خطر سقوط کامل اقتصاد افغانستان

الجزیره در گزارش ۱۰ سپتامبر دراین‌رابطه نوشت، «دبورا لیون» نماینده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان، روز پنج‌شنبه به شورای امنیت گفت که باید راهی برای ورود پول به این کشور یافت شود «تا جلوی فروپاشی کامل اقتصاد و نظم اجتماعی» گرفته شود. او خاطرنشان ساخت که افغانستان با گردابی از بحران‌ها دست‌به‌گریبان است؛ از جمله سقوط ارزش پول ملی، افزایش شدید قیمت مواد غذایی و سوخت، نبود پول نقد در بانک‌های خصوصی وغیره. این نماینده ویژه افزود که مقام‌ها هم بودجه‌ای برای پرداخت حقوق ندارند.

نماینده ویژه سازمان ملل در شورای امنیتِ 15 عضوی گفت: «باید چند ماهی به اقتصاد اجازه تنفس کردن داد، باید به طالبان فرصت داد تا انعطاف‌پذیری و حسن‌نیت برای انجام کارهای متفاوتی در این زمان نشان دهند؛ به‌ویژه در زمینه حقوق بشر، مقابله با تروریسم و مسائلی ازاین‌دست.» او افزود که می‌توان تضمین‌هایی به دست آورد تا اطمینان یابیم که این پول‌ها در راه درست خرج شده‌اند. کمک‌دهندگان خارجی به رهبری سازمان ملل حدود 75درصد از هزینه‌های عمومی دولت افغانستان را تامین می‌کردند؛ دولتی که با خروج آمریکا ظرف مدتی کوتاهی فروپاشید. دولت بایدن می‌گوید که آماده ارائه کمک‌های بشردوستانه است؛ اما درعین‌حال افزود که هر کمک اقتصادی مستقیمی از جمله جریان یافتن دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان بسته به طالبان خواهد بود مانند اجازه عبور و مرور ایمن به مردم برای خروج از کشور.

همزمان منابع خبری از پرواز نخستین هواپیمای غیرنظامی از فرودگاه کابل پس از خروج آمریکا از این کشور و فرود آن در قطر خبر دادند. نخستین هواپیمای تجاری حامل ۲۰۰ مسافر شامگاه پنج‌شنبه پس از ترک فرودگاه بین‌المللی کابل، در فرودگاه دوحه قطر بر زمین نشست. محمدبن عبدالرحمن آل‌ثانی، وزیر خارجه قطر در اسلام‌آباد پایتخت پاکستان در این باره گفت: «ما توانستیم اولین پرواز مسافربری را انجام دهیم.» او همچنین از همکاری حکومت طالبان در این زمینه تقدیر کرد. این ۲۰۰ مسافر از جمله شهروندان آمریکایی، افغان، کانادایی، اوکراینی، آلمانی و انگلیسی در نخستین پرواز به دوحه منتقل شدند. به نوشته الجزیره، صندوق بین‌المللی پول هم دسترسی طالبان به 440 میلیون دلار از ذخایر ارزی خارجی افغانستان را مسدود کرد و هنوز اجازه استفاده طالبان از این منابع را نداده است.

«جفری دلارنتیس» معاون نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد نیز در نشست شورای امنیت، خطاب به رهبران گروه طالبان گفت هرگونه مشروعیت و حمایت را «باید کسب کرد». وی افزود: اگر طالبان به همه تعهدات خود پایبند بماند، ثبات بیشتری در افغانستان و منطقه برقرار کند، همه‌شمولی گسترده‌تری را به نمایش بگذارد و از دستاوردهای بیست‌سال گذشته در افغانستان محافظت کند، ایالات متحده با آن گروه کار خواهد کرد. او با اشاره به تمایل طالبان برای کسب مشروعیت و حمایت بین‌المللی گفت: «پیام ما ساده است: هرگونه مشروعیت و حمایت باید کسب شود.» چین و روسیه که میلیون‌ها دلار کمک اضطراری را به افغانستان وعده داده‌اند به نفع آزادی منابع مالی این کشور تاکید کرده‌اند. «گنگ شوآنگ»، معاون سفیر چین در سازمان ملل، به دارایی‌های مسدودشده افغانستان در خارج از این کشور اشاره کرد و افزود: «این دارایی‌ها باید برای این کشور مصرف شوند و نه به‌عنوان اهرمی برای تهدید طالبان. این منابع به افغانستان تعلق دارد.»

هشدار لیون، نماینده ویژه سازمان ملل، پس از آن اعلام شد که «برنامه توسعه سازمان ملل» (UNDP) در گزارشی اعلام کرد که افغانستان می‌تواند به‌زودی با «فقر همه‌گیر» مواجه شود؛ زیرا اقتصاد این کشور هر روز بیش از قبل منقبض می‌شود. این نهاد بین‌المللی می‌گوید: این کشور در گذشته هم یکی از فقیرترین کشورهای جهان بوده و شرایط فعلی بر وخامت اوضاع آن افزوده است. هم اکنون 72درصد از جمعیت افغانستان با کمتر از یک‌دلار در روز زندگی می‌کنند. «غلام اسحاق‌زای» سفیر افغانستان در سازمان ملل از شورای امنیت خواست تا «دولت طالبان را به رسمیت نشناسد؛ مگر اینکه دولتی فراگیر (همه‌شمول) بر اساس اراده آزاد مردم تشکیل دهد.»