رخنه روسیه در اروپا
در داخل اتحادیه اروپا نیز اختلافات بسیار جدی بین آنهایی که خواستار موضع سرسختانه هستند، کسانی که خواستار انعطاف هستند و کسانی که اصلا برایشان فرقی نمی‌کند، دیده می‌شود. جمع‌کردن همه اینها در یک موضع واحد امکان‌پذیر نیست، به همین خاطر همه بیانیه‌های اتحادیه اروپا بر مبنای ترکیبی از انتقاد همراه با «درک اهمیت» و «تلاش برای» تهیه می‌شوند. فضای عمومی خصمانه است، اما کشورهای بزرگ نمی‌خواهند که آن را به مناقشه مستقیم و علنی بکشانند، کاری هم برای تغییر آن به سمت سازنده نمی‌توانند انجام دهند.
اتحادیه اروپا به‌خاطر وضعیت الکسی ناوالنی، مخالف دولت روسیه، تحریم‌هایی را علیه چند شخصیت روسیه وضع کرد. این تحریم‌ها بر‌اساس رژیم جدید تحریم‌های جهانی اتحادیه اروپا به‌خاطر نقض حقوق‌بشر که در اوایل دسامبر ۲۰۲۰ در اتحادیه اروپا به تصویب رسیده است، وضع شدند. کسانی که تحت این تحریم‌ها قرار گرفتند ورودشان به اتحادیه اروپا و دسترسی‌شان به سیستم مالی اتحادیه اروپا منع و دارایی‌های آنها در اروپا مسدود شد و شهروندان اتحادیه اروپا نمی‌توانند هیچ‌گونه خدمات مالی به آنها ارائه کنند. اتحادیه اروپا در تاریخ ۲۲ مارس ۱۱ فرد و چهار موسسه روسیه را به‌خاطر نقض حقوق‌بشر تحریم کرد. اجلاس اتحادیه اروپا و ایالات متحده ۱۵ ژوئن در بروکسل یک روز قبل از دیدار پوتین و بایدن در ژنو برگزار و پیش‌بینی می‌شود اتحادیه اروپا و آمریکا در این اجلاس با سرکوب جامعه مدنی، مخالفان و رسانه‌های مستقل روسیه مخالفت کنند.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه بر این باور است که روابط بین روسیه و اتحادیه اروپا بسیار نگران‌کننده است. اروپا دچار بحران بی‌اعتمادی بی‌سابقه‌ای شده و در اروپا مجددا دارند خطوط تقسیم می‌کشند. این خطوط به سمت شرق پیشروی می‌کنند و مانند سنگرهای جبهه عمیق‌تر می‌شوند. در سال ۲۰۱۰ آمادگی برای ایجاد یک کمیته در مورد سیاست خارجی و امنیت بین روسیه و اتحادیه اروپا وجود داشت اما اتحادیه اروپا از توافق خارج شد و توافقنامه همکاری در زمینه حل‌وفصل بحران هم دچار همین سرنوشت شد. وزارت خارجه روسیه نیز متقابلا در ۳۰ آوریل لیست شهروندان کشورهای عضو اتحادیه اروپا که ورودشان به روسیه محدود شده است را منتشر کرد.
رئیس پارلمان اروپا، کمیسر اروپا در مسائل ارزش‌ها و شفافیت، رئیس دادستانی برلین و رئیس آزمایشگاه شیمی، بیولوژی، امنیت تشعشعی و هسته‌ای انستیتو تحقیقاتی دفاع همگانی سوئد از جمله هشت نفری هستند که در این فهرست گنجانده شده‌اند. کشورهای اتحادیه اروپا نگران هستند پس از حادثه هواپیمای رایان‌ایر روسیه بلاروس را در خود جذب کند، پس طرحی را به توافق رسانده‌اند تا با ارائه پیشنهاد تفاهم سیاسی و همکاری اقتصادی توجه مسکو را جلب کنند.
