اسلامآباد مذاکرات با طالبان پاکستان را آغاز کرد
آمریکا طالبان را بهرسمیت بشناسد
عمرانخان ادامه داد: متوجه شدهام که جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا بهصورت ناعادلانه بابت خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان هدف انتقادهایی قرار گرفته است؛ ولی وقتی ارتش افغانستان متلاشی شده است، چطور میشود اوضاع موجود در افغانستان را بر گردن دیگری انداخت. نخستوزیر پاکستان همچنین افزود: طالبان در پی حملات پهپادی آمریکا و آسیبهای ناشی از این حملات در یک برهه زمانی رشد زیادی داشت. مردم آمریکا هیچ آگاهی در اینباره ندارند که چه اتفاقی در افغانستان میافتد. پیشتر یکی از مقامهای ارتش پاکستان در سال ۲۰۱۰ به باراک اوباما، رئیسجمهوری پیشین آمریکا گفته بود که هیچ راهحل نظامی در افغانستان کارساز نیست.
وی همچنین ادعای آمریکا را درباره اینکه پاکستان، مسوول فروپاشی و سقوط افغانستان است، رد کرد و ادامه داد: چرا باید آمریکا، دولت اسلامآباد را مسوول چنین وضعیتی در افغانستان بداند. اگر به تحلیل اوضاع بپردازیم، متوجه میشویم که مقصر، پاکستان نیست. نخستوزیر پاکستان همچنین گفت: افغانها همیشه در مقابل اشغالگری خارجی مقاومت کردهاند. حملات پهپادی و اشغالگریهای خارجی باعث ایجاد انزجار علیه آمریکاییها شده و طالبان به یک جنبش مردمی در مناطق روستایی بدل شده است. وی این مساله را نیز رد کرده که دولت اسلامآباد تلاش کرده است در امور داخلی افغانستان به واسطه تشویق برای ایجاد یک دولت فراگیر در این کشور مداخله کند. عمرانخان درباره اوضاع حقوق بشری در افغانستان نیز گفت: آنهایی که درباره نقض حقوق بشر توسط طالبان در افغانستان صحبت میکنند، باید به اقدامات استبدادی دولت هند در کشمیر اشغالشده نیز بپردازند. در غیر این صورت اعتبار حرفهای خود را از دست میدهند. نخستوزیر پاکستان درباره افزایش تورم و انتقادهای مخالفان از دولتش نیز گفت: کرونا باعث شده تا تمام منابع در جهان از جمله پاکستان دچار اختلال شود؛ اما این مساله موقتی است و زمانی که منابع لازم مجدد تامین شود، وضعیت سامان میگیرد.
در این شرایط عمرانخان، نخستوزیر پاکستان میگوید که دولت او در حال مذاکره اولیه با گروههای طالبان پاکستان است؛ اما جزئیات همچنان مبهم است. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، عمرانخان، نخستوزیر پاکستان روز جمعه گفت پاکستان در حال مذاکره با گروههای طالبان پاکستانی است. این گروه شبهنظامی ممنوعه بوده و مسوول برخی از بدترین حملات تروریستی در این کشور است. پاکستان گفته است، اعضایی را که اسلحه خود را بر زمین بگذارند، خواهد بخشید. اگرچه جزئیات این مذاکرات مبهم است، اما این گفتوگوها با گروه تحریک طالبان پاکستان که به اختصار «T.T.P» خوانده میشود، ادامه دارد و در صورت توافق مهمترین تحول در این کشور بهحساب خواهد آمد؛ چراکه پیشتر این نوع گفتوگوها در سال ۲۰۱۴ به شکست انجامیده بود. برای همین پاکستان مجبور شد دست به یک لشکرکشی نظامی بزرگ علیه این گروه بزند. عمران خان در گفتوگوی خود با شبکه تیآرتی تصریح کرد: «گروههای مختلفی وجود دارند که طالبان پاکستانی را تشکیل میدهند. ما در حال مذاکره با برخی از آنها درباره تعیین روند صلح هستیم. ممکن است در نهایت نتیجه موفقیتآمیزی نداشته باشیم یا به توافق نرسیم، اما در حال صحبت هستیم.»
