چه کسانی جونیل مویس را کشتند؟
ترور رئیس‌جمهور در ساعت یک بامداد
پلیس هائیتی می‌گوید اگر چه عاملان قتل رئیس‌جمهوری خود را ماموران مبارزه با مواد مخدر آمریکا جا زدند اما امکان ندارد این عده واقعا ماموران آمریکا بوده باشند. هنوز روشن نیست چه کسانی پشت این سوءقصد هستند و دلیل آن چه بوده است. «کلود ژوزف»، نخست‌وزیر موقت هائیتی به بی‌بی‌سی گفت: ممکن است دلیل سوءقصد این باشد که مویس به‌دنبال مبارزه با اقلیت بهره‌مند بود. پلیس اعلام کرد که در جریان عملیات برای دستگیری مظنونان، آنها سه مامور را گروگان گرفته بودند که حالا آزاد هستند. پلیس هائیتی چند نفر از مظنونان را مقابل دوربین‌های خبرنگاران آورد و سلاح‌ها و گذرنامه‌های کلمبیایی را به نمایش گذاشت که گفته شد از دستگیرشدگان گرفته شده است. رئیس پلیس هائیتی گفت: «خارجی‌ها به کشور ما آمدند تا رئیس‌جمهورمان را بکشند. ما تحقیقات‌مان را گسترش می‌دهیم تا رد هشت مزدور دیگر را هم بگیریم.» دولت کلمبیا اعلام کرد که به نظر می‌رسد دست کم شش نفر از کسانی که به‌عنوان اعضای جوخه ترور معرفی شده‌اند اعضای بازنشسته ارتش این کشور باشند. کلمبیا متعهد شده به تحقیقات هائیتی در این زمینه کمک کند. خبرگزاری آسوشیتدپرس هم اعلام کرد که به گفته رئیس پلیس ملی کلمبیا، «ایوان دوکو»، رئیس‌جمهور این کشور به فرماندهی عالی ارتش و پلیس کلمبیا دستور به همکاری کردن با تحقیقات درباره ترور رئیس‌جمهور هائیتی را داده است. وزارت خارجه آمریکا نیز اعلام کرد از گزارش‌ها درباره آمریکایی‌های بازداشت شده مطلع شده اما نمی‌تواند آن را تایید و درباره آن اظهار نظر کند. این در حالی است که به گفته مقام‌های هائیتی، این آمریکایی‌ها به نام‌های «جیمز سولاجس» ۳۵ ساله و «جوزف وینسنت»، ۵۵ ساله هستند.
ترور جونیل مویس تنش و ناآرامی‌هایی را هم به‌دنبال داشته و در سراسر کشور وضعیت اضطراری برقرار شده است. کلود ژوزف، نخست‌وزیر موقت، دو هفته وضعیت اضطراری اعلام کرد. بر این اساس، اجتماعات ممنوع بوده و استفاده از ارتش در برقراری نظم را در کنار گسترش دیگر اختیارات اجرایی مجاز می‌کند. مویس در ۴ سالی که ریاست‌جمهوری هائیتی را در دست داشت ۶ نخست‌وزیر عوض کرد و یک روز پیش از کشته شدن، آریل هانری، هفتمین نخست‌وزیر خود را نامزد کرده بود. پیش از قتل مویس، هائیتی شرایطی بی‌ثبات داشت و معترضان در راهپیمایی‌های گسترده خواستار استعفای او شده بودند. نخست‌وزیر تازه هنوز سوگند یاد نکرده است و کلود ژوزف نخست‌وزیر قبلی گفته است مهار اوضاع را تا برگزاری انتخابات در دست خواهد گرفت. اما آریل هانری می‌گوید نخست‌وزیر کشور اوست و نه ژوزف. مطابق قانون اساسی هائیتی باید رئیس دیوان عالی کشور اداره اوضاع را به دست می‌گرفت، اما رنه سیلوستر، رئیس دیوان عالی، چند هفته پیش با ابتلا به ویروس کرونا درگذشت. خبرگزاری آسوشیتدپرس همچنین می‌افزاید برخی از مردم محلی چند خودرو را به آتش کشیده‌اند. کلود ژوزف می‌گوید: این کشور در پی قتل رئیس‌جمهوری در شوک فرو رفته است. مقام‌های دولتی می‌گویند: رئیس‌جمهور هائیتی ۱۱ گلوله خورده و در خانه خود بر اثر جراحات وارده جان داده است. دفتر رئیس‌جمهوری و اتاق خواب او غارت شده و او را غلتیده به خون در خانه‌اش پیدا کرده‌اند. به نوشته این خبرگزاری، «مارتین مویز»، همسر رئیس‌جمهوری هائیتی به بیمارستانی در فلوریدای آمریکا منتقل شده و گفته می‌شود حال او وخیم است. سه فرزند رئیس‌جمهوری این کشور به گفته مقام‌های محلی به مکان امن منتقل شده‌اند. مویز ۵۳ ساله بود و از فوریه ۲۰۱۷ پس از کناره‌گیری میشل مارتلی به قدرت رسید.
واکنش‌ها به قتل رئیس‌جمهور هائیتی
شورای امنیت سازمان ملل قتل رئیس‌جمهوری هائیتی را محکوم کرد و از تمام طرف‌های درگیری خواست آرامش را رعایت کنند. این شورا روز پنج‌شنبه ۱۷ تیرماه درباره اوضاع هائیتی پس از ترور رئیس‌جمهور این کشور نشست فوق‌العاده برگزار کرد. آمریکا و مکزیک خواستار تشکیل فوری نشست شورای امنیت شده بودند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل «اقدام نفرت‌انگیز» قتل رهبر هائیتی را به شدت محکوم کرد و از هائیتی‌ها خواست که آرامش خود را حفظ کرده و نظم قانون اساسی را حفظ کنند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در تماس تلفنی با کلود ژوزف، نخست‌وزیر موقت هائیتی، بار دیگر تاکید کرد که ایالات‌متحده متعهد شده است تا پس از ترور رئیس‌جمهور جونیل مویس، به حمایت از صلح و امنیت در هائیتی کمک کند. آمریکا معتقد است که برگزاری انتخابات در سال‌جاری، بهترین راه برای برقراری آرامش و انتقال قدرت خواهد بود. پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان نیز این قتل را محکوم کرد.
دولت مصر نیز در واکنش به ترور رئیس‌جمهور هائیتی خواهان حفظ آرامش و از سرگیری روند سیاسی در این کشور شد. به گزارش روسیا الیوم، دفتر ریاست‌جمهوری مصر ضمن محکوم کردن ترور رئیس‌جمهور هائیتی، این حادثه را به دولت هائیتی و مردم این کشور صمیمانه تسلیت گفت. بسام راضی، سخنگوی ریاست‌جمهوری مصر در بیانیه‌ای گفت که قاهره از همه احزاب جمهوری هائیتی می‌خواهد تا آرامش را حفظ کرده و روند سیاسی در کشور را از سر بگیرند و برای بازگرداندن ثبات به روشی که امنیت مردم هائیتی و امنیت نهادهای دولتی را تضمین کند تلاش کنند.