لاوروف، معتقد است: «واکنش منفعل بروکسل به تخریب رژیم‌های کنترل بر تسلیحات توسط واشنگتن تعجب‌برانگیز است. ابتکارات روسیه برای ممانعت از استقرار موشک‌های زمین‌پایه برد متوسط در اروپا مورد حمایت واقع نمی‌شود. پیشنهاد مشخص رئیس‌جمهور روسیه مورد توجه قرار نگرفت. در اروپا افراد زیادی وجود دارند که از غیرسازنده بودن رویکرد تقابل با روسیه آگاه هستند. امیدواریم عقل سلیم سرانجام غالب شود و ما بتوانیم یک مدل متوازن‌شده جدید که مبتنی بر اصول حقوق بین‌الملل باشد را برای روابط خود تنظیم کنیم. این بدان معنا نیست که ما پاسخی به اقدامات غیر‌دوستانه و دخالت آنها در امور داخلی نخواهیم داد.»
دیوید ساسولی رئیس پارلمان اروپا که از جمله مدافعان تحریم روسیه است معتقد است: «اروپا باید روابط خود را با مردم روسیه حفظ کند. باید تحریم‌ها علیه مقامات روسیه را تشدید کنیم ولی ارتباط نزدیک‌تری با مردم و جامعه مدنی روسیه برقرار کنیم. همچنین از دگراندیشان، سازمان‌های غیر‌دولتی و رسانه‌های مستقل حمایت کنیم. روابط واقعا بسیار پرتنش است». در میان مقامات اروپایی نیز هماهنگی علیه روسیه دیده نمی‌شود. در حالی که وزیر دفاع روسیه مواضع به‌شدت ضد روسی دارد و مسکو را دشمن شماره یک می‌داند، وزیر امور خارجه آلمان اعتقاد دارد طی ماه‌های اخیر اتحادیه اروپا به‌وضوح نشان داده است که آماده گفت‌وگو با روسیه است اما واکنش متقابل روسیه هم لازم است.»
در عرصه ناتو نیز حملات به روسیه همچنان ادامه دارد. میرچا جوآنا معاون دبیرکل ناتو که برای سفر کاری به بخارست رفته بود مدعی شد رفتار آشکار روسیه «تهاجمی‌تر» می‌شود و ناتو با این واقعیت‌ها سازگار می‌شود. اقدامات روسیه بی‌ثبات‌کننده است، متاسفانه می‌بینیم که روسیه نسبت به مخالفان داخلی سرکوبگرتر و تهاجمی‌تر می‌شود. روسیه اقدامات ناتو را از نزدیک دنبال می‌کند، بنابراین بخشی از پیام عمومی این سازمان این است که ناتو آماده دفاع از کل متحدان خود است. طی یک سال گذشته بارها درخواست برگزاری جلسه شورای روسیه و ناتو را به طرف روسی داده‌ام که تاکنون روسیه پاسخ مثبتی در مورد برگزاری این جلسه نداده است.
اما به اعتقاد لاوروف حدود دو سال است که ناتو پیشنهادهای خاص ما را که از طریق ستاد کل نیروهای مسلح ارسال شده بررسی نکرده است. در این پیشنهادها قرار است مسافتی تعیین شود که هواپیماها و کشتی‌های دو طرف بیشتر از آن به مرزهای یکدیگر نزدیک نشوند و دو طرف تمرینات نظامی خود را از خط تماس روسیه و ناتو تا مسافت معینی، دور کنند. معاون اول مدیر سرویس فدرال امنیت روسیه و رئیس سرویس مرزبانی روسیه نیز اعتقاد دارد «تقریبا در کلیه مرزهای ما شاهد افزایش فعالیت‌های نظامی ناتو، افزایش اقدامات مربوط به آماده‌سازی نیروهای ناتو برای عملیات و همچنین اجرای فعالیت‌های شناسایی هستیم. از هواپیما و پهپادهای مجهز به جدیدترین ابزارهای فنی برای کنترل اوضاع زمین و دریا استفاده می‌کنند و بنابراین می‌توانند کاملا قلمرو روسیه را زیر نظر بگیرند.»
