لزوم تقویت بازگرداندن مهاجران به کشورهای مبدأ از طریق ایجاد یک مکانیزم مرکزی اروپایی تاکید کردند. طرف دانماراکی از سیاست مهاجرتی«سختگیرانه و عادلانه» یونان چنین حمایت کرد: «مرزهای یونان مرزهای اتحادیه اروپا است.» او حمایت کشورش از تامین مالی پروژههایی چون ساخت دیوار در مرز زمینی یونان و ترکیه را که موجب تقویت حفاظت از مرزها میشود، مورد تاکید قرار داد و از تصمیم یونان مبنی بر شناختن ترکیه بهعنوان کشوری امن برای پناهجویان حمایت کرد و از سایر کشورهای عضو اتحادیه نیز خواست رویکرد یونان را الگو قرار دهند.
یونان بهدنبال رویدادهای افغانستان بارها اعلام کرد این کشور اجازه نخواهد داد بحران مهاجرت سال ۲۰۱۶ مجددا در مرزهای این کشور تکرار شود. در سال ۲۰۱۵ و در پی بالا گرفتن جنگ در سوریه و عراق نزدیک به یک میلیون پناهجو با عبور از ترکیه به یونان و کشورهای اروپایی گریختند. به همین دلیل یونان در سالهای اخیر تدابیر سختگیرانهای را برای مهاجرت غیرقانونی در نظر گرفت. از آن زمان به بعد در اتحادیه اروپا درباره مقررات جدید اختلافاتی وجود دارد. این کشور بهدنبال جلوگیری از موج جدید پناهجویان افغان است که از حکومت طالبان فرار میکنند و به کمک بیشتر اتحادیه اروپا در بحث مهاجران و پناهندگان نیاز دارد. یونان اعتقاد دارد به مکانی برای ورود مهاجران غیرقانونی که میخواهند به سایر کشورهای اروپایی بروند، تبدیل نخواهد شد و برای مقابله با احتمال جریانهای مهاجرتی دستهجمعی از افغانستان، اروپا باید از کشورهای همسایه این کشور و همچنین کشورهای ترانزیت چون ترکیه حمایت کند. برای اینکه اروپا با موج جدید مهاجرت مواجه نشود، از اتحادیه اروپا میخواهد به کشورهای نزدیک به افغانستان برای تضمین جلوگیری از ورود مهاجران به اروپا کمک شود.