جاده جدید امپراتور

جاناتان ای. هیلمان محقق ارشد مرکز CSIS ترجمه: محمدحسین باقی پیش‌ازاین هیچ‌کس به سربازان پاکستانی قبل از اعزام آنها به ارتفاع ۱۶ هزارپایی درباره بیماری ارتفاع توضیحی نداده بود یا به آنها چیزی درباره آب‌وهوای سخت نگفته بود. آنها فهمیدند که موتور بولدوزرهایشان برای شروع کار در اول صبح سرد است و دیگر تجهیزاتشان هم به‌خوبی کار نمی‌کرد. این مساله نوعی اعلان و آگاهی قبلی نسبت به خطراتی بود که دامان کارگران جاده‌ای پاکستانی را می‌گرفت؛ کارگرانی که پول کمی به آنها داده می‌شد و به آنها گفته می‌شد که کوه‌ها را جابه‌جا کنند.

پس از این شروع‌های اشتباه، مقام‌های چینی پیشنهاد دادند که کار ساخت جاده در داخل پاکستان را هم شروع کنند. درحالی‌که مقام‌های پاکستانی قدردان مقام‌های چینی بودند؛ اما پاکستانی‌ها نگران بودند که کارگران چینی مبادرت به گسترش کمونیسم در کشورشان کنند؛ به‌ویژه در مناطق دورافتاده‌ای که چینی‌ها مشغول کار می‌شوند. اما تدابیر پاکی‌ها در بهترین حالت تصادفی و موقتی بود. پاکستان به ماموران اطلاعاتی خود دستور داد که نزدیک اردوگاه کارگران چینی اتراق کنند و اردو بزنند؛ اما مشکل این بود که پاکستانی‌ها نمی‌توانستند چینی صحبت کنند یا بفهمند. به طرز باورنکردنی، پاکستان به خود زحمت نداد تا سیستمی برای نظارت و رصد ورود و خروج کارگران چینی در مرز برقرار کند. آمارهای رسمی تخمین می‌زنند که تقریبا ۸ هزار کارگر چینی برای کار روی بزرگراه قره قوروم وارد پاکستان شدند؛ اما آمار واقعی احتمالا نزدیک به ۲۰ هزار کارگر چینی است.

طی اولین دهه ساخت قره قوروم، کارگران چینی احترام میزبان خود را به دست آوردند. آنها به سرعت حرکت می‌کردند و از مقادیر قابل‌توجهی مواد انفجاری برای بُرشِ کوه‌ها استفاده می‌کردند. این کار خطرناکی بود و تکنیک‌های آنها آسیب‌های انسانی و محیطی را به دنبال داشت. کارگران با ریزش کوه کشته می‌شدند و مواد انفجاری برای سال‌ها باعث بی‌ثباتی کوه‌ها شد. در ماه ژوئن ۱۹۷۸، وقتی ژنرال محمد ضیاء‌الحق و «ژنگ بیائو»، معاون نخست‌وزیر چین مراسمی را در پل تاکوت برگزار کردند، هر دو طرف به قربانیان ادای احترام کردند. ژنرال ضیا اعلام کرد: «بزرگراه قره‌قوروم امروز طلوع عصر جدیدی از روابط چین- پاکستان است.» این جاده به لحاظ فنی کار می‌کرد و عملیاتی بود؛ اما تا سال ۱۹۸۶ به روی خودروها گشوده نشد. حتی پس از آن، این جاده با آب‌وهوای فصلی محدود و با ریزش کوه یا رانش زمین بسته می‌شود. باگذشت سال‌ها و با خراب‌تر شدن جاده، میان‌برها و کم‌وکاست‌ها شروع به خودنمایی کردند. ریزش کوه در سال ۲۰۱۰ موجب مسدود شدن یک رودخانه شد و موجب جاری شدن سیل در بخشی از قره قوروم شد. تا بازگشایی تونل جدید در سال ۲۰۱۵، وسایل نقلیه باید با قایق‌های دست ساخت در این دریاچه شکل‌گرفته جابه‌جا می‌شد. در آوریل ۲۰۱۶، نیازی کافی برای تعمیر در جایی احساس می‌شد که دو طرف در آنجا مراسم افتتاحیه را برگزار کردند. به‌جای بازکردن جاده، آنها بازسازی را به‌عنوان بخشی از CPPEC جشن گرفتند. نخست‌وزیر شریف به حاضران این‌گونه اطمینان داد: «پاکستان برای یک جهش اقتصادی آماده است.»