نگرانی‌های روسیه از آینده افغانستان
مسکو از تشکیل زودهنگام یک دولت ائتلافی فراگیر با مشارکت همه نیروهای قومی-سیاسی افغانستان از جمله اقلیت‌های ملی حمایت کرد. اما روسیه نگران است تروریست‌ها و افراط‌گرایان با پوشش پناهجو به کشورهای منطقه و کشورهای آسیای مرکزی نفوذ پیدا کنند. احتمال نفوذ عناصر تروریستی و افراط‌گرایان به خاک کشورهای همسایه افغانستان، به‌ویژه آسیای مرکزی موجب نگرانی است. آنها می‌توانند تحت پوشش شعارهای بشردوستانه و درخواست کمک به پناهندگان وغیره نفوذ کنند. روسیه که به سیاست‌های آمریکا و غرب انتقاد دارد بر این باور است آمریکا و غرب، همچنان مسوولیت اصلی آنچه را که در این کشور اتفاق می‌افتد، بر عهده دارد. به باور مسکو، کشورهای غربی ۲۰ سال است که امتحانات لجام‌گسیخته در این کشور انجام داده‌اند؛ درحالی‌که باید از دستورات شورای امنیت پیروی می‌کردند. آنها به تمام معنا به افغانستان «بدهکار» هستند و جهان شاهد بود ناتو به رهبری آمریکا در آنجا چه کرد و نتایج اقداماتش چه دستاوردی داشت. آمریکا و متحدانش با از دست دادن تریلیون‌ها دلار در عملیات‌های جنگی، پشت سر خود ویرانی برجای گذاشتند.
از نگاه مسکو، جامعه بین‌المللی و در وهله اول امدادگران غربی افغانستان باید به مردم این کشور کمک‌های موثر ارائه دهند تا جریان مهاجرت را کاهش دهند یا کاملا متوقف کنند. در زمان حضور نیروهای آمریکایی، تعداد حملات تروریستی در افغانستان به‌طور تصاعدی افزایش یافت. القاعده، داعش، جنبش اسلامی ترکستان شرقی و دیگر گروه‌های تروریستی که خاک افغانستان را به‌عنوان پایگاه انتقال فعالیت‌های خود به کشورهای آسیای مرکزی، سین کیانگ چین، شرق ایران و به سمت هند در نظر می‌گیرند، وضعیت افغانستان را برای خود مناسب می‌بینند.
روسیه از طریق شورای امنیت، نهادهای امنیتی-اجرایی، سرویس‌های ویژه و نهادهای نظامی، تماس‌ها با نزدیک‌ترین دولت‌ها به افغانستان، در درجه اول با تاجیکستان و ازبکستان و همچنین با چین، ایران، هند و پاکستان را دنبال می‌کند. مسکو در درجه اول بر تلاش‌های سیاسی و دیپلماتیک در افغانستان تمرکز می‌کند و همراه با شرکای خود، به‌دنبال راه‌هایی برای ایجاد گفت‌وگوی بین الافغانی و حل مسالمتآمیز مشکلات در این کشور است.
پوتین، رئیس جمهور روسیه برای آینده سیاسی افغانستان تحت سلطه طالبان «تحمیل هرچیزی از خارج» را غیرممکن می‌داند. از نظر او به مدت ۲۰سال، سربازان آمریکایی در این سرزمین حضور داشتند و تلاش کردند تا افرادی را که در آنجا زندگی می‌کنند متمدن کنند و هنجارها و استانداردهای زندگی خود را در آنجا برقرار کنند که نتیجه آن یک فاجعه بود. روسیه تاکنون در قبال طالبان موضعی نسبتا آشتی‌جویانه و مسالمتآمیز اتخاذ کرده و خواستار «گفت‌وگوی ملی» برای تشکیل دولت است.
پوتین در نشست مشترک رهبران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و سازمان پیمان امنیت دسته‌جمعی تاکید کرد: «جنبش طالبان که در عمل به فرمانروای مطلق کشور تبدیل شده است، دولت خود را تشکیل داد که مسوولیت آینده افغانستان را بر عهده گرفت. به گفته خود طالبان این دولت موقت است و نمی‌توان آن را واقعا فراگیر نامید. ما در این دولت نمایندگان سایر اقوام را نمی‌بینیم. اما به نظر می‌رسد که همکاری با این دولت نیز ضروری است. درباره به رسمیت شناختن دولت طالبان من با تعدادی از کشورها گفت‌وگو داشته‌ام و ما باید موضع خود را در این مورد با یکدیگر هماهنگ کنیم.»
به باور پوتین، در نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، اکنون ماموریت حادی در برابر کشورهای ما قرار دارد و آن این است که کشورهای ما باید با در نظر گرفتن خطرات جدی ناشی از تشدید اوضاع در افغانستان، پس از خروج شتابزده (اگر نگوییم فرار) آمریکا و متحدانش از این کشور، خط مشی واحدی را ترسیم کنند. قبل از هر چیز مهم است که از پتانسیل سازمان برای آغاز روند صلح فراگیر بین افغان‌ها استفاده کنیم و در همین حال هر کاری برای جلوگیری از تهدیدهای ناشی از این کشور مانند تروریسم، قاچاق موادمخدر و افراط‌گرایی مذهبی انجام دهیم. طالبان اکنون تقریبا تمام قلمرو افغانستان را تحت کنترل دارند و باید مقامات جدید افغانستان را تشویق کرد تا به وعده‌های خود برای برقراری صلح، عادی‌سازی زندگی عمومی و تامین امنیت برای همه عمل کنند.
روسیه مانند بسیاری از سایر کشورها اقدامات دولت افغانستان را برای تشکیل یک سیستم سیاسی جدید در این کشور به‌دقت زیر نظر دارد. روسیه خواستار تشکیل دولت ائتلاف فراگیر و با حضور همه نیروهای سیاسی و قومی در افغانستان است. روسیه در تلاش است تا بفهمد وعده‌های طالبان چقدر با اقدامات آینده آنها همخوانی خواهد داشت. برای روسیه مهم است نظام حکومتی طالبان هم در کلیت نظام و هم اشخاصی که در آن منصب خواهند داشت، چگونه خواهد بود. شواهد نشان می‌دهد مسکو با طالبان از طریق سفارت روسیه در کابل روابط کاری برقرار کرده و به‌رغم نداشتن مرز مشترک با افغانستان، تدابیر لازم را اتخاذ کرده و حتی‌المقدور با حفظ روابط خود با طالبان محتاطانه به منتظر آینده خواهد ماند. مسکو قرار است با پکن، اسلام‌آباد و تهران نشستی را به میزبانی تاجیکستان در سطح وزرای خارجه درباره اوضاع افغانستان برگزار کند. برای مسکو رایزنی با اسلام‌آباد نیز بسیار مهم است. لاوروف، وزیر خارجه روسیه در دیدار با همتای پاکستانی خود علاوه بر موضوعات دوجانبه درباره آغاز گفت‌وگوهای سراسری فراگیر در افغانستان داشته‌اند.