در بیانیهای بلافاصله پس از مصاحبه جناب خان، «T.T.P» از جنگجویان خود خواست به حملات خود ادامه دهند. این کشور اختلاف نظرها در صفوف خود را تکذیب و مذاکرات جاری با اسلامآباد را تکذیب کرد. این سازمان همچنین مسوولیت حمله مرگبار روز جمعه به کاروان ارتش پاکستان را بر عهده گرفت که آخرین مورد از موج چنین حملاتی است. عمران خان گفت که این مذاکرات در همسایگی افغانستان انجام شده است؛ جایی که طالبان افغانستان پس از برکناری دولت این کشور در ماه آگوست قدرت را بهدست گرفت. طالبان افغانستان و پاکستان واحدهای جداگانهای هستند؛ اگرچه ایدئولوژی آنها و آموزش آنها در حوزههای علمیه مناطق قبیلهای پاکستان با یکدیگر همپوشانی دارد. درحالیکه ارتش پاکستان با طالبان پاکستانی میجنگد، مدتهاست که متهم به پرورش طالبان افغان است. تسخیر طالبان افغانستان در همسایگی پاکستان، یک متحد قابل توجه در اختیار پاکستان قرار داده است و برای همین مقامات پاکستانی خواستهاند که در سطح بینالمللی بهعنوان یک دولت به رسمیت شناخته شوند. با این حال برخی از مقامات پاکستانی نیز میترسند که پیروزی در افغانستان ممکن است شبهنظامیان طالبان را در داخل کشورشان دلگرم کند و در این شرایط ترس آنها بیدلیل نیست؛ چراکه گروه پاکستانی حملات خود را افزایش داده است. به همین منظور نیویورکتایمز برای دریافت صحت اطلاعاتی که عمران خان در گفتوگو با شبکه تیآرتی داشته، با سخنگوی طالبان تماس داشت؛ اما او ترجیح داد در اینباره گفتوگو نکند. اما یکی از مقامات طالبان افغانستان که خواسته است نامش فاش نشود، اذعان کرد که گروه آنها از اسلامآباد و طالبان پاکستان خواسته است گفتوگوهای خود را تا رسیدن به یک راهحل ادامه دهند. درواقع طالبان افغانستان از پایان دو دههای درگیری در پاکستان حمایت کرده است.
مقامات پاکستانی درباره ارائه جزئیات تردید به خرج دادند؛ اما دو مقام ارشد امنیتی که نخواستند نامشان فاش شود و درباره مذاکرات حساس آگاه بودند، گفتند که طالبان افغانستان در این میان بهعنوان واسطه عمل میکند. تا سال گذشته، طالبان پاکستان بهطور قابل ملاحظهای ضعیف به نظر میرسید؛ چراکه پس از شکست مذاکرات ۲۰۱۴ رهبران ارشد آنها کشته یا به افغانستان رانده شدند. درحالیکه عملیات نظامی ارتش پاکستان علیه طالبان کشورش ادامه داشت؛ اما میزان تلفات غیرنظامیان هم در زدوخورد دو طرف بسیار بالا بوده است. همچنین گفته میشود در هفتههای اخیر میزان کمینهای این گروه افزایش یافته و خسارت قابل توجهی تحمیل کرده است. حتی اگر مذاکرات بهطور جدی پیگیری شود، به نظر میرسد که مواضع طرفین با یکدیگر سازگار نیست. یکی از مقامات ارشد امنیتی پاکستان گفت که مذاکرات فقط در محدوده قانون و قانون اساسی پاکستان صورت میگیرد و اگر شبهنظامیان این شرایط را نپذیرند و تسلیحات را کنار نگذارند، هیچ گزینه دیگری برای رسیدن به صلح متصور نخواهند شد. این در حالی است که این گروه شبهنظامی قانون اساسی پاکستان را نمیپذیرد و مدتهاست خواستار اعمال قوانین اسلامی یا شریعت است. این گروه شبهنظامی ماه گذشته هنگامی که پیشنهاد عفو مقامات ارشد طالبان پاکستانی را رد کرد، این موضع را تکرار کرد. به گفته عبدل سید، متخصص امنیت و محقق گروههای شبهنظامی در افغانستان و پاکستان که در سوئد مستقر است، گروه تحریک طالبان پاکستان دو پیشنهاد عمده دارد: «اجرای شریعت یا آزادی زندانیهای تحریک طالبان پاکستان.» سید میافزاید: «بسیار دشوار به نظر میرسد که با چنین خواستههای سختگیرانهای، مذاکرات آن با دولت ادامه یابد. بدون در نظر گرفتن این شرایط، تحریک طالبان پاکستان میگوید مذاکرات بیمعنی خواهد بود و ادامه آن نیز بیفایده است.»